Τον κίνδυνο διακοπής τον ροών ρωσικού αερίου από τον αγωγό TurkStream προς την Ευρώπη πριν από το τέλος του έτους εγείρει η απόφαση των ΗΠΑ να σφίξουν τον κλοιό των κυρώσεων στην Gazprombank, τον χρηματοδοτικό βραχίονα του ρωσικού κολοσσού φυσικού αερίου Gazprom, στο μέτρο που -όπως εκτιμάται- θα καταστήσει σχεδόν αδύνατες τις πληρωμές από τις χώρες που διατηρούν μακροπρόθεσμα συμβόλαια με την Gazprom, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Σερβία αλλά και η Ελλάδα.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Argus, οι νέες αμερικανικές κυρώσεις θα μπορούσαν να σημάνουν το «κλείσιμο της στρόφιγγας» του ρωσικού αερίου μέσω αυτής της όδευσης σε έναν μήνα από σήμερα (20 Δεκεμβρίου), καθώς πιθανολογείται ότι θα μπορούσαν να εμποδίσουν τον διαχειριστή συστήματος φυσικού αερίου της Βουλγαρίας Bulgartransgaz να δέχεται πληρωμές από την Gazprom.
Για τον λόγο αυτό –όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα του Bloomberg- η είδηση για τις νέες κυρώσεις σήμανε συναγερμό στις χώρες της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης που τροφοδοτούνται μέσω του Turkish Stream, με την Ουγγαρία να διαμηνύει ότι η απόφαση της απερχόμενης κυβέρνησης Μπάιντεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού της περιοχής, αυξάνοντας τον κίνδυνο μιας πρόωρης και βίαιης απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας.
Ενδεικτική της ανησυχίας είναι η δήλωση του Υπουργού Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο που χαρακτήρισε την κίνηση της Ουάσιγκτον «επίθεση στην εθνική μας κυριαρχία». Όπως αναφέρεται στην σχετική ανακοίνωση, ο Σιγιάρτο εξετάζει την κατάσταση με τους Υπουργούς Ενέργειας της Τουρκίας, της Σερβίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Βουλγαρίας που συναντήθηκαν χθες (Παρασκευή 22 Νοεμβρίου) στην Κωνσταντινούπολη. Τονίζεται επίσης ότι «Η Ουγγαρία είναι ευγνώμων στην Τουρκία, την Βουλγαρία και τη Σερβία για τη διασφάλιση μιας αξιόπιστης όδευσης. Μαζί θα βρούμε μια λύση για να εγγυηθούμε την ασφάλεια του ενεργειακού μας εφοδιασμού».
Το θέμα είναι υψηλού ενδιαφέροντος και για την Ελλάδα, στο μέτρο που σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ (που επικαλείται σε πρόσφατη ανάλυσή του το Green Tank), οι εισαγωγές ρωσικού αερίου στην Ελλάδα μέσω TurkStream αναλογούσαν στο 47,3% του συνόλου των εισαγωγών τον Οκτώβριο, αισθητά μειωμένες μεν σε σχέση με τον Σεπτέμβριο (όταν το μηνιαίο μερίδιο εισαγωγών είχε αγγίξει το 65%), παραμένοντας ωστόσο η πρώτη «πηγή» εισαγωγών.
Αν και η Ευρώπη συνολικά έχει μειώσει δραστικά την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο (που πλέον αναλογεί στο 18% των εισαγωγών ενώ πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το ποσοστό ήταν άνω του 40%), το ποσοστό των εισαγωγών είναι υψηλότερο στις χώρες της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Όπως επισημαίνει το Bloomberg, η απότομη απώλεια των εναπομεινασών ροών θα αύξανε τον ανταγωνισμό για φορτία LNG και θα πίεζε ανοδικά τις τιμές του φυσικού αερίου στον κόμβο TTF σε μια περίοδο που οι ευρωπαϊκές χώρες «τραβάνε» φυσικό αέριο από τις αποθήκες τους για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση λόγω των αναγκών θέρμανσης, ενώ επικρατεί νευρικότητα στην αγορά όσο πλησιάζουμε στο τέλος του έτους και την εκπνοή της συμφωνίας διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα η τιμή spot στον κόμβο TTF αυξήθηκε προσωρινά πάνω από τα 49 ευρώ/MWh «γράφοντας» νέο υψηλό έτους, προτού υποχωρήσει στη συνέχεια.
Η επίπτωση των νέων αμερικανικών κυρώσεων δεν είναι ακόμα σαφής. Η κρατική εταιρεία ενέργειας της Ουγγαρίας MVM εξετάζει το κατά πόσο και με ποιον τρόποι οι περιορισμοί μπορούν να επηρεάσουν τις δρστηριότητές της, όπως ανακοίνωσε, προσθέτοντας ότι «επί του παρόντος δεν υπάρχουν απλήρωτα ή εκκρεμή τιμολόγια ή χρέη που η εταιρεία μας σκοπεύει να αποπληρώσει μέσω της Gazprombank». Το υπουργείο Οικονομίας της Σλοβακίας ανακοίνωσε ότι αξιολογεί τις δυνητικές επιπτώσεις των νέων κυρώσεων. Το Κρεμλίνο από την πλευρά του διαμηνύει ότι θα βρει τρόπους για να συνεχίσει να δέχεται πληρωμές από ξένους αγοραστές ρωσικού αερίου, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax.
Διαβάστε ακόμη
