«O Κάθετος Διάδρομος Φυσικού Αερίου δεν είναι κάτι θεωρητικό, ήδη υπάρχει και λειτουργεί και η χωρητικότητά του θα αυξηθεί σημαντικά με έργα που ήδη αναπτύσσονται από τους Διαχειριστές Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας, με ημερομηνίες παράδοσης εντός των επόμενων 12- 18 μηνών, έργα που θα επιτρέψουν τη μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων LNG από τον Τερματικό Σταθμό της Ρεβυθούσας και το FSRU της Αλεξανδρούπολης και θα θωρακίσουν την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».
Το αισιόδοξο αυτό μήνυμα για τον Κάθετο Διάδρομο έστειλε χθες (Τετάρτη 13 Νοεμβρίου) από το βήμα του ελληνικού περιπτέρου στην COP 29 στο Μπακού –στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης με την συμμετοχή και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη- η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, σηματοδοτώντας με εμφατικό τρόπο ότι η πρωτοβουλία ωριμάζει και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς. Λίγους μήνες μετά τα αποθαρρυντικά αποτελέσματα των market test του καλοκαιριού που αποτύπωσαν την απροθυμία των συμμετεχόντων της αγοράς να αναλάβουν μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις σε περιβάλλον οξείας γεωπολιτικής αβεβαιότητας, το κλίμα για το project φαίνεται να αλλάζει προς το καλύτερο.
H Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι © ΔΕΣΦΑ
Όπως τόνισε η κ. Γκάλι, «Οι ευρωπαίοι Διαχειριστές και τα εμπλεκόμενα κράτη έχουν αναλάβει στις περισσότερες χώρες την ευθύνη να προχωρήσουν σε επενδύσεις για να εξασφαλίσουν την πρόοδο του μεγαλύτερου μέρους του Κάθετου Διαδρόμου. Φυσικά, υπάρχουν ακόμη κωλύματα που πρέπει να επιλυθούν και εργαζόμαστε όλοι μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να βρούμε έναν τρόπο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την άρση των όποιων εμποδίων». Η μεγάλη εικόνα όμως είναι ότι η ολοκλήρωση των πλέον «ώριμων» έργων του Κάθετου Διαδρόμου θα ενισχύσει σημαντικά την εξαγωγική δυναμικότητα της Ελλάδας σε ορίζοντα διετίας και αυτό είναι κάτι που ήδη λαμβάνει υπόψη της η αγορά, όπως φάνηκε και από την πολύ θετική έκβαση των πρόσφατων δημοπρασιών του ΔΕΣΦΑ για τη δέσμευση των χρονοθυρίδων (slots) στη Ρεβυθούσα την περίοδο 2026-2028». Όπως εξήγησε η επικεφαλής το ΔΕΣΦΑ, ήδη φέτος επιτύχαμε σημαντική αύξηση της δυνατότητας εξαγωγών της Ελλάδας με τη σύνδεση του δικτύου του ΔΕΣΦΑ στο FSRU της Αλεξανδρούπολης από τη μία πλευρά και στον ICGB από την άλλη. Τα επόμενα δύο χρόνια, μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, θα δούμε σημαντική περαιτέρω αύξηση της διαθέσιμης χωρητικότητας, γι’ αυτό οι παράγοντες της αγοράς και οι παραγωγοί LNG των ΗΠΑ ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο να χρησιμοποιήσουν τις ελληνικές υποδομές».
Τριπλασιασμός της εξαγωγικής δυναμικότητας φυσικού αερίου της Ελλάδας έως το τέλος του 2025
Όπως εξηγούν στο energygame.gr, αρμόδια στελέχη του ΔΕΣΦΑ, «ο Κάθετος Διάδρομος μπορεί να λειτουργήσει πλήρως, σε δύο χρόνια μπορεί να στέλνει 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου (bcm) ετησίως προς Βορρά, μέχρι την Ουκρανία. Στο τέλος του 2025, το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) θα έχει εξαγωγική δυναμικότητα προς τη Βουλγαρία της τάξης των 8,5 bcm ετησίως, τριπλάσια σε σχέση με τη σημερινή». Έργα-«κλειδί» προς την κατεύθυνση αυτή είναι οι νέοι σταθμοί συμπίεσης στην Κομοτηνή –όπου το Εθνικό Σύστημα διασυνδέεται με τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB και είναι κομβικό έργο για τη μεταφορά περισσότερων φορτίων που φτάνουν στο FSRU της Αλεξανδρούπολης, στη Νέα Μεσημβρία -σημείο διασύνδεσης του ΕΣΦΑ με τον αγωγό TAP που μεταφέρει αζέρικο αέριο- και ο σταθμός συμπίεσης στην Αμπελιά Φαρσάλων. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ως όταν ολοκληρωθεί και το έργο διπλασιασμός του κλάδου υψηλής πίεσης μεταξύ Καρπερής και Κομοτηνής το 2027, τότε θα συμπληρωθεί πλήρως το «παζλ» των έργων που ενισχύουν την εξαγωγική «δύναμη πυρός» της Ελλάδας, στο κάδρο του αυξημένου ενδιαφέροντος που εκδηλώνεται για τον Κάθετο Διάδρομο. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα έργα είναι ενταγμένα στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο 2024-2033, η υλοποίηση του οποίου του οποίου έλαβε πρόσφατα σημαντική ώθηση από το δάνειο ύψους 810 εκατ. ευρώ που έλαβε από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Την ίδια στιγμή –εξηγούν οι ίδιες πηγές- πολύ σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η ενίσχυση του Συστήματος Μεταφοράς της Βουλγαρίας όσον αφορά στο project, με κρατικά κεφάλαια που εισέρευσαν στην Bulgartransgaz μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου από το βουλγαρικό Δημόσιο, στην Ουκρανία βρίσκονται σε εξέλιξη επενδύσεις της τάξης των 50-60 εκατ. ευρώ, ενώ ζητούμενο είναι η εξεύρεση πόρων της τάξης 1 δισ. ευρώ για να αυξηθεί η μεταφορική ικανότητα φυσικού αερίου στο σκέλος του κάθετου διαδρόμου μεταξύ Ρουμανίας και Ουγγαρίας.
Σε περισσότερο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, θετικό οιωνό για τον σχεδιασμό για τον Κάθετο Διάδρομο και την αξιοποίηση των στρατηγικών υποδομών της Ελλάδας σε Αλεξανδρούπολη και Ρεβυθούσα συνιστά το πολύ ισχυρό ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε στο διεθνή διαγωνισμό της Bulgargaz (της ΔΕΠΑ της Βουλγαρίας) για την προμήθεια φορτίων LNG από το FSRU της Αλεξανδρούπολης για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2025, καθώς 19 διεθνείς εταιρείες έδωσαν το παρών. Πρόκειται για τον τρίτο από τους διαγωνισμούς που είχε προαναγγείλει η εταιρεία για την προμήθεια συνολικά 5 Τεραβατωρών LNG στο πλαίσιο της δυναμικότητας που έχει δεσμεύσει στο FSRU. Στον πρώτο διαγωνισμό για τον Οκτώβριο συμμετείχαν 10 εταιρείες και στον δεύτερο για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 13 εταιρείες, με την Bulgargaz να εκτιμά ότι το αυξανόμενο ενδιαφέρον θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικές τιμές για τους καταναλωτές για την χειμερινή περίοδο.
Υπενθυμίζεται τέλος ότι στα τέλη Οκτωβρίου, πηγές της Κομισιόν δήλωσαν στο S&P Global Commodity Insights ότι η ΕΕ θα στηρίξουν τον Κάθετο Διάδρομο στο πλαίσιο της στόχευσης για διαφοροποίηση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, με το αμερικανικό LNG να αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. «Νομίζω ότι όλοι αναγνωρίζουμε την αυξανόμενη ανάγκη για φυσικό αέριο στην περιοχή αυτή και ο Κάθετος Διάδρομος θα αποτελέσει κρίσιμο μέρος αυτής της συζήτησης», δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ, προσθέτοντας ότι οι εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ αποτέλεσαν «κρίσιμο μέρος» της ικανότητας της Ευρώπης να ξεπεράσει την ενεργειακή κρίση του 2022-2023.
Εισαγωγές που είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν περαιτέρω το επόμενο διάστημα, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς ότι οι προσπάθειες της Ευρώπης για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω αμερικανικού LNG θα υποστηριχθούν από τη νέα κυβέρνηση Τραμπ στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. «Προσβλέπουμε στη συνεργασία με την κυβέρνηση Τραμπ για να εδραιώσουμε το ρόλο των ΗΠΑ ως κορυφαίου προμηθευτή LNG διεθνώς», δήλωσε ο Μάικλ Σάμπελ, διευθύνων σύμβουλος της αμερικανικής Venture Global που έχει συνάψει πενταετή συμφωνία με την Gastrade για τη δέσμευση του 25% της δυναμικότητας επαναεριοποίησης του FSRU, αρχής γενομένης από το 2025. Η δε πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σημείωσε προ ημερών ότι το αμερικανικό LNG θα μπορούσε να βρεθεί στο επίκεντρο των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον.
Διαβάστε ακόμη
