Συγκρατημένα αισιόδοξη εμφανίζεται η ελληνική πλευρά για την έκβαση της διαιτησίας μεταξύ της ΔΕΠΑ Εμπορίας και της ρωσικής Gazprοm που ξεκίνησε επί της ουσίας λίγες ημέρες πριν, με την έναρξη της πρώτης επ’ ακροατηρίω διαδικασίας σε διαιτητικό δικαστήριο του εξωτερικού και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το Σεπτέμβριο του 2025, σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές. «Τα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς είναι ισχυρά από κάθε άποψη» τονίζουν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας ότι η δικαστική διαδικασία ξεκίνησε με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς. «Η ΔΕΠΑ Εμπορίας, μια δημόσια εταιρεία έλαβε την απόφαση να πάει τον προμηθευτή της (σ.σ. Gazprom) στο δικαστήριο, επειδή δεν συμφωνεί με την τιμή που της προμήθευε το φυσικό αέριο την περίοδο 2022-2023. Η σύμβαση μεταξύ των δυο εταιρειών προέβλεπε διαδικασία διαπραγμάτευσης πριν την προσφυγή, η οποία ήταν χρονοβόρα και δυστυχώς δεν απέδωσε». Ακολούθησε η προσφυγή στη διαιτησία, δια της οποίας η ΔΕΠΑ Εμπορίας διεκδικεί καλύτερη τιμή για τις ποσότητες φυσικού αερίου που έχει λάβει στη βάση της σύμβασης με τη Gazprom (που συνήφθη στις αρχές του 2022 και λήγει το 2026) και προσαρμογή των ποσοτήτων που δεν έχει λάβει.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι εφόσον η ΔΕΠΑ Εμπορίας δικαιωθεί, έχει λαμβάνειν ένα πολύ σημαντικό ποσό από τη Gazprom, «αρκετά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ». Εκφράζουν δε έκπληξη για τις δηλώσεις του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ (και υποψήφιου αρχηγού του κόμματος) Νίκου Φαραντούρη ότι «η ΔΕΠΑ έχει χρέος 500 εκατ. ευρώ στη Gazprom, το οποίο θα πληρώσουν οι Έλληνας καταναλωτές». «Δεν υπάρχει κανένα χρέος, καθώς οι ποσότητες φυσικού αερίου που δεν έχουν παραληφθεί από τη Gazprom δεν έχουν χρεωθεί και προφανώς δεν έχουν πληρωθεί. Η ΔΕΠΑ δεν έλαβε κάποιες ποσότητες αερίου την περίοδο 2022-2023 λόγω τιμής και λόγω κατάστασης της αγοράς (καθώς όλες οι χώρες της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας μείωσαν δραστικά την κατανάλωση φυσικού αερίου εν μέσω ενεργειακής κρίσης) και υπάρχει τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία προς την κατεύθυνση αυτή. Δεν έχει ζητηθεί από τη ΔΕΠΑ να πληρώσει για το αέριο αυτό, επομένως προξενεί εντύπωση το ότι ισχυρίζονται κάποιοι ότι η εταιρεία χρωστάει, πολλώ δε μάλλον τη στιγμή που έχει ξεκινήσει η διαιτητική διαδικασία», τονίζουν, αφήνοντας σαφείς αιχμές για τη χρονική στιγμή της διατύπωσης των ισχυρισμών αυτών.
Σημειώνεται ότι η ΔΕΠΑ Εμπορίας ισχυρίζεται ότι η Gazprom έχει παραβιάσει τη μεταξύ τους σύμβαση και δη τον όρο που προβλέπει ότι υποχρεούνται να της παραδίδει αέριο σε τιμή φθηνότερη από κάθε άλλη μορφή ενέργειας στην ελληνική αγορά. Έως ότου αποφανθεί το διαιτητικό δικαστήριο, η ΔΕΠΑ πληρώνει κανονικά τις υποχρεώσεις της σύμφωνα με τη σύμβαση και λαμβάνει τις ελάχιστες ποσότητες που προβλέπονται συμβατικά.
Όσον αφορά στο θέμα της ανανέωσης της σύμβασης με την Gazprom, οι πηγές αναφέρουν ότι αφενός πρόκειται για πολιτική απόφαση, αφετέρου είναι πολύ νωρίς για να προεξοφληθεί το τι θα γίνει, καθώς η γεωπολιτική κατάσταση μπορεί να έχει αλλάξει άρδην μέχρι τότε. Το θέμα άλλωστε συναρτάται και με τον ευρύτερο στρατηγικό στόχο της ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο έως το 2027, ο οποίος όμως στην παρούσα φάση φαίνεται να «προσκρούει» αφενός στις αθρόες εισαγωγές αφενός ρωσικού LNG στους Τερματικούς Σταθμούς της Ισπανίας, της Γαλλίας και του Βελγίου (και της Ελλάδας, σε μικρότερο όμως βαθμό), αφετέρου στις μεγάλες ποσότητες ρωσικού αερίου αγωγών που έχει πλημμυρίσει την Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω του TurkStream, καθώς προσφέρεται σε πολύ πιο ανταγωνιστικές τιμές σε σχέση με αυτές στη spot αγορά. Η συζήτηση για επιβολή κυρώσεων στις εισαγωγές ρωσικού LNG έχει ήδη «ανοίξει» στις Βρυξέλλες και είναι ορατό το ενδεχόμενο να ληφθούν αποφάσεις προς την κατεύθυνση αυτή το αμέσως επόμενο διάστημα. Περισσότερο προβληματική εμφανίζεται η επιβολή κυρώσεων στις εισαγωγές ρωσικού αερίου μέσω αγωγών. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες στο «μικροσκόπιο» των Βρυξελλών έχει μπει η πρακτική της Τουρκίας να εισάγει μεγάλες ποσότητες ρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας, το οποίο όμως αναμειγνύεται με αέριο από άλλες πηγές (όπως π.χ. LNG που προέρχεται από τις μακροχρόνιες συμβάσεις που έχει συνάψει η Botas με κολοσσούς της Δύσης όπως η αμερικανική Shell και η γαλλική Total) και φτάνει στις ευρωπαϊκές αγορές ως «Turkish Blend». «Αν είναι να σταματήσει η ροή του ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη, αυτό θα πρέπει να ισχύει για όλους και οι όποιες πρωτοβουλίες να αναληφθούν σε επίπεδο ΕΕ», τονίζεται χαρακτηριστικά. Σημαντικές παράμετροι για τις εξελίξεις το αμέσως επόμενο διάστημα είναι το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών αλλά και το πώς θα κινηθεί η Πολωνία, που θα αναλάβει την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ στις αρχές του 2025 παίρνοντας τη σκυτάλη από την Ουγγαρία και εκτιμάται ότι βρίσκεται πολύ πιο κοντά σε Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον από ότι η προκάτοχός της που «λοξοκοιτά» προς το Κρεμλίνο…
K. Ξιφαράς: Το κόστος του φυσικού αερίου θα πέσει τα επόμενα χρόνια
Μιλώντας από το βήμα του Athens Investment Forum, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας Κώστας Ξιφαράς υπογράμμισε ότι «Το φυσικό αέριο αποτελεί το καύσιμο γέφυρα της ενεργειακής μετάβασης και θα συνεχίσει να διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο», τονίζοντας ότι «Αυτή την περίοδο, το ρωσικό αέριο βρίσκεται στα επίπεδα προ της εισβολής στην Ουκρανία, καθώς η Ρωσία προσπαθεί να διατηρήσει μερίδιο αγοράς στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται πλουραλισμό στις επιλογές προμηθευτών και προσιτές τιμές. Πιστεύω ότι το κόστος του φυσικού αερίου θα μειωθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια λόγω της μεγάλης προσφοράς, και θα υπάρξει ανταγωνισμός ακόμα και με τις ΑΠΕ. Το φυσικό αέριο θα παραμείνει για αρκετές δεκαετίες στο προσκήνιο».
Ο κ. Ξιφαράς ανέδειξε επίσης την κομβική σημασία που διαδραματίζουν για την ενεργειακή ασφάλεια της Νοτιοανατολικής Ευρώπης υποδομές όπως το Τερματικό της Ρεβυθούσας, ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου IGB και το FSRU της Αλεξανδρούπολης, στις οποίες η ΔΕΠΑ συμμετέχει είτε ως μέτοχος (FSRU, ICGB) είτε ως επενδυτής με δέσμευση δυναμικότητας (Ρεβυθούσα). Η ΔΕΠΑ Εμπορίας, εξάλλου, παρείχε αέριο σε κρίσιμες εποχές σε χώρες όπως η Βουλγαρία και η Μολδαβία και είναι ίσως η μοναδική ελληνική εταιρεία που έχει αποθηκεύσει αέριο ακόμα και στην Ουκρανία.
Ο σχεδιασμός της ΔΕΠΑ Εμπορίας για τις ΑΠΕ
Την ίδια στιγμή, η ΔΕΠΑ Εμπορίας υλοποιεί το σχέδιο μετασχηματισμού μετασχηματιστεί σε καθετοποιημένο ενεργειακό όμιλο, με παρουσία σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της ενέργειας (εμπορία φυσικού αερίου, ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ και φυσικό αέριο, προμήθεια ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου). Στο σχεδιασμό αυτό, η επέκταση στις ΑΠΕ καταλαμβάνει κομβικό ρόλο και για αυτό η εταιρεία έχει σχεδιάσει και επενδύσει πάνω από 400 εκατ. ευρώ σε έργα που αφορούν την πράσινη μετάβαση. Όπως αποκάλυψε ο κ. Ξιφαράς, τον επόμενο μήνα, θα υπογραφεί η σύμβαση με τον εργολάβο που θα αναλάβει την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 500 MW σε Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία και Κεντρική Ελλάδα, με τις εργασίες να ξεκινούν τον Ιανουάριο του 2025. «Ελπίζουμε εντός του 2025 να έχουμε και άλλα ώριμα έργα, για να φτάσουμε σε ένα χαρτοφυλάκιο ισχύος 1 GW», σημείωσε ο ίδιος. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η εταιρεία αναπτύσσει επιπρόσθετα έργα ισχύος 225 MW, ενώ βρίσκεται σε συζητήσεις και για ένα ακόμα ώριμο χαρτοφυλάκιο έργων 150 MW. Προτεραιότητα της διοίκησης είναι η ενσωμάτωσης μπαταριών στα φωτοβολταϊκά πάρκα που αναπτύσσει (έχοντας καταθέσει στη ΡΑΑΕΥ και άδειες για αυτόνομες μπαταρίες), ενώ σταθμίζει και την προοπτική προσθήκης αιολικών πάρκων στο χαρτοφυλάκιό της, καθώς εκτιμάται ότι είναι απαραίτητη η ύπαρξη αιολικών σε ποσοστό 20-30% για να υπάρχει ισορροπία στο χαρτοφυλάκιο.
Διαβάστε ακόμη
