Για μια ακόμα φορά, οι κυβερνήσεις της Τουρκίας και του Τουρκμενιστάν ανακοίνωσαν πριν από λίγες ημέρες πως επιδιώκουν να εκτοξεύσουν τις εμπορικές συναλλαγές τους με επίκεντρο την ενέργεια. Σε πρώτη φάση η Άγκυρα θα προμηθευτεί, μέσω Ιράν, φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν με την ετήσια ποσότητα να φτάνει τα δύο δισεκ. κυβικά μέτρα (bcm).
Η πρόσβαση της Ευρώπης στα κοιτάσματα φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν, που θεωρούνται τα τέταρτα μεγαλύτερα παγκοσμίως, είναι θέμα που συζητείται εδώ και δεκαετίες, όπως και ο περίφημος αγωγός της Κασπίας, που θα ενώνει την ανατολική με τη δυτική ακτή της Κασπίας Θάλασσας, ο Trans-Caspian Pipeline. Μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί, πάντως, πολύ μικρή πρόοδος αλλά η Τουρκία συνεχίζει τις προσπάθειες.
Και η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του σχεδίου απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, αναζητεί πρόσθετες πηγές προκειμένου να ενισχύσει το λεγόμενο Νότιο Διάδρομο, που ξεκινά από το Αζερμπαϊτζαν και μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Αλβανίας μεταφέρει σήμερα αζέρικο φυσικό αέριο στην Ιταλία. Κατά καιρούς έχουν πέσει στο τραπέζι διάφορα σενάρια για την ενίσχυση του Νοτίου Διαδρόμου, όπου ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η αναβάθμιση του αγωγού ΤΑΡ ώστε να διπλασιαστεί η χωρητικότητά του στα 20 bcm ετησίως. Ένα σενάριο «έβλεπε» προς τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ενώ ένα άλλο προς τα κοιτάσματα του Τουρκμενιστάν.
Στις Βρυξέλλες διαπραγματεύονται εδώ και χρόνια με τις κυβερνήσεις του Αζερμπαϊτζάν και του Τουρκμενιστάν για τον Trans Caspian Pipeline προς μεγάλη δυσαρέσκεια της Μόσχας και του Πεκίνου. Ειδικά όταν το Τουρκμενιστάν διατηρεί στενότατες σχέσεις με την Ρωσία, ενώ η Κίνα «διψάει» για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που διαθέτει και ήδη προμηθεύεται αέριο μέσω αγωγού που διασχίζει Τουρκμενιστάν – Καζακστάν και Ουζμπεκιστάν (Central Asia – China pipeline). Μια νέα επέκταση του αγωγού προς Κίνα αντιμετωπίζει πολυετείς καθυστερήσεις ενώ επί σχεδόν τρεις δεκαετίες σχεδιάζεται χωρίς να ολοκληρώνεται ο αγωγός ΤΑΡΙ (Turkmenistan – Afghanistan – Pakistan – India) που θα μεταφέρει αέριο από το Τουρκμενιστάν στην Ινδία.
Η κατασκευή του αγωγού που θα συνδέει τις δύο ακτές της Κασπίας, το Τουρκμενιστάν με το Αζερμπαϊτζάν δεν θεωρείται ούτε ακριβό, ούτε τεχνικά δύσκολο έργο. Όμως σκοντάφτει εδώ και δεκαετίες στο βέτο της Μόσχας η οποία έχει από την πρώτη στιγμή ξεκαθαρίσει πως οποιοδήποτε αγωγός εντός της Κασπίας πρέπει να έχει τη συναίνεση και των πέντε χωρών που βρέχονται από τη λίμνη ενώ είναι «περιβαλλοντικά μη αποδεκτός». Αντίστοιχη στάση τηρεί και το Ιράν επικαλούμενο, επίσης, τις αρνητικές επιπτώσεις που θα έχει η κατασκευή του αγωγού στο οικοσύστημα της Κασπίας.
Στο πρόσφατο παρελθόν, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Ασγκαμπάτ, την πρωτεύουσα του Τουρκμενιστάν, υποστήριζαν πως η κυβέρνηση έχει συζητήσει με Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Τουρκία και Ευρωπαϊκή Ένωση την πιθανότητα κατασκευής ενός αγωγού που θα μεταφέρει προς την Ευρώπη μεταξύ 10 και 30 bcm αερίου το χρόνο. Σχεδόν όσα θα μετέφερε ο δυναμικότητας 27,5 bcm ΝordStream II που συνδέει την Ρωσία με την Γερμανία και είναι εκτός λειτουργίας.
Διαβάστε ακόμη
