Βαριές σκιές στο αφήγημα της απεξάρτησης της Ευρώπης από το ενεργειακό άρμα του Κρεμλίνου και της διαφοροποίησης πηγών και οδεύσεων φυσικού αερίου δείχνουν τα τελευταία στοιχεία που παραπέμπουν σε ολική επαναφορά του φθηνού αγώγιμου ρωσικού αερίου. Μια εξέλιξη που έχει ως επακόλουθο όχι μόνο την μείωση των εισαγωγών LNG, αλλά και την αμφισβήτηση της βιωσιμότητας των σχεδιαζόμενων υποδομών που υπηρετούν το αφήγημα του «απογαλακτισμού», με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Κάθετο Διάδρομο Φυσικού Αερίου, όπου τα πρώτα δείγματα από τη δεσμευτική φάση του market test που ξεκίνησε λίγες εβδομάδες δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ενθαρρυντικά.
Ανησυχητικά μηνύματα προκύπτουν την ίδια στιγμή και από την «τοποθέτηση» των συμμετεχόντων στις δημοπρασίες δέσμευσης δυναμικότητας στα σημεία διασύνδεσης στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Φυσικού Αερίου για φέτος και τα επόμενα χρόνια. Και τούτο διότι σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, η διαθέσιμη δυναμικότητα στη διασύνδεση Τουρκίας-Βουλγαρίας -από την οποία υπάρχουν εδώ και καιρό υποψίες ότι εισέρχεται στην Ευρώπη ρωσικό αέριο «μεταμφιεσμένο» σε τουρκικής προέλευσης δεσμεύθηκε πλήρως. Στον αντίποδα, το ενδιαφέρον των traders για δέσμευση χωρητικότητας διασύνδεση Ελλάδας-Βουλγαρίας ήταν πολύ μειωμένο. Μια εικόνα δηλαδή πολύ διαφορετική σε σχέση με αυτή της περιόδου 2022-2023, οπότε η χώρα είχε αξιοποιήσει στο έπακρο αυτό το «διάδρομο» για εξαγωγές φορτίων LNG που έφταναν στη Ρεβυθούσα προς τη γειτονική χώρα.
Τούτων λεχθέντων, δεν προξενεί έκπληξη το «καμπανάκι» που έκρουσε η Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ Μαρία Ρίτα Γκάλι από το βήμα του Economist χθες, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι το ποσοστό του ρωσικού αερίου στο συνολικό μείγμα των εισαγωγών προσεγγίζει το 60%. Πράγματι, τα τελευταία στοιχεία του Διαχειριστή δείχνουν ότι το ποσοστό του ρωσικού αερίου που εισήλθε στην Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας από το Σιδηρόκαστρο είναι της τάξης του 50% και προσεγγίζει το 60% αν συνυπολογιστούν τα ρωσικά φορτία LNG που εκφορτώθηκαν στο Τέρμιναλ της Ρεβυθούσας την ίδια περίοδο. Δεν πρόκειται βέβαια για ελληνικό φαινόμενο, αφού η ρωσική εφημερίδα Vedomosti -επικαλούμενη στοιχεία από την Gazprom και τον Σύνδεσμο των Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ENTSO-G) κάνει λόγο για αύξηση σχεδόν 30% των εξαγωγών αγώγιμου φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, τόσο μέσω Ουκρανίας (όδευση από την οποία τροφοδοτούνται χώρες της Κεντρικής Ευρώπης όπως η Αυστρία), όσο και μέσω του TurkStream από τον οποίο τροφοδοτούνται -μεταξύ άλλων- η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Σερβία και η Βόρεια Μακεδονία. Και η ανάλυση του έγκυρου think tank ICIS έδειξε ότι τον Μάιο -για δεύτερο συνεχόμενο μήνα- οι εισαγωγές ρωσικού αερίου (αγωγών και LNG στην Ευρώπη) ξεπέρασαν τις εισαγωγές αμερικανικού LNG. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters τα έσοδα για τη Ρωσία από τις πωλήσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου στο πρώτο εξάμηνο του έτους αυξήθηκαν κατά 41% και έφτασαν τα 65 δισ. δολάρια.
Όλες αυτές οι εξελίξεις προκαλούν έντονο προβληματισμό τον οποίο περιέγραψε η κ. Γκάλι υπογραμμίζοντας ότι η αβεβαιότητα στην αγορά είναι πολύ έντονη, με αποτέλεσμα οι συμμετέχοντες να είναι απρόθυμοι να αναλάβουν μακροχρόνιες δεσμεύσεις. Κάτι που αποτυπώθηκε τόσο στις δημοπρασίες δέσμευσης δυναμικότητας στα σημεία εισόδου του ΕΣΦΑ όσο και στο εν εξελίξει market test για την επαύξηση της δυναμικότητας των υποδομών που εντάσσονται στον Κάθετο Διάδρομο. Και κατέληξε ότι «ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να ξεπεραστεί η βραχυπρόθεσμη μεταβλητότητα και η αβεβαιότητα που δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα έργα υποδομών είναι επενδύσεις μακράς πνοής, ιδίως όταν εξετάζεται το θέμα της χρηματοδότησης.
Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός παραμένει ότι η επιστροφή του φθηνού ρωσικού αερίου δημιουργεί προσκόμματα για τα έργα που προωθούνται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης με τη στήριξη των ΗΠΑ και με στόχευση την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο. Στα έργα αυτά εντάσσεται και το FSRU της Αλεξανδρούπολης που δεν έχει ακόμα τεθεί σε εμπορική λειτουργία λόγω τεχνικών θεμάτων που ανέκυψαν κατά την φάση της δοκιμαστικής λειτουργίας. Να σημειωθεί ότι πρόσφατα η βουλγαρική εταιρεία φυσικού αερίου Bulgargaz προκήρυξε διαγωνισμό για ένα φορτίο LNG με ημερομηνία παράδοσης την 18η Μαΐου, είτε στο FSRU της Αλεξανδρούπολης (υπό την προϋπόθεση θέσης του σε εμπορική λειτουργία που δεν εκπληρώθηκε), είτε σε έναν από τους τερματικούς σταθμούς LNG της Τουρκίας.
Διαβάστε ακόμη
