Μετά πολλών εμποδίων προχωρά η διαδικασία κλεισίματος των δικτύων φυσικού αερίου στη Γερμανία. Λόγω των κλιματικών στόχων, το φυσικό αέριο δεν θα είναι πλέον διαθέσιμο σε πολλά μέρη της χώρας μακροπρόθεσμα.
Η κυβέρνηση και οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων εξετάζουν τώρα πώς θα προετοιμάσουν τους πελάτες για την ακύρωση της σύνδεσής τους. Ένα έγγραφο συζήτησης του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας της Γερμανίας το οποίο κυκλοφορεί ευρέως, σύμφωνα με την Handelsblatt, αποσκοπεί στην προετοιμασία των καταναλωτών για τον παροπλισμό των τοπικών δικτύων φυσικού αερίου.
Αναφέρει ότι οι διαχειριστές δικτύων φυσικού αερίου θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα «να αρνούνται ή και να ακυρώνουν μια σύνδεση για λόγους μετασχηματισμού». Η Γερμανία έχει δεσμευτεί να γίνει κλιματικά ουδέτερη έως το 2045. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν τα νοικοκυριά δεν χρησιμοποιούν πλέον το φυσικό αέριο για θέρμανση και οι επιχειρήσεις δεν το χρησιμοποιούν πλέον για την παραγωγή.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι, τα συστήματα θέρμανσης και οι διαδικασίες θα πρέπει να μετατραπούν σε φιλικές προς το κλίμα εναλλακτικές λύσεις, όπως αντλίες θερμότητας, τηλεθέρμανση ή άλλα καύσιμα, μέσα σε μόλις 20 χρόνια.
Τα δίκτυα φυσικού αερίου ως σημαντική πηγή εσόδων
Αυτό σημαίνει ότι όλο και λιγότεροι πελάτες θα συνδέονται στο δίκτυο φυσικού αερίου. Παρόλα αυτά, το κόστος των δικτύων θα συνεχίσει να υφίσταται. Εκτός αν μπορούν να κλείσουν ολόκληρες γραμμές πείθοντας τους τελευταίους εναπομείναντες πελάτες να αλλάξουν – ή ακυρώνοντας τη σύνδεσή τους.
Πολλοί φορείς εκμετάλλευσης δικτύων δεν θέλουν ακόμη να αναγνωρίσουν το πρόβλημα. Ο ειδικός σε θέματα δημοτικών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας Όλαφ Γκέγιερ (Olaf Geyer) από την εταιρεία συμβούλων διαχείρισης ADL λέει πως «όλοι γνωρίζουν ότι η ζήτηση για φυσικό αέριο θα μειωθεί απότομα. Όμως, όπως είναι κατανοητό, υπάρχει ακόμη μεγάλη απροθυμία να γίνει το λογικό βήμα της διαγραφής του δικτύου φυσικού αερίου και της έναρξης της αποσυναρμολόγησής του».
Σύμφωνα με τον Γκέγιερ, οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας παράγουν μεταξύ 20% και 60% των κερδών τους με το φυσικό αέριο – «αυτό είναι μια σημαντική πηγή κερδών».
Ωστόσο, το έγγραφο του υπουργείου έθεσε κάτι σε κίνηση. «Αυτό ωθεί τους προμηθευτές ενέργειας να εξετάσουν πιο προσεκτικά το θέμα», λέει ο Γκέγιερ. Η ενεργειακή εταιρεία EWE επιβεβαιώνει το γεγονός αυτό. Ένας εκπρόσωπος λέει πως «αυτό το έγγραφο δρομολογεί μια διαδικασία διαλόγου». Η EWE εξετάζει τώρα επίσης ποιες συγκεκριμένες επιπτώσεις θα έχει το έγγραφο στη στρατηγική της εταιρείας.
Οι εταιρείες
Παρόλο που σχεδόν κανείς δεν φαίνεται να προχωρά τόσο μακριά όσο η εταιρεία Stadtwerke Augsburg στην ομώνυμη πόλη της Γερμανίας (Άουγκσμπουργκ), η οποία διαγράφει σταθερά τα δίκτυα φυσικού αερίου της εντελώς μέχρι το 2040, όλο και περισσότερες εταιρείες εξετάζουν πλέον το μέλλον των αγωγών φυσικού αερίου τους.
Εκπρόσωπος της E.ON με έδρα το Έσσεν αναφέρει πως «όπως και πολλοί άλλοι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων, εξετάζουμε συστηματικά ποια τμήματα της υποδομής των αγωγών δεν θα χρειάζονται πλέον στο μέλλον».
Σε ερώτηση για το αν η E.ON θεωρεί ρεαλιστικό να αρνηθεί ή να ακυρώσει κάποια στιγμή τη σύνδεση με το δίκτυο σε πελάτες φυσικού αερίου, ο εκπρόσωπος της μεγαλύτερης γερμανικής εταιρείας ενέργεια απαντά πως «η μη σύνδεση μονάδων στο δίκτυο στο μέλλον προβλέπεται ήδη στη δέσμη μέτρων της ΕΕ για την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και Η2 και, ενόψει του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας, είναι επίσης λογικό από τη δική μας άποψη».
Ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη σταματήσει να επενδύουν σε νέα δίκτυα φυσικού αερίου, όπως η ενεργειακή εταιρεία Enervie. Ο επικεφαλής ανάπτυξης της εν λόγω εταιρείας, Μάρκους Φ. Σμιντ (Markus F. Schmidt) δηλώνει πως «δεν αναπτύσσουμε πλέον νέες περιοχές δικτύων φυσικού αερίου. Πραγματοποιούμε μόνο βασικές επενδύσεις».
Στρατηγική για να πειστούν οι πελάτες να στραφούν στην τηλεθέρμανση
Ωστόσο, ο Σμιντ δεν έχει ιδιαίτερη άποψη για την ιδέα να σταλούν σήμερα επιστολές στους πελάτες για να τους προειδοποιήσουν ότι το δίκτυο φυσικού αερίου θα κλείσει σε δέκα χρόνια, όπως κάνει η Stadtwerke Augsburg.
Το θεωρεί λιγότερο ως υπηρεσία προς τους πελάτες και περισσότερο ως στρατηγική για να πείσει τους πελάτες να στραφούν σε νεόδμητα δίκτυα θέρμανσης.
Τα δίκτυα τηλεθέρμανσης ή τοπικής θέρμανσης μεταφέρουν την απορριπτόμενη θερμότητα από κέντρα δεδομένων ή βιομηχανικές επιχειρήσεις σε συστήματα θέρμανσης νοικοκυριών, για παράδειγμα.
Σε πολλά μέρη, θα πρέπει να προσφέρουν στο μέλλον μια εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή θέρμανση με φυσικό αέριο. Ωστόσο, μόνο 6 από τα 43 εκατομμύρια νοικοκυριά στη Γερμανία τροφοδοτούνται σήμερα με τηλεθέρμανση, γεγονός που αντιστοιχεί σε μερίδιο αγοράς 14%.
Επομένως, οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας της Γερμανίας θα πρέπει να δημιουργήσουν πολλές νέες υποδομές δικτύου θέρμανσης τα επόμενα χρόνια – και στη συνέχεια να εξασφαλίσουν ότι θα βρουν αρκετούς πελάτες.
«Εάν θέλετε να αποκτήσετε νέους πελάτες για ένα νέο δίκτυο θέρμανσης, τότε είναι φυσικά ένα καλό επιχείρημα να πείτε ότι το δίκτυο φυσικού αερίου θα κλείσει», λέει ο Σμιντ. «Αυτό είναι πρωτίστως ένα μέτρο πώλησης, αλλά η δήλωση αυτή δεν είναι επί του παρόντος νομικά ορθή».
Ο Σμιντ έχει μάλλον δίκιο και στα δύο σημεία προς το παρόν. Ο Ούλριχ Λένγκλε (Ulrich Längle), διευθυντής πωλήσεων της Stadtwerke Augsburg, παραδέχεται πως «εδώ και τρία ή τέσσερα χρόνια σκεφτόμαστε πώς θέλουμε να επεκτείνουμε το δίκτυο θέρμανσης στο Άουγκσμπουργκ. Γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι δεν έχει οικονομικό νόημα να λειτουργούμε τόσο ένα δίκτυο θέρμανσης όσο και ένα δίκτυο φυσικού αερίου σε όλη την έκταση».
«Το 20% έχει επενδύσει μόλις πρόσφατα σε ένα νέο σύστημα θέρμανσης με φυσικό αέριο»
Πριν η Stadtwerke Augsburg ενημερώσει τους πελάτες της ότι το δίκτυο φυσικού αερίου θα διακοπεί, ζήτησε νομική συμβουλή. «Θέλουμε και επιτρέπεται να ανακοινώσουμε τη διακοπή της παροχής αερίου στους πελάτες μόνο εάν προσφέρουμε εναλλακτική παροχή θερμότητας και εάν συμπεριλάβουμε ένα επαρκές χρονικό στοιχείο», λέει ο Λένγκλε.
Εάν ολόκληρη η Γερμανία πρόκειται να μείνει χωρίς φυσικό αέριο, ωστόσο, είναι πιθανό να προκύψουν προβλήματα: Δεν είναι κάθε περιοχή κατάλληλη για τηλεθέρμανση ή τοπική θέρμανση. «Στο Άουγκσμπουργκ θα φτάσουμε σε περίπου 70% του πληθυσμού μέσω δικτύων θέρμανσης μέχρι το 2040», λέει ο Λένγκλε.
Το υπόλοιπο 30% χρειάζεται διαφορετική λύση. Η μόνη εναλλακτική λύση στη θέρμανση με φυσικό αέριο είναι είτε ένα σύστημα θέρμανσης με πέλετ – το οποίο επίσης εκπέμπει CO2 – είτε μια αντλία θερμότητας. Ωστόσο, οι αντλίες θερμότητας είναι ακριβές στην αγορά και πολλοί άνθρωποι είναι πιθανό να αρνηθούν να αναγκαστούν να αλλάξουν αργά ή γρήγορα, αν το δίκτυο φυσικού αερίου κλείσει.
Η Stadtwerke Augsburg έχει ακόμη λίγο χρόνο προτού προκύψουν διαφωνίες με τους πελάτες αυτούς. Ωστόσο, υπάρχουν ήδη κάποιες δυσαρεστημένες φωνές στις περιοχές όπου η διακοπή του δικτύου φυσικού αερίου έχει ήδη ανακοινωθεί με επιστολή.
«Το 80% των πελατών δέχονται την ανακοίνωση με καλό μάτι», λέει ο Λένγκλε. «Αλλά το 20% έχει επενδύσει μόλις πρόσφατα σε ένα νέο σύστημα θέρμανσης με φυσικό αέριο και δεν θα πεισθεί τόσο εύκολα να αλλάξει σε δέκα χρόνια».
Ο Λένγκλε ελπίζει ότι το έγγραφο συζήτησης του Υπουργείου Οικονομικών θα καταλήξει σε σαφείς κατευθυντήριες γραμμές που θα δώσουν στις επιστολές του νομική βάση – και ότι θα μπορέσει πράγματι να κλείσει εγκαίρως τα δίκτυα φυσικού αερίου, προκειμένου να γίνει κλιματικά ουδέτερος.
