Την υποστήριξή της δείχνει η Ελλάδα στο σχέδιο για περαιτέρω αναβάθμιση του Νοτίου Διαδρόμου για τη μεταφορά φυσικού αερίου στις αγορές της ανατολικής – κεντρικής Ευρώπης και κατ’ επέκταση τον διπλασιασμό των εξαγωγών από το Αζερμπαϊτζάν. Όπως δήλωσε η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου από το Μπακού «η επέκταση του Διαδριατικού Αγωγού TAP και του ελληνοβουλγαρικού διασυνδετήριου αγωγού IGB, είναι καθοριστικής σημασίας για τη διαφοροποίηση των πηγών φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Η Αλεξάνδρα Σδούκου, τόνισε κατά τη διάρκεια της διάσκεψης για τον 10ο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και της 2ης Υπουργικής Συνάντησης του Συμβουλίου Πράσινης Ενέργειας, ότι η ενίσχυση της δυναμικότητας των δύο αγωγών όπως και το έργο του κάθετου Διαδρόμου, του έργου δηλαδή που μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μέσω της Ελλάδας, ενισχύουν την περιφερειακή συνεργασία και την ασφάλεια εφοδιασμού. Με αφορμή αυτή τη θέση ανέφερε πως τον Απρίλιο ξεκινά και η εμπορική λειτουργία του FSRU της Αλεξανδρούπολης, ξεκλειδώνοντας με αυτό τον τρόπο μια δεύτερη πύλη υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για τα Βαλκάνια. Η υφυπουργός στάθηκε και στην κυβερνητική πολιτική της Ελλάδας η οποία προωθεί την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας. Η πράσινη ενέργεια στην Ελλάδα -σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε η κα Σδούκου- αντιστοιχεί πλέον στο 57% της ηλεκτροπαραγωγής. «Σε συνδυασμό με την αξιοποίηση του υπεράκτιου αιολικού δυναμικού και την προώθηση του υδρογόνου, αποτελούν τη βάση για ένα βιώσιμο ενεργειακό μέλλον», σημείωσε. Και συμπλήρωσε ότι με την ενίσχυση των έργων και πρωτοβουλιών της Ελληνικής κυβέρνησης, η Ελλάδα αναδεικνύεται βασικός ενεργειακός πυλώνας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Η ενεργειακή κοινότητα έχει στρέψει το βλέμμα στη δέκατη υπουργική σύνοδο του SGC με το Αζερμπαϊτζάν να μπαίνει περισσότερο δυναμικά στον ενεργειακό χάρτη. Η Ευρώπη κοιτάει προς το Μπακού χαρακτηρίζοντάς το σημαντικό εταίρο. Όπως ήταν αναμενόμενο συζητήθηκε το σχέδιο ενός πράσινου ενεργειακού διαδρόμου μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της ΕΕ. Η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Κάντρι Σίμσον, δήλωσε ότι «το φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα κατά τη διάρκεια της ενεργειακής μας μετάβασης». Η ευρωπαϊκή ηγεσία επανέλαβε τη δέσμευσή της για την ενίσχυση της μακροπρόθεσμης συνεργασίας με το Μπακού, αποβλέποντας στο διπλασιασμό των προμηθειών φυσικού αερίου που λαμβάνει η ήπειρος, έως το 2030. «Εργαζόμαστε με το Αζερμπαϊτζάν για την επέκταση του Νότιου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου και τον διπλασιασμό του εμπορίου φυσικού αερίου έως το 2027», σημείωσε χαρακτηριστικά η Κάντρι Σίμσον.
Απώτερος σκοπός είναι ακριβώς η περαιτέρω αναβάθμιση του Νοτίου Διαδρόμου για τη μεταφορά φυσικού αερίου στις αγορές της ανατολικής – κεντρικής Ευρώπης και ο διπλασιασμός των εξαγωγών από το Αζερμπαϊτζάν. Η υλοποίηση του εγχειρήματος της επέκτασης του Νοτίου Διαδρόμου θα σήμαινε πως το Μπακού εκπληρώνει τη δέσμευσή του προς την ΕΕ για αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου στα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) το χρόνο μέχρι το 2027. «Για την Ευρώπη δε θα υπάρξει επιστροφή σε ένα “business as usual” στις ενεργειακές σχέσεις με τη Ρωσία. Ο «χώρος» αυτός καλύπτεται πλέον από άλλους αξιόπιστους εταίρους. Αυτό ακριβώς βρήκαμε στο Αζερμπαϊτζάν». Στην κορυφή της ατζέντας βρέθηκαν η διασφάλιση μακροπρόθεσμης ενεργειακής ασφάλειας, η πράσινη μετάβαση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
«Κάνουμε αυτή την επιλογή, όχι γιατί μας λείπουν οι παραδοσιακοί πόροι. Όμως θέλουμε να συνεισφέρουμε στην κοινή προσπάθεια. Οπότε χρησιμοποιούμε τα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου και επενδύουμε σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πρέπει όλοι να καταλάβουμε πως εκεί είναι το μέλλον», δήλωσε ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ. Σημειώνεται πως το Αζερμπαϊτζάν πέρυσι αύξησε τις εξαγωγές φυσικού αερίου κατά 9% και έφτασε τα 22 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία είναι οι βασικοί αγοραστές.
Ο ρόλος της Ελλάδας
Η νέα συμφωνία προτείνει την αναβάθμιση και την επέκταση της υπάρχουσας υποδομής διαμετακόμισης φυσικού αερίου των επτά χωρών για τη δημιουργία ενός διευρυμένου διαδρόμου διαμετακόμισης φυσικού αερίου υψηλότερης χωρητικότητας που θα αντιστρέψει την κατεύθυνση της ροής φυσικού αερίου σε ορισμένα τμήματα και θα επιτρέψει τη μεταφορά μεγαλύτερων όγκων φυσικού αερίου από την Ελλάδα και την Τουρκία στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία, γράφει το eurasia.net. Οι υφιστάμενοι αγωγοί διαμετακόμισης της Ουκρανίας θα μπορούσαν στη συνέχεια να μεταφέρουν το φυσικό αέριο απευθείας στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Πολωνία και σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές πιο δυτικά. Ο αναβαθμισμένος διάδρομος θα μπορεί να υποστηρίξει και τη μεταφορά αερίου που εισάγεται στην Ελλάδα και την Τουρκία με πλοίο ως Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) και επίσης αέριο από το Αζερμπαϊτζάν που εισάγεται μέσω Τουρκίας στην Ελλάδα.
Η σχεδιαζόμενη νέα διαδρομή του «κάθετου διαδρόμου», θα χρησιμοποιεί κυρίως υφιστάμενους αγωγούς που συνδέουν τα συστήματα διαμετακόμισης φυσικού αερίου της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας, αλλά παράλληλα θα απαιτούσε επέκταση της χωρητικότητας ορισμένων τμημάτων και των διασυνοριακών συνδέσεων. Θα είναι βέβαια σε θέση να παρέχει πολύτιμες νέες πηγές φυσικού αερίου για τη Μολδαβία και την Ουκρανία, οι οποίες μετά τη ρωσική εισβολή αντιμετώπισαν προβλήματα κάλυψης της εγχώριας ζήτησης. Το μεγάλο διακύβευμα είναι ο αναβαθμισμένος δρόμος να είναι σε θέση να τροφοδοτεί με αέριο το υπάρχον μεγάλο σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ουκρανίας από Ανατολή προς Δύση, το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό από την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα αυτή το 2022 και την επακόλουθη διακοπή της διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
Ενεργειακή ευελιξία
Το πιο σημαντικό, είναι σύμφωνα με τη Σίμσον το γεγονός ότι η στρατηγική ενεργειακή συνεργασία ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν έχει δείξει όλη την ευελιξία και τον δυναμισμό της. Ο Νότιος Διάδρομος Φυσικού Αερίου μετατρέπεται σε πεδίο συνεργασίας τις ΑΠΕ και τον εξηλεκτρισμό με γνώμονα το μελλοντικό ενεργειακό μείγμα της Ηπείρου. Στο πλαίσιο αυτό εκφράστηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα, όπου μάλιστα υπεγράφη μνημόνιο κατανόησης μεταξύ ευρωπαϊκών εταιρειών αιολικής ενέργειας και του Μπακού. «Η δέσμευση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ανοίγει επίσης το δρόμο για νέα έργα διασύνδεσης με την Ευρώπη», υπογράμμισε η Σίμσον.
Στο πλαίσιο αυτό πρόσθεσε ότι, «η πρωτοβουλία για την κατασκευή υποβρύχιου καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας στη Μαύρη Θάλασσα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την περιοχή και τοποθετεί το Αζερμπαϊτζάν ως βασικό εταίρο για τις μελλοντικές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς την ΕΕ».
Η πρωτοβουλία για την κατασκευή ενός καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την περιοχή, ενώ ταυτόχρονα τοποθετεί το Αζερμπαϊτζάν ως βασικό εταίρο για τις μελλοντικές εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ.
Αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο δεδομένου ότι αναμένουμε ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ θα αυξηθεί περισσότερο από 16% έως το 2030 και στη συνέχεια πάλι κατά σχεδόν 80% έως το 2040. «Μαζί, μπορούμε να επιταχύνουμε την ενεργειακή μας διαφοροποίηση, να διασφαλίσουμε την ευημερία για τις οικονομίες μας και να προσφέρουμε μια βιώσιμη πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα». Ο κλάδος της ενέργειας εκτιμά πως υπάρχουν πολλές επενδυτικές ευκαιρίες, γι’ αυτό και τα επόμενα χρόνια απαιτείται στενή συνεργασία όλων των πλευρών.
Σδούκου: Ο Κάθετος Διάδρομος θα διασφαλίσει την αδιάλειπτη προμήθεια του καυσίμου
Η Υφυπουργός ανέπτυξε τις ελληνικές πρωτοβουλίες που θα επιτρέψουν την εξαγωγή έως του χρόνου άνω των 8,5 δισ. κυβικών μέτρων/έτος (bcma) στους βόρειους γείτονές μας, δίνοντας σάρκα και οστά στο όραμα του Κάθετου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου. Και πολύ περισσότερο μετά τη συμφωνία για επέκτασή του με την ένταξη σε αυτόν της Ουγγαρίας, της Μολδαβίας και της Σλοβακίας, που υπεγράφη στο πλαίσιο της πρόσφατης Υπουργικής Συνόδου του CESEC (πρωτοβουλία διασύνδεσης Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης), που έλαβε χώρα στην Αθήνα.
Παράλληλα, ενημέρωσε για την επικείμενη θέση σε εμπορική λειτουργία τον προσεχή Απρίλιο, του FSRU Αλεξανδρούπολης (δυναμικότητας 5,5 bcma), που θα ανοίξει μια δεύτερη πύλη εισόδου LNG για τη Βαλκανική, την πορεία υλοποίησης του διασυνδετηρίου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας και την ετοιμότητα της χώρας μας να στηρίξει την αύξηση της δυναμικότητας του TAP (κατά 10 bcma), με την κατασκευή νέων σταθμών συμπίεσης στις Σέρρες και την Αλεξανδρούπολη.
«Ο Κάθετος Διάδρομος επιτρέπει τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων από το Νότο προς τον Βορρά και η σύνδεσή του με τις υποδομές του Νότιου Διαδρόμου αερίου μπορεί να συμπληρώσει τους “κρίκους” που λείπουν για τη δημιουργία μιας διασυνδεδεμένης περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που θα διασφαλίσει την αδιάλειπτη προμήθεια του καυσίμου», είπε χαρακτηριστικά η κυρία Σδούκου.
Με την ευκαιρία της συζήτησης για τον Πράσινη Ενέργεια, η Yφυπουργός συνεχάρη την αζέρικη πλευρά για την ανάληψη της διοργάνωσης της επόμενης Συνόδου για την Κλιματική Αλλαγή (COP 29), τον Νοέμβριο στο Μπακού. Επίσης, έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στη βασική προτεραιότητα της Ελλάδας για επέκταση και επιτάχυνση του ρυθμού διείσδυσης των ΑΠΕ στο εγχώριο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, τόσο ως μέσου διευκόλυνσης της μετάβασης σε ένα μέλλον μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα όσο και ως μέσου βελτίωσης της ενεργειακής ασφάλειας, μέσω της ταχείας υποκατάστασης των ρωσικών εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.
Παράλληλα και πέρα από την επέκταση των συμβατικών τεχνολογιών ΑΠΕ, η Yφυπουργός σημείωσε την ισχυρή δέσμευση της χώρας στην αξιοποίηση του τεράστιου ανεκμετάλλευτου υπεράκτιου αιολικού δυναμικού της, ένα από τα πιο ανταγωνιστικά σε όλη τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, ολοκλήρωσε την παρέμβασή της με τη διαπίστωση ότι η εισαγωγή υδρογόνου σε όλη την όδευση του Νότιου Διαδρόμου αποτελεί προϋπόθεση για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του έργου. Υπό αυτή την έννοια -ανέφερε η κυρία Σδούκου- στηρίζουμε τις προσπάθειες του TAP και άλλων παραγόντων της αγοράς για τη χρήση υδρογόνου και άλλων ανανεώσιμων αερίων στις υφιστάμενες υποδομές, όπως και τη δημιουργία νέων υποδομών υδρογόνου.
Ειδική αναφορά έγινε στο έργο Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ (PCI) του αγωγού υδρογόνου Ελλάδας-Βουλγαρίας ως βασικό πρώτο βήμα για την ανάπτυξη της αγοράς υδρογόνου στην περιοχή.
Στις Συνόδους απηύθυναν χαιρετισμούς o Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, κ. Ilham Aliyev, ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας, κ. Edi Rama, καθώς και η Επίτροπος Ενέργειας, κυρία Kadri Simson. Τοποθετήσεις πραγματοποίησαν Υπουργοί αρμόδιοι για την ενέργεια από την Ιταλία, την Ρουμανία, την Σλοβενία, την Αλβανία, την Γεωργία, την Μολδαβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι Υφυπουργοί της Βουλγαρίας, της Σλοβακίας, της Ρουμανίας και της Σερβίας.
Η κυρία Σδούκου είχε πλήθος διμερών συναντήσεων, όπως με την Υφυπουργό Ενέργειας της Βουλγαρίας και τους Υπουργούς της Μολδαβίας, της Ρουμανίας και της Κροατίας. Επίσης, επαφές πραγματοποίησε, μεταξύ άλλων, με τον διευθύνοντα Σύμβουλο του TAP, κ. Luca Schieppati, τον CEO της Hydrogen Europe, κ. Γιώργο Χατζημαρκάκη, την αντιπρόεδρο Ανάπτυξης Αερίου και Χαμηλού Άνθρακα της BP για την Κασπία, κυρία Κατερίνα Παπαλεξανδρή και από τον κλάδο των αιολικών με εκπροσώπους της Wind Europe, καθώς της ισπανικής Navantia, που δραστηριοποιείται στις πλωτές υπεράκτιες κατασκευές.
