Την εκδοχή κυβερνοεπίθεσης πίσω από το εκτεταμένο μπλακάουτ που έπληξε τη Δευτέρα την Ιβηρική χερσόνησο απέκλεισε, σε πρώτη φάση, ο διαχειριστής του ισπανικού ηλεκτρικού δικτύου, REE. Από την πλευρά του, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Luís Montenegro δήλωσε ότι η κυβέρνησή του ζήτησε από τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ACER) να διενεργήσει ανεξάρτητο έλεγχο για το συμβάν, όπως μετέδωσε ο Guardian. «Θέλουμε μια πλήρη έρευνα για τα αίτια της διακοπής ρεύματος. Χρειαζόμαστε γρήγορες, επείγουσες απαντήσεις», δήλωσε σε ενημέρωση των δημοσιογράφων. Δήλωσε επίσης ότι η κυβέρνηση θα συστήσει μια ανεξάρτητη τεχνική επιτροπή για τη διερεύνηση της διακοπής ρεύματος.
Η πρωτοφανής διακοπή ρεύματος σημειώθηκε το απόγευμα της Δευτέρας, προκαλώντας χάος στις μετακινήσεις και σοβαρές δυσλειτουργίες σε κρίσιμες υποδομές σε Ισπανία και Πορτογαλία. Η βλάβη επηρέασε επίσης τμήματα της νότιας Γαλλίας, παραλύοντας τα συστήματα δημόσιας συγκοινωνίας, όπως το μετρό σε Μαδρίτη, Λισαβόνα και Πόρτο, και θέτοντας εκτός λειτουργίας χιλιάδες φωτεινούς σηματοδότες. Οι επιπτώσεις ήταν εκτεταμένες: δεκάδες πτήσεις καθυστέρησαν, εκατοντάδες πολίτες εγκλωβίστηκαν προσωρινά σε τρένα, ανελκυστήρες και γραφεία, ενώ οι αρχές των δύο χωρών έδιναν μάχη για την ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης σε εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Το περιστατικό προκάλεσε συναγερμό σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, αν και η «έκθεση» των υπολοίπων χωρών στο συμβάν ήταν περιορισμένη, με αποτέλεσμα να μην καταγραφούν ευρύτερες επιπτώσεις στα δικά τους ηλεκτρικά συστήματα. Στην Αθήνα, το περιστατικό αποτέλεσε αφορμή για νέα σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι διαχειριστές των ελληνικών δικτύων ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, εκπρόσωποι της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), καθώς και ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, Μιχάλης Μπλέτσας. Η συνάντηση εντάσσεται στο πλαίσιο των τακτικών ενεργειών συντονισμού για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και έρχεται να προστεθεί στις σχετικές συσκέψεις που είχαν προηγηθεί πριν από το Πάσχα.
Αν και είναι ακόμη πρόωρο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για τα αίτια του μπλακ άουτ στην Ιβηρική, όλα τα πιθανά σενάρια βρίσκονται υπό εξέταση από τις αρμόδιες αρχές. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της χθεσινής σύσκεψης δόθηκε έμφαση και στα υφιστάμενα δομικά προβλήματα του ελληνικού ενεργειακού συστήματος, με κυριότερο εκείνο της χαμηλής ζήτησης σε συνδυασμό με τη μεγάλη διείσδυση παραγωγής από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, γεγονός που δημιουργεί νέες προκλήσεις στη διαχείριση του συστήματος.
«Δεν υπάρχει ποτέ τέλος συναγερμού για την ασφαλή ηλεκτροδότηση της χώρας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μάνος Μανουσάκης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, μιλώντας στον Real FM. Όπως τόνισε, οι αρμόδιοι φορείς βρίσκονται σε πλήρη εγρήγορση 365 ημέρες τον χρόνο για να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος. Παράλληλα, συνέστησε ψυχραιμία και υπομονή, καλώντας να αναμένονται οι επίσημες εξηγήσεις από τον ισπανικό διαχειριστή για τα ακριβή αίτια του περιστατικού. «Είναι φυσιολογικό να κυκλοφορούν φήμες μετά από ένα τέτοιο συμβάν, όμως οι εικασίες βλάπτουν την κοινωνική ηρεμία», σημείωσε.
Δεν «βλέπει» κυβερνοεπίθεση η REE
Η Red Electrica (REE), η διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου της Ισπανίας, ανακοίνωσε ότι η προκαταρκτική εκτίμηση για τα αίτια του χθεσινού μπλακάουτ που έπληξε κυρίως την Ισπανία και την Πορτογαλία αποκλείει την κυβερνοεπίθεση και διαβεβαιώνει ότι δεν ανιχνεύθηκε «καμία διείσδυση» στα συστήματα ελέγχου.
«Με βάση τις αναλύσεις που μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε μέχρι στιγμής, έχουμε αποκλείσει κάποιο επεισόδιο κυβερνοασφάλειας στις εγκαταστάσεις του ηλεκτρικού δικτύου», διαβεβαίωσε κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο διευθυντής Επιχειρήσεων Συστήματος της REE, ο Εδουάρδο Πριέτο, και πρόσθεσε ότι το ηλεκτρικό σύστημα είναι πλέον σταθερό και λειτουργεί κανονικά. Μετά την REE, και η πορτογαλική κυβέρνηση απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης .
«Στην Πορτογαλία, δεν έχουμε καμία πληροφορία περί κυβερνοεπίθεσης ή εχθρικής ενέργειας μέχρι στιγμής. Αυτό είναι η προκαταρκτική εκτίμηση διαφόρων υπηρεσιών», δήλωσε ο υπουργός Προεδρίας του Υπουργικού Συμβουλίου και εκπρόσωπος της κυβέρνησης Αντόνιο Λεϊτάο Αμάρο εξηγώντας σε συνέντευξή του στο CNN Portugal ότι «επρόκειτο για πρόβλημα στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας», πρόβλημα που εντοπίσθηκε στην Ισπανία.
Το ηλεκτρικό σύστημα επλήγη από δραματική πτώση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην νοτιοδυτική Ισπανία που προκάλεσε αστάθεια στο σύστημα η οποία οδήγησε στην αποσύνδεσή του από το γαλλικό δίκτυο, δήλωσε ο Εδουάρδο Πριέτο προσθέτοντας ότι είναι πολύ πιθανόν ότι η παραγωγή που επλήγη να ήταν ηλιακή, αλλά είναι νωρίς για να επιβεβαιωθεί αυτό. Μία από τις εξηγήσεις βασίζεται στην μεγάλη έκταση της βλάβης που ξεκίνησε, σύμφωνα με την REE από μία «ισχυρή ταλάντωση των ροών ισχύος στο ηλεκτρικό δίκτυο, που συνοδεύθηκε από πολύ σημαντική απώλεια παραγωγής, ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζεται «τελείως εξαιρετικού χαρακτήρα».
«Η απώλεια αυτή παραγωγής ξεπέρασε την διακύμανση αναφοράς για την οποία έχουν σχεδιαστεί αυτά τα συστήματα και προκάλεσε αποσύνδεση του ηλεκτρικού συστήματος της Ιβηρικής από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση με την κατάρρευση του ισπανικού δικτύου μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα και, στην συνέχεια, του πορτογαλικού δικτύου», σύμφωνα με την REE. Οι ηλεκτρικοί σταθμοί, κυρίως οι πυρηνικοί, διέκοψαν την λειτουργία τους: χρειάσθηκε προοδευτική επαναλειτουργία των γραμμών μετάδοσης και συγχρονισμός των μονάδων παραγωγής, πράγμα «χρονοβόρο και τεχνικά δύσκολο», εξηγεί ο Pratheeksha Ramdas, αναλυτής της Rystad Energy.
Αλλη εξήγηση για την βραδύτητα της αποκατάστασης είναι η φύση του δικτύου της Ιβηρικής Χερσονήσου, δηλαδή χαμηλής συνδεσιμότητας με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ενωση: για την αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης η Ισπανία χρειάσθηκε μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος από την Γαλλία και σε μικρή κλίμακα από το Μαρόκο. Τέλος, η περιορισμένη ικανότητα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας, σήμερα στο 1,8 Gigawatt/heure περίπου, «περιορίζει την ικανότητά της να αμβλύνει τις διακυμάνσεις και επιβραδύνει την απαιτούμενη ταχεία αποκατάσταση έπειτα από εκτεταμένες βλάβες», σύμφωνα με τον Pratheeksha Ramdas.
Έρευνες ξεκινάει το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας για την αιτία του μπλακάουτ
Παράλληλα, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση συγκρότησε επιτροπή διερεύνησης και το Ανώτατο Δικαστήριο επίσης ανακοίνωσε την εκκίνηση έρευνας, με σκοπό να εξακριβωθούν τα αίτια του μπλακάουτ που προκάλεσε χθες χάος σε ολόκληρη την Ιβηρική Χερσόνησο. «Θα ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι αυτό δεν θα συμβεί ξανά», δήλωσε ο Σάντσεθ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, σημειώνοντας ότι θα θέσει «προ των ευθυνών τους» τους «ιδιωτικούς φορείς εκμετάλλευσης» στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Της επιτροπής διερεύνησης θα ηγηθεί το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης, τόνισε ο πρωθυπουργός.
Ο Σάντσεθ απέκλεισε το ενδεχόμενο πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές να προκάλεσε το μπλακάουτ. Ο ίδιος τόνισε ότι τεχνικοί προσπαθούν ακόμη να βρουν τα ακριβή αίτια της κατάρρευσης του δικτύου και τα αποτελέσματα των ερευνών τους θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του συστήματος. Η REE, η διαχειρίστρια εταιρεία του ηλεκτρικού δικτύου της Ισπανίας, ανακοίνωσε λίγο νωρίτερα σήμερα ότι με βάση μια προκαταρκτική εκτίμηση απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης, διαβεβαιώνοντας ότι δεν ανιχνεύθηκε «καμία διείσδυση» στα συστήματα ελέγχου. Η πορτογαλική κυβέρνηση απέκλεισε επίσης το ενδεχόμενο κυβερνοεπίθεσης.
Ωστόσο, ο Σάντσεθ δήλωσε ότι οι ισπανικές αρχές κυβερνοασφάλειας διεξάγουν ξεχωριστή έρευνα για την πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης. Παράλληλα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας ανακοίνωσε σήμερα ότι θα ξεκινήσει δική του έρευνα για το μπλακάουτ για να διαπιστωθεί αν μια κυβερνοεπίθεση εναντίον ισπανικών κρίσιμων υποδομών μπορεί να προκάλεσε τη μαζική διακοπή ηλεκτροδρότησης. Αν αποδειχθεί ότι πρόκειται για κυβερνοεπίθεση, ο δικαστής Χόρχε Καλάμα θα διερευνήσει την υπόθεση ως έγκλημα τρομοκρατίας, σύμφωνα με δικαστικό έγγραφο.
Στο μεταξύ, την εκτίμηση ότι η Ελλάδα δεν κινδυνεύει να αντιμετωπίσει ένα μπλακ άουτ ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο μεγάλης έκτασης και με τόσο παρατεταμένο χρόνο επαναφοράς του δικτύου, όσο αυτό που συνέβη στην Ισπανία και την Πορτογαλία, διατύπωσε σήμερα, από τη Θεσσαλονίκη, ο διοικητής της Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας και ερευνητής στο ΜΙΤ Media Lab, Μιχάλης Μπλέτσας, σύμφωναμ με τον οποίο, κατόπιν επικοινωνίας με τις αντίστοιχες Αρχές της ΕΕ, «δεν υπάρχει κάποια ένδειξη ότι το συμβάν στην ιβηρική χερσόνησο ήταν αποτέλεσμα σαμποτάζ», είτε με φυσικό τρόπο είτε με κυβερνοεπίθεση στο σύστημα ελέγχου.
Μιλώντας σε εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (ΔΙΠΑΕ), σημείωσε ότι, παρότι είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, προς το παρόν η μόνη εξήγηση που έχει διαρρεύσει ήταν ότι το συμβάν οφειλόταν σε κάποια έντονη θερμοκρασιακή διαφορά, η οποία επηρέασε δύο μεγάλες γραμμές μεταφοράς στην Ισπανία. «Η εξήγηση αυτή δεν μας ήρθε από τους Ισπανούς, αλλά από τους Πορτογάλους, που επηρεάστηκαν ακόμα περισσότερο και είχαν και μικρότερα περιθώρια αντίδρασης, δεδομένου ότι τροφοδοτούνται μόνο από την Ισπανία. Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι θα πρέπει να περιμένουμε, για να δούμε τι έγινε ακριβώς», σημείωσε.
Πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα έχουμε μικρότερο δίκτυο -επομένως, σε περίπτωση μπλακ άουτ, η ελληνική υποδομή δεν θα απαιτήσει τον χρόνο που χρειάζεται ένα τεράστιο δίκτυο, όπως το ισπανικό, για να επανέλθει. Επιπλέον, στην Ελλάδα «έχουμε αρκετά καλή εμπειρία σε τέτοια θέματα, διότι το δίκτυό μας είναι δύσκολο. Έχουμε νησιά και πολλές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ). Κατά τη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου, του Πάσχα, είχαμε υπερπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και έγινε μια καμπάνια, πάρα πολύ επιτυχημένη, ώστε να μην φύγει το δίκτυο εκτός ελέγχου (…) Συνολικά, δεν νομίζω ότι κινδυνεύουμε να έχουμε τόσο παρατεταμένη διακοπή, όσο αυτή της Ισπανίας. Το ισπανικό δίκτυο πιθανόν ακόμα να μην έχει επανέλθει στο 100%, ακόμα και 24 ώρες μετά. Όταν πέσει ανά δίκτυο διανομής ηλεκτρικού ρεύματος, πρέπει να σηκωθεί κομμάτι κομμάτι, ώστε καθώς ενεργοποιείται να ταιριάζει η παραγωγή με την κατανάλωση, οπότε όσο μεγαλύτερο το δίκτυο, τόσο μεγαλύτερο το πρόβλημα», κατέληξε.
Διαβάστε ακόμη
