Η ενεργειακή αναβάθμιση του πεπαλαιωμένου κτιριακού αποθέματος της χώρας είναι ένα κρίσιμο στοίχημα που προσπαθεί να κερδίσει η κυβέρνηση. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, παρουσίασε αναλυτικά στοιχεία για τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης που υλοποιούνται αυτή τη στιγμή, συνολικού προϋπολογισμού που προσεγγίζει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

Ο υπουργός Θοδωρής Σκυλακάκης τόνισε ότι θα διατεθούν νέοι πρόσθετοι πόροι για τη στήριξη των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης, τόσο από το ΕΣΠΑ όσο και πιθανόν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι πόροι αυτοί θα στοχεύσουν σε περιοχές και κατηγορίες νοικοκυριών με αυξημένες ανάγκες, όπως οι πληγείσες περιοχές και τα ευάλωτα νοικοκυριά, όπου ήδη οι αιτήσεις αποτελούν περίπου το 50% του συνόλου.

Ο υπουργός υπογράμμισε ότι οι νέοι πόροι θα κατευθυνθούν σε παρεμβάσεις με τη μέγιστη δυνατή ενεργειακή αποδοτικότητα. Μάλιστα, επεσήμανε την ανάγκη για στρατηγική χρηματοδότηση μέσω μακροχρόνιου δανεισμού, καθώς και τη σημασία για ρεαλιστικούς στόχους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι διαθέσιμοι πόροι θα αξιοποιηθούν αποτελεσματικά και με διάρκεια. Δήλωσε ότι «είναι απαραίτητο οι πόροι που έχουμε να κατευθυνθούν εκεί όπου είναι αποδοτικές οι ενεργειακές παρεμβάσεις».

Τα επτά προγράμματα

  1. Εξοικονομώ 2025
  2. Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα
  3. Συστήματα Αποθήκευσης στις Επιχειρήσεις
  4. Προώθηση ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης
  5. Πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων
  6. Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοτικών Παιδικών Σταθμών «Φοίβος»
  7. Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Νηπιαγωγείων και Δημοτικών σχολείων «Αθηνά»

Όπως τόνισε ο κ. Σκυλακάκης η εξοικονόμηση ενέργειας αποτελεί μια ιδιαίτερα απαιτητική προσπάθεια για την Ελλάδα, καθώς η χώρα διαθέτει περισσότερα από 4,3 εκατομμύρια νοικοκυριά που διαμένουν σε ενεργειακά μη αποδοτικές κατοικίες. Ο υπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η Ελλάδα έχει πολλές παλαιές κατοικίες που δεν πληρούν ενεργειακά κριτήρια. Αυτό, σε συνδυασμό με τις διαφοροποιημένες ανάγκες που προκύπτουν λόγω γεωγραφικών ζωνών, καθιστά την προσπάθεια εξαιρετικά δύσκολη».

Παράλληλα, υπογράμμισε τη μεγάλη πρόκληση που δημιουργείται από τον μεγάλο αριθμό δεύτερων κατοικιών, των αφημένων ακινήτων εξαιτίας της αστικοποίησης και των τουριστικών οικημάτων που έχουν διαφορετικό ενεργειακό προφίλ από τις πρώτες κατοικίες. Χαρακτηριστικά δήλωσε: «Η Ελλάδα έχει πολλές θερμές περιοχές με ήπιες ανάγκες θέρμανσης, οι οποίες όμως δεν ταυτίζονται πάντα με τις νοτιότερες περιοχές. Η σχέση ενεργειακών αναγκών ανάμεσα στις θερμότερες και τις ψυχρότερες περιοχές φτάνει το 1:16, γεγονός που επιβεβαιώνει τη δυσκολία επιλογής ενεργειακών παρεμβάσεων».

Όσον αφορά την απορρόφηση των προγραμμάτων, ο υπουργός επισήμανε ότι ένα πρόγραμμα «Εξοικονομώ» καλύπτει συνήθως 20.000 έως 30.000 κατοικίες, ενώ όλα τα προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα έχουν αναβαθμίσει ενεργειακά συνολικά περισσότερες από 100.000 κατοικίες, με χρηματοδότηση άνω των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, τόνισε ότι για να καλυφθούν όλες οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας, τα απαιτούμενα κονδύλια είναι δυσανάλογα υψηλά. «Με τα δύο περίπου δισεκατομμύρια που έχουμε επενδύσει, καλύψαμε περίπου 100.000 κατοικίες. Αν λάβουμε υπόψη μας τις ανάγκες 4,3 εκατομμυρίων κατοικιών, τα απαιτούμενα ποσά είναι απαγορευτικά. Δεν υπάρχουν ούτε ευρωπαϊκοί ούτε εθνικοί πόροι που να μπορούν να καλύψουν τέτοιες ανάγκες», σημείωσε.

Μεγάλη ζήτηση για αντλίες θερμότητας

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόγραμμα «Αλλάζω Συσκευή», στο οποίο καταγράφηκαν 75.000 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 31.000 αφορούσαν αντλίες θερμότητας. «Οι αντλίες θερμότητας παρουσιάζουν 6 έως 7 φορές μεγαλύτερη ζήτηση σε σχέση με τους ηλιακούς θερμοσίφωνες. Αυτό δείχνει μια σαφή αλλαγή προτεραιοτήτων από τα νοικοκυριά, την οποία σκοπεύουμε να ενισχύσουμε περαιτέρω με πρόσθετους πόρους», δήλωσε. Στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», ο υπουργός αποκάλυψε ότι περίπου οι μισές αιτήσεις προέρχονται από πληγείσες περιοχές και ευάλωτα νοικοκυριά, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη περαιτέρω χρηματοδότησης.

Ο κ. Σκυλακάκης τόνισε επίσης την ανάγκη για καλλιέργεια επενδυτικής κουλτούρας στα νοικοκυριά. «Η οικονομική κρίση πάγωσε τις επενδύσεις για περισσότερο από μια δεκαετία. Τώρα πρέπει να αναπτύξουμε ξανά την κουλτούρα επενδύσεων και να επιδιώξουμε αλλαγές στην ευρωπαϊκή πολιτική, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι επενδύσεις θα είναι αποδοτικές και ρεαλιστικές». Πρότεινε τη χρηματοδότηση μέσω μακροχρόνιου δανεισμού, ενώ αναφέρθηκε στην ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να καθορίσει στόχους που ανταποκρίνονται στις πραγματικές δυνατότητες της Ελλάδας. «Δεν μπορούμε να επενδύσουμε δισεκατομμύρια που δεν έχουμε, σε στόχους που είναι ανέφικτοι. Οι επενδύσεις πρέπει να είναι αποδοτικές και να κατευθυνθούν εκεί όπου θα αποφέρουν τα μέγιστα οφέλη», τόνισε.

Κλείνοντας, ανέφερε ότι το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» θα ενισχυθεί με πρόσθετους πόρους, τόσο από το ΕΣΠΑ όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης, για να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση, ιδίως στις περιοχές που έχουν μείνει πίσω. «Πρέπει να κάνουμε ρεαλιστικές κινήσεις και να διασφαλίσουμε ότι κάθε ευρώ που επενδύουμε αποδίδει το μέγιστο δυνατό ενεργειακό όφελος», κατέληξε.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και απαιτεί ρεαλιστικές δράσεις

Ο κ. Σκυλακάκης εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία μίλησε και για την νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται και πώς αυτή αλληλεπιδρά με τις κλιματικές πολιτικές. «Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία ότι η κλιματική κρίση είναι πραγματική και ότι αιτιολογείται από τα αέρια του θερμοκηπίου», ανέφερε κατηγορηματικά, τονίζοντας πως η επιστημονική τεκμηρίωση είναι ξεκάθαρη και δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Σύγκρινε μάλιστα την κατάσταση με ένα περιστατικό εγκλήματος: «Είναι σαν να έχεις βρει κάποιον πυροβολημένο, με τον ένοχο να κρατά το περίστροφο».

Ο Σκυλακάκης στάθηκε στη δυσκολία υλοποίησης αποτελεσματικών πολιτικών για την κλιματική αλλαγή. Ανέφερε ότι η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με το γεγονός ότι δεν πορεύονται όλες οι περιοχές του πλανήτη στον ίδιο ρυθμό. «Η Ευρώπη θα πρέπει να πετύχει τους κλιματικούς της στόχους χωρίς να είναι σίγουρο ότι θα ακολουθηθεί από όλους με τον ίδιο ρυθμό», σημείωσε. Αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, καθιστά αναγκαία τη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα.

Αναφέρθηκε επίσης στη σημασία του να μην προστίθενται «υπερβολικοί, ιδεολογικά λεπτομερείς στόχοι» που αυξάνουν τα transaction costs (κόστος διαχείρισης) για τις επιχειρήσεις και τα κράτη. Αυτή η αναφορά υποδηλώνει ότι η εξεύρεση πόρων θα πρέπει να συνδέεται με τη μείωση περιττών επιβαρύνσεων και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που ενθαρρύνει ανταγωνιστικές επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών. Ως εκ τούτου, εκφράζοντας την ανάγκη για πιο στοχευμένες πολιτικές, υπογράμμισε: «Η κλιματική πολιτική πρέπει να πετύχει τις ίδιες μειώσεις CO2 με πολύ λιγότερα χρήματα». Αναφέρθηκε στην επιστολή του Έλληνα Πρωθυπουργού προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου τέθηκε η ανάγκη να μειωθούν οι παράλληλοι στόχοι που δεν έχουν οικονομική αποτελεσματικότητα.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με τον Σκυλακάκη, είναι οι στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Αν πετύχεις τους στόχους του CO2, γιατί χρειάζεται να έχεις ξεχωριστούς στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές;» αναρωτήθηκε, χαρακτηρίζοντας αυτή τη στρατηγική ως οικονομική σπατάλη, ιδιαίτερα όταν τα ανανεώσιμα δεν είναι ανταγωνιστικά σε όλες τις χώρες.

Αναφερόμενος στην Ελλάδα, δήλωσε πως η χώρα έχει ξεπεράσει τους στόχους μείωσης των εκπομπών CO2 κατά 10 εκατομμύρια τόνους και προβλέπεται ότι θα επιτύχει επιπλέον 10 εκατομμύρια τόνους την επόμενη πενταετία. «Είμαστε πρωτοπόροι στην κλιματική προσπάθεια, αλλά πρέπει να την κάνουμε πολύ πιο αποτελεσματική», τόνισε.

Ο Σκυλακάκης προειδοποίησε ότι η αποτυχία της κλιματικής πολιτικής θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την Ευρώπη και τον πλανήτη. «Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι η Ευρώπη, για οικονομικούς λόγους, να εγκαταλείψει την κλιματική μετάβαση», σημείωσε, υπογραμμίζοντας τις εφιαλτικές προοπτικές από πλευράς κλιματικών καταστροφών.

Κάλεσμα για δράση

Κλείνοντας, ο Σκυλακάκης έκανε έκκληση για άμεση και αποτελεσματική δράση. «Η επιτυχία της κλιματικής πολιτικής δεν είναι μόνο όρος επιβίωσης της πολιτικής αυτής αλλά και του τρόπου ζωής μας», δήλωσε, καλώντας σε συλλογική προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος και την ευημερία των μελλοντικών γενεών.

Στην εκδήλωση συμμετείχαν επίσης ο υπουργός Παιδείας και Αθλητισμού Πιερρακάκης, ο υπουργός οικονομικών κ. Νίκος Παπαθανάσης, η υπουργός Τουρισμού Όλγα Κεφαλογιάννη, ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, και ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ.

Ακολουθεί η επίσημη ανακοίνωση του ΥΠΕΝ:

Στα βασικά χαρακτηριστικά, στα στατιστικά και στα οφέλη των επτά προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης, συνολικού προϋπολογισμού 910,5 εκατ. ευρώ, που άνοιξαν για υποβολή αιτήσεων μέσα στον Ιανουάριο, αναφέρθηκε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, σε ειδική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε το μεσημέρι της Δευτέρας (27/1) στο αμφιθέατρο του «Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή», στην Αθήνα.

Στην εκδήλωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μίλησε, επίσης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Νίκος Παπαθανάσης. Χαιρετισμό απηύθυναν ο Υπουργός Εσωτερικών, κ. Θοδωρής Λιβάνιος, ο Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης και η Υπουργός Τουρισμού, κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη.

Η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου παρουσίασε, αναλυτικά, τα προγράμματα και ακολούθησε συζήτηση με τον Γενικό Γραμματέα Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κ. Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη και τον Διοικητή του Ταμείου Ανάκαμψης, κ. Ορέστη Καβαλάκη.

Το «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς επίσης στελέχη από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, από το Υπερταμείο – Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, από παραγωγικούς φορείς της χώρας, στελέχη από τον κλάδο της ενέργειας, της εκπαίδευσης και του τουρισμού, κ.ά.

Όσον αφορά στα προγράμματα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρουσιάστηκαν τα εξής:

1.Εξοικονομώ 2025
2.Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα
3.Συστήματα Αποθήκευσης στις επιχειρήσεις
4.Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Δημοτικών Παιδικών Σταθμών «Φοίβος»
5.Πρόγραμμα χρηματοδότησης για την Ενεργειακή Αναβάθμιση Νηπιαγωγείων και Δημοτικών σχολείων «Αθηνά»
6.Προώθηση της ενεργειακής απόδοσης στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης
7.Πρόγραμμα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ορεινών τουριστικών καταλυμάτων

Από τα στατιστικά στοιχεία, μέχρι σήμερα, προκύπτει ιδιαιτέρως υψηλό ενδιαφέρον από πλευράς νοικοκυριών για τα προγράμματα «Εξοικονομώ 2025» και «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα», με τις αιτήσεις να φτάνουν, ήδη, τις 40.273 και τις 74.688 αντιστοίχως.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Πριν ακόμη ολοκληρωθεί ο πρώτος μήνας του 2025, ανοίξαμε για υποβολή αιτήσεων επτά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης, που αφορούν νοικοκυριά, επιχειρήσεις, δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, δημοτικά σχολεία, ΔΕΥΑ και ορεινά, τουριστικά καταλύματα. Μάλιστα, έχουμε λάβει ειδική μέριμνα -αυξημένα ποσοστά επιχορηγήσεων και ειδικό προϋπολογισμό- για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οικογένειες με μέλος/μέλη ΑμεΑ, οικογένειες με τρία παιδιά και πάνω, νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, πληγέντες από πλημμύρες και σεισμούς. Ήδη το ενδιαφέρον που υπάρχει για κάποια από αυτά τα προγράμματα, από τις πρώτες ημέρες της ενεργοποίησής τους, είναι εντυπωσιακό. Γι’ αυτό και εξετάζουμε το ενδεχόμενο ενίσχυσης των προϋπολογισμών σε κάποια εξ΄ αυτών, με σκοπό να ενταχθούν όσο το δυνατό περισσότεροι δικαιούχοι από όλη τη χώρα. Εντυπωσιακά, ωστόσο, και ιδιαιτέρως σημαντικά είναι τα πολλαπλά οφέλη αυτών των προγραμμάτων, καθώς η ενεργειακή αναβάθμιση θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση ενέργειας και αυτή με τη σειρά της σε εξοικονόμηση χρημάτων για τα νοικοκυριά, ενώ θα υπάρχουν ταυτόχρονα αξιόλογα ενεργειακά και περιβαλλοντικά οφέλη. Κατευθύνουμε τους διαθέσιμους πόρους σε προγράμματα, σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνει όσο γίνεται πιο αποτελεσματική η ενεργειακή παρέμβαση».

Η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, τόνισε: «Τα επτά νέα προγράμματα που παρουσίασε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σήμερα, θα έχουν ένα ξεκάθαρο, απτό και μετρήσιμο αποτύπωμα τόσο στην τσέπη των ενεργειακών καταναλωτών, όσο και στη μείωση των εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου, ποσοτικά αποτελέσματα που αναλύονται, εκτενώς, στην παρουσίασή μας. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πέραν από την ποσοτική υπάρχει και η ποιοτική ανάγνωση. Γιατί οι αριθμοί λένε μεν πάντα την αλήθεια, αλλά από πίσω τους βρίσκονται άνθρωποι. Το ποιοτικό αποτύπωμα, λοιπόν, των 900 εκατ. ευρώ που ρίχνουμε, σήμερα, στην αγορά αλλάζει τη ζωή εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Νοικοκυριά ζεσταίνονται πιο πολύ με λιγότερα χρήματα, επιχειρήσεις γίνονται πιο ανταγωνιστικές και αντιμετωπίζουν το αυξημένο ενεργειακό κόστος, ευάλωτοι συμπολίτες μας αποκτούν ισότιμη πρόσβαση στα ενεργειακά αγαθά χωρίς αποκλεισμούς, νέα ζευγάρια αναβαθμίζουν το πρώτο τους σπίτι, παιδιά φιλοξενούνται σε ενεργειακά αναβαθμισμένα κτίρια δημόσιας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό το σαφές κοινωνικό πρόσημο των πολιτικών της Κυβέρνησης αποδεικνύεται και από την παρουσία τεσσάρων ακόμα Υπουργών στη σημερινή εκδήλωση και την έμπρακτη στήριξή τους στα προγράμματα αυτά, τα οποία με διαφορετικό τρόπο και στόχευση το καθένα, επιδιώκουν τον ίδιο σκοπό: να βελτιώσουν τη ζωή της κάθε Ελληνίδας και του κάθε Έλληνα».

Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κ. Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, σημείωσε: «Σήμερα είχαμε τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε μια σειρά από προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας, τα οποία απευθύνονται είτε άμεσα είτε έμμεσα σε πολίτες και επιχειρήσεις. Η στρατηγική μας κατά τον σχεδιασμό των προγραμμάτων στηρίχθηκε σε τρεις βασικούς άξονες: Πρώτον, στη μείωση του ενεργειακού κόστους και στην επίτευξη περιβαλλοντικών οφελών. Δεύτερον, στην απλοποίηση των διαδικασιών και στην ταχύτητα των εκταμιεύσεων. Και τρίτον, στη στήριξη των ασθενέστερων και ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Ήδη, από τις πρώτες ημέρες διαπιστώνουμε πολύ σημαντικό ενδιαφέρον συμμετοχής στα προγράμματα».

Περισσότερες πληροφορίες για τα προγράμματα είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (https://ypen.gov.gr). Τα προγράμματα υλοποιούνται στο πλαίσιο του “RePowerEU”, του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης–NextGeneration EU.

Διαβάστε ακόμη