Σημαντικό ενδιαφέρον καταγράφεται για το mega data center iσχύος 300 MW σε πρώτη φάση που σχεδιάζει η ΔΕΗ στη Δυτική Μακεδονία και βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδίου μετασχηματισμού της περιοχής σε πράσινο ενεργειακό-τεχνολογικό κόμβο για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσα από επενδύσεις τουλάχιστον 5,8 δισ. ευρώ (που μπορούν να φτάσουν στα 12 δια. ευρώ υπό προϋποθέσεις), το οποίο παρουσίασε χθες (Πέμπτη 3 Απριλίου) ο επικεφαλής της Επιχείρησης Γιώργος Στάσσης Ένα πολυσχιδές πλάνο με ορίζοντα ολοκλήρωσης την περίοδο 2030-2031 που θα ανοίξει το «μεταλιγνιτικό» κεφάλαιο στην ιστορία της περιοχής (με δεδομένο ότι έως το τέλος του 2026 προβλέπεται να σβήσουν τα φουγάρα των τελευταίων λιγνιτικών μονάδων και θα ξεκινήσει η μετατροπή της Πτολεμαΐδας 5 σε μονάδας φυσικού αερίου). Η υλοποίηση του σχεδίου προβλέπεται να λειτουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή αλλά και τη λειτουργία των έργων και να λειτουργήσει ως μαγνήτης για την προσέλκυση ευρείας γκάμας εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, δημιουργώντας ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα για την περιοχή.

«Το επενδυτικό μας σχέδιο μετασχηματίζει τις πρώην λιγνιτικές περιοχές. Η νέα εποχή περιλαμβάνει πάνω από 3 GW ΑΠΕ και ευέλικτες μονάδες φυσικού αερίου καθώς και 860 MW αποθηκευτικής ισχύος (σ.σ. «μοιρασμένης» μεταξύ δυο μεγάλων αντλησιοταμιευτικών έργων και μπαταριών), Αυτή η πράσινη ενέργεια δεν θα εξυπηρετεί μόνο τις εθνικές ανάγκες, αλλά θα μπορεί να τροφοδοτεί το μεγαλύτερο data center της Ελλάδας και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη που σχεδιάζουμε αυτή τη στιγμή» ανέφερε σε ανάρτησή του στο LinkedIn ο κ. Στάσσης.

Για το εν λόγω data center, η ΔΕΗ σύμφωνα με πληροφορίες βρίσκεται ήδη σε διαπραγματεύσεις με 5-6 hyperscalers από τον «κύκλο» των εταιρειών αυτών, στον οποίο περιλαμβάνονται κολοσσοί αμερικανικής κυρίως προέλευσης όπως η Google, η Meta (Facebook), η Google, η Amazon, η Oracle και η Open AI. Οι διαπραγματεύσεις αυτές αναμένεται να διαρκέσουν τουλάχιστον 1-2 χρόνια, καθώς οι μεγάλοι «παίκτες» του κλάδου εστιάζουν στην παρούσα φάση στην ανάπτυξη ανάλογων υποδομών στις ΗΠΑ, συνολικής δυναμικότητας 50 GW. Η ΔΕΗ θα αξιοποιήσει το διάστημα αυτό για να ωριμάσει αδειοδοτικά και μελετητικά την ύψους 2,3 δισ. ευρώ επένδυση, ώστε με την σύναψη της δεσμευτικής συμφωνίας μπορεί το έργο να εισέλθει άμεσα στη φάση της υλοποίησης. Με την οριστικοποίηση της συμφωνίας, θα χρειαστούν 3 με 5 χρόνια ώστε να ολοκληρωθεί η επένδυση.

Φορέας υλοποίησης του data center θα είναι η εταιρεία ειδικού σκοπού (SPV), όχημα κατάλληλο για την είσοδο ενδιαφερόμενων επενδυτών. «To mega data center των 300 ΜW μπορούμε να το κάνουμε και μόνοι μας, όμως θα υπάρχουν πολλοί που θα θέλουν να συνεπενδύσουν μαζί μας», σχολιάζουν υψηλόβαθμες πηγές της ΔΕΗ, προσθέτοντας ότι το project είναι πολύ ελκυστικό για τραπεζική χρηματοδότηση. Η Επιχείρηση θα συνάψει μακροπρόθεσμη συμφωνία προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας (PPA) με τον έναν ή περισσότερους hyperscalers με τους οποίους θα συμφωνήσει, με τις τιμές αγοράς εκείνης της περιόδου. Όπως τονίζουν αρμόδιες πηγές, η τιμή σύναψης του PPA δεν έχει τόση σημασία όσο η δραστική μείωση του προφίλ ρίσκου της ΔΕΗ (de-risking) που θα προκύψει χάρη στο «κλείδωμα» μεγάλου μέρους της ηλεκτροπαραγωγής της για έναν μεγάλο πελάτη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα.

Τα «ατού» των λιγνιτικών περιοχών για το mega data center

Εχέγγυο επιτυχίας του εγχειρήματος -πέραν του κατάλληλου περιβάλλοντος, καθώς η ζήτηση για data centers είναι ήδη μεγάλη και αυξάνεται εκθετικά παράλληλα με τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που απαιτούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας και υπολογιστικής ισχύος, είναι ότι η Δυτική Μακεδονία αποτελεί ιδανική τοποθεσία, καθώς συγκεντρώνει πληθώρα στρατηγικών πλεονεκτημάτων. Πιο συγκεκριμένα:

  • Μεγάλες εκτάσεις γης ιδιοκτησίας ΔΕΗ με υφιστάμενη ενεργειακή υποδομή
  •  Άμεσα διαθέσιμη βιομηχανική γη, χωρίς αδειοδοτικά εμπόδια
  • Ενέργεια: Διαθέσιμο διαφοροποιημένο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο (ΑΠΕ, φυσικό αέριο, μπαταρίες, αντλησιοταμίευση, ΣΗΘΥΑ)
  • Διασυνδέσεις ΑΔΜΗΕ: Εξαιρετικά ισχυρό δίκτυο μεταφοράς ενέργειας
  • Δίκτυο Φυσικού Αερίου
  • Δίκτυο Οπτικών Ινών
  • Διαθέσιμοι υδάτινοι πόροι, απαραίτητοι για την ψύξη των data centers
  • Ανάγκες Τηλεθέρμανσης στην περιοχή
  • Εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό με πολυετή εμπειρία σε μεγάλα έργα

Με συνολική έκταση κτιρίου 50.000 τ.μ., το mega data center θα μπορεί να καλύψει ανάγκες τεχνολογικών ομίλων για εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και υπηρεσίες cloud. Η παροχή της ενέργειας θα γίνεται απευθείας από τις μονάδες παραγωγής (“πίσω από τον μετρητή», behind-the-meter), κι όχι από το δίκτυο. Με αυτό τον τρόπο οι ανάγκες του data cener δεν θα επιβαρύνουν το εθνικό σύστημα ενέργειας. Σημειώνεται ότι η ανάπτυξη μεγάλων Data Centers δημιουργεί δύο βασικές προκλήσεις: την επιβάρυνση του δικτύου και την εμπορική επίπτωση στην αγορά ενέργειας. Οι mega χρήστες απορροφούν μεγάλη ποσότητα ενέργειας, επιβαρύνοντας το δίκτυο και αυξάνοντας τις τιμές για τους υπόλοιπους καταναλωτές. Η λύση είναι η παραγωγή ενέργειας πίσω από τον μετρητή, μοντέλο που υιοθετεί η ΔΕΗ.

Από το mega data center στο giga data center

Το αρχικό έργο των 300 MW θα έχει τη δυνατότητα επέκτασης σε 1.000 MW (Giga Data Center), εφόσον υπάρξει δέσμευση από hyperscalers. Η επέκταση αυτή θα απαιτήσει επιπλέον επένδυση 5,4 δισ. ευρώ (πέραν των επενδύσεων 5,8 δις. ευρώ που απαιτεί το «οικοσύστημα» των έργων για το mega data center) και για να υποστηριχθεί θα χρειαστούν και επιπλέον επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ σε μονάδες ενέργειας στο χώρο της Πτολεμαΐδας 5 και στον Άγιο Δημήτριο. Με την υλοποίηση του giga data center των 1000 MW, οι συνολικές άμεσες θέσεις εργασίας από όλα τα έργα της ΔΕΗ στην περιοχή, ενεργειακά και τεχνολογικά, υπολογίζονται σε 20.000 κατά την κατασκευή και 2.000 κατά τη λειτουργία.

Επιπλέον, στην απασχόληση στην περιοχή θα πρέπει να προστεθεί και το οικοσύστημα από εταιρείες software development, μηχανικούς ΑΙ και άλλες νεοφυείς εταιρείες που συνήθως ακολουθούν ένα data center, Το mega data center που θα κατασκευάσει η ΔΕΗ θα λειτουργήσει ως πόλος έλξης τεχνολογίας και καινοτομίας για την περιοχή. Υπολογίζεται ότι για κάθε μία καινούργια θέση σε data center δημιουργούνται πέντε στην περιοχή.

Θετικό αποτύπωμα στην απασχόληση

Οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν θα είναι υψηλής εξειδίκευσης και καλά αμειβόμενες. Παράλληλα, δημιουργούνται έμμεσες θέσεις εργασίας. Υπολογίζεται ότι κάθε άμεση θέση εργασίας υποστηρίζει περισσότερους από 20 διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας όπως τεχνικοί υποστήριξης, υπηρεσίες εστίασης και στέγασης, courier, ασφάλεια κλπ. Η αξία του real estate θα αυξηθεί, θα αναπτυχθούν νέες εμπορικές χρήσεις και οι τοπικές επιχειρήσεις θα ενισχυθούν λόγω αυξημένης ζήτησης υπηρεσιών.

Εξίσου σημαντική είναι η πλήρης απολιγνιτοποίηση, η αποκατάσταση των εδαφών των ανενεργών ορυχείων και η παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ και σύγχρονες μονάδες. Η Δυτική Μακεδονία που για δεκαετίες είχε συνδέσει το όνομά της με την καύση του λιγνίτη, θα μπορεί να σχεδιάσει την επόμενη μέρα βιώσιμης ανάπτυξής της με πολλαπλά οφέλη από τον τουρισμό μέχρι την προσέλκυση άλλων επενδύσεων.

Διαβάστε ακόμη