Σε αγώνα δρόμου εξελίσσεται το τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα αποχέτευσης που υλοποιεί η ΕΥΔΑΠ στην Ανατολική Αττική, με προϋπολογισμό που προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ προ ΦΠΑ και χρηματοδότηση σχεδόν κατά 90% από ευρωπαϊκούς πόρους (ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας). Σκοπός είναι να εξαλειφθεί πλήρως η εξάρτηση από βόθρους σε μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες περιοχές της Αττικής, που μέχρι σήμερα υποφέρει από ελλείψεις σε βασικές υποδομές και περιβαλλοντικά προβλήματα.

Η Ανατολική Αττική αποτελεί προτεραιότητα στο δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 2,1 δισ. ευρώ της ΕΥΔΑΠ. Το πρόγραμμα έχει θετικά αξιολογηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για τη βιωσιμότητα και τη σκοπιμότητά του και είναι εναρμονισμένο με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές για την κλιματική ανθεκτικότητα και την πράσινη μετάβαση.

«Από το 2019 έως σήμερα έχουμε κατακτήσει σημαντικά ορόσημα στην υλοποίηση του επενδυτικού μας πλάνου», τονίζουν πηγές της εταιρείας στο energygame.gr, επισημαίνοντας πως ήδη εκτελούνται έργα σε πέντε δήμους με συνολικό προϋπολογισμό 240 εκατ. ευρώ, ενώ το πρόγραμμα περιλαμβάνει παρεμβάσεις σε οκτώ δήμους συνολικά: Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου, Παιανίας, Μαραθώνα, Σπάτων-Αρτέμιδας, Ωρωπού, Σαρωνικού και Κρωπίας.

Τα νούμερα είναι ενδεικτικά της κλίμακας του εγχειρήματος: 310 χλμ. αγωγών και 10.500 εξωτερικές διακλαδώσεις έχουν ήδη κατασκευαστεί, ενώ μέχρι την ολοκλήρωση του έργου – προβλέπεται να κατασκευαστούν συνολικά 1.400 χλμ. αγωγών, να συνδεθούν 73.000 ακίνητα και να εξυπηρετούνται πάνω από 400.000 πολίτες. Παράλληλα, εντάσσονται και έργα όπως η σήραγγα διέλευσης αγωγών 1.070 μέτρων προς το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ραφήνας-Πικερμίου/Σπάτων-Αρτέμιδας, έργο που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021 και βρίσκεται σε φάση επένδυσης.

Πώς προχωρούν τα έργα αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ

Ειδικότερα, όπως αναφέρουν πηγές εκτελούνται έργα σε πέντε δήμους της περιοχής, με συνολικό προϋπολογισμό 240 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, στον Δήμο Παλλήνης έχουν κατασκευαστεί 87 χλμ. αγωγών και 2.900 εξωτερικές διακλαδώσεις στις περιοχές Ανθούσα, Γέρακας και Παλλήνη, με τα έργα εκσκαφής να έχουν ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2021. Παράλληλα, στον Δήμο Ραφήνας-Πικερμίου, έχουν ολοκληρωθεί 87 χλμ. αγωγών και 1.813 εξωτερικές διακλαδώσεις σε Πικέρμι, Ντράφι, Διώνη, Καλλιτεχνούπολη, Νέο Βουτζά και Ραφήνα – έργα που επίσης ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2021.

Στον Δήμο Παιανίας, στα Γλυκά Νερά, έχουν κατασκευαστεί 42,5 χλμ. αγωγών και 2.066 εξωτερικές διακλαδώσεις, με την εκκίνηση των εργασιών να τοποθετείται στον Μάιο του 2019. Στον Δήμο Μαραθώνα, από τον Σεπτέμβριο του 2022 βρίσκεται σε εξέλιξη έργο 89 χλμ. αγωγών και 3.630 εξωτερικών διακλαδώσεων στη Νέα Μάκρη, περιλαμβάνοντας πολεοδομικές ενότητες του Νέου Βουτζά (το τμήμα που ανήκει στον Δήμο Μαραθώνος), της Αγίας Μαρίνας, του Ζούμπερι, τον οικισμό του Μαραθώνα και τμήμα του Αγίου Παντελεήμονα. Επιπλέον, για τον Ιούλιο του 2024 έχει προγραμματιστεί η εκκίνηση των έργων σε Γραμματικό, Καλέτζι, Άνω Σούλι και τμήμα του οικισμού Αγίου Παντελεήμονα, με προβλεπόμενη κατασκευή 7,3 χλμ. αγωγών και 60 εξωτερικών διακλαδώσεων.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η πρόοδος που έχει σημειωθεί στον Δήμο Σπάτων-Αρτέμιδας, όπου έχει ολοκληρωθεί η πλήρης διάνοιξη της σήραγγας διέλευσης αγωγών μήκους 1.070 μέτρων προς το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Ραφήνας-Πικερμίου/Σπάτων-Αρτέμιδας. Το έργο βρίσκεται ήδη στη φάση κατασκευής της μόνιμης επένδυσης της σήραγγας, με σημείο εκκίνησης τον Οκτώβριο του 2021. Παράλληλα, έχει υπογραφεί σύμβαση για την κατασκευή δικτύων ακαθάρτων και αγωγών μεταφοράς ακαθάρτων σε περιοχές του Δήμου Σπάτων–Αρτέμιδος, προϋπολογισμού 55,4 εκατ. ευρώ.

Σε επίπεδο διαγωνισμών, βρίσκονται σε εξέλιξη η δημοπράτηση του ΚΕΛ Ραφήνας-Πικερμίου-Σπάτων-Αρτέμιδας, προϋπολογισμού 89 εκατ. ευρώ (προ ΦΠΑ), ενώ πριν λίγες ημέρες η ΕΥΔΑΠ προχώρησε ήδη στη δημοπράτηση του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Μαραθώνα, έργο συνολικού προϋπολογισμού 52,58 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ), το οποίο εντάσσεται στο πρόγραμμα «Συλλογή, Επεξεργασία αστικών λυμάτων Δήμου Μαραθώνος και Διάθεση–Επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων εκροών». Το έργο συγχρηματοδοτείται κατά 89,66% από το Ταμείο Συνοχής, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021–2027, και προβλέπει την κατασκευή αγωγού διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων, δικτύου μεταφοράς ακαθάρτων μήκους 11 χιλιομέτρων, πέντε αντλιοστασίων, καθώς και την εγκατάσταση Μικρού Υδροηλεκτρικού Έργου (ΜΥΗΕ) ισχύος 300 kW. Η εργολαβία περιλαμβάνει την κατασκευή, τη δοκιμαστική και κανονική λειτουργία καθώς και τη συντήρηση του έργου για πέντε έτη, με δυνατότητα προαίρεσης για επιπλέον τριετή λειτουργία.

Επιπλέον, ο διαγωνισμός για το δίκτυο αποχέτευσης Παιανίας με 3.600 συνδέσεις, που δημοπρατήθηκε τον Ιανουάριο 2025, βρίσκεται σε εξέλιξη. Τα δύο νέα ΚΕΛ, συνολικού προϋπολογισμού 141,6 εκατ. ευρώ, προστίθενται στο ήδη λειτουργικό από τον Δεκέμβριο 2023 ΚΕΛ Κορωπίου–Παιανίας, που υλοποιήθηκε από την Περιφέρεια Αττικής και λειτουργεί η ΕΥΔΑΠ. Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες για αποχετευτικά έργα σε Ωρωπό, Παλλήνη, Σαρωνίδα, Ανάβυσσο και Κρωπία, που θα καλύψουν ακόμα 17.500 συνδέσεις.

Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΥΔΑΠ βρίσκονται σε εξέλιξη οι μελέτες για έργα αποχέτευσης ακαθάρτων σε κρίσιμες περιοχές με αυξανόμενη πληθυσμιακή και οικιστική πίεση. Συγκεκριμένα, μελετώνται έργα σε Λεοντάρι και Κάντζα του Δήμου Παλλήνης, που αφορούν 2.000 συνδέσεις, στη Σκάλα Ωρωπού, το Χαλκούτσι και το Συκάμινο του Δήμου Ωρωπού για 3.000 συνδέσεις, καθώς και στην Αγία Μαρίνα, το Λαγονήσι, τη Σαρωνίδα, την Ανάβυσσο και τη Φώκαια των Δήμων Σαρωνικού και Κρωπίας, με προβλεπόμενες 12.500 επιπλέον συνδέσεις. Οι περιοχές αυτές, αν και εκτός των τρεχουσών εργολαβιών, βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής επέκτασης της ΕΥΔΑΠ και της προσπάθειας να ολοκληρωθεί το υγειονομικό δίκτυο της Ανατολικής Αττικής.

Ωστόσο, το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα δεν στερείται εμποδίων. Το έργο της απευθείας σύνδεσης του Γέρακα, της Ανθούσας και τμήματος της Παλλήνης με το κεντρικό δίκτυο της Ψυττάλειας, χωρίς ανάγκη νέου ΚΕΛ, έχει καθυστερήσει. Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr, οι εργασίες απαιτούν παρεμβάσεις στη λεωφόρο Παπανικολή στο Χαλάνδρι, στις οποίες αντιδρά η δημοτική αρχή, με αποτέλεσμα να μην προχωρά με τους ρυθμούς που θα ήθελε η ΕΥΔΑΠ. «Εφόσον τα εμπόδια ξεπεραστούν, η σύνδεση μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα στην επόμενη διετία», σημειώνουν πηγές με γνώση του έργου.

Η συγκεκριμένη λύση – μέσω Ψυττάλειας – έχει επιλεγεί ως η πλέον ώριμη και περιβαλλοντικά βιώσιμη, καθώς αξιοποιεί υφιστάμενες υποδομές, εξοικονομεί πόρους και χρόνους αδειοδότησης και επιτρέπει την ταχύτερη εξυπηρέτηση χιλιάδων κατοίκων. Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία τέτοιων έργων, φέρνει νομοθετική ρύθμιση που θα επιτρέπει στο κράτος να αναθέτει απευθείας αποχετευτικά έργα στην ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, εξασφαλίζοντας σταθερή χρηματοδότηση και ταχύτερη υλοποίηση. Η ρύθμιση, ενταγμένη στο νομοσχέδιο για τις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης, θα περιλαμβάνει και ειδικές διατάξεις για τη διαχείριση της λειψυδρίας. Το στοίχημα, λοιπόν, για την Ανατολική Αττική είναι πολυδιάστατο: περιβαλλοντικό, κοινωνικό, τεχνικό και χρηματοδοτικό.

Πάνω από 400.000 κάτοικοι αναμένεται να αποκτήσουν πρόσβαση σε σύγχρονο αποχετευτικό δίκτυο έως το 2029, δίνοντας τέλος σε μια σημαντική εκκρεμότητα που, παρά τις ευρωπαϊκές οδηγίες από το 2000 και το 2005, παρέμενε άλυτη. Το 2015, μάλιστα, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων καταδίκασε την Ελλάδα για καθυστερήσεις στην αποχέτευση σε οικισμούς όπως η Αρτέμιδα, η Ραφήνα, το Κορωπί και η Νέα Μάκρη.

Διαβάστε ακόμη