Η αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Αττική αποτελεί πλέον επείγουσα προτεραιότητα, καθώς η κλιματική αλλαγή, η παρατεταμένη ανομβρία και η αυξανόμενη κατανάλωση θέτουν το υδροδοτικό σύστημα της πρωτεύουσας υπό έντονη πίεση. Η ΕΥΔΑΠ υλοποιεί ένα σχέδιο για την ενίσχυση των αποθεμάτων, θέτοντας σε εφαρμογή την ενεργοποίηση γεωτρήσεων, την ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης με την Ιτέα και τα Άσπρα Σπίτια να αποτελούν περιοχές κλειδί, αλλά και το έργο των Κρεμαστών, το οποίο θεωρείται κομβικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη υδροδότηση της περιοχής. Την ίδια στιγμή, σε περίπτωση που τα χειρότερα σενάρια επιβεβαιωθούν, εξετάζεται ακόμη και η μεταφορά νερού μέσω δεξαμενόπλοιων από τις εκβολές του Αχελώου. Η πραγματικότητα υπενθυμίζει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι ακόμη και η πρωτεύουσα της χώρας δεν είναι απρόσβλητη απέναντι στην απειλή της λειψυδρίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης τύπου ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, το υφιστάμενο έλλειμμα νερού στην Αττική έχει φτάσει τα 291 εκατομμύρια κυβικά μέτρα τον τελευταίο χρόνο, γεγονός που, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη νερού σε μόλις 2 έως 3 χρόνια. «Η υδροδότηση της πρωτεύουσας είναι εθνική προτεραιότητα και η ΕΥΔΑΠ έχει την ευθύνη να προτείνει και να υλοποιεί λύσεις βιώσιμες και λειτουργικές. Τα έργα που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε θα εξασφαλίσουν νερό υψηλής ποιότητας και επάρκειας για τα επόμενα 50 χρόνια», δήλωσε ο κ. Σαχίνης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου.

Στην πρώτη γραμμή οι γεωτρήσεις

Το πρώτο όπλο στη φαρέτρα της ΕΥΔΑΠ είναι οι γεωτρήσεις. Οι γεωτρήσεις είναι μία συμπληρωματική, προσωρινή λύση και εντάσσεται σε έναν συνολικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Ήδη αξιοποιούνται γεωτρήσεις σε περιοχές με υψηλή διαθεσιμότητα νερού, όπως η Μαυροσουβάλα του Ωρωπού, εξασφαλίζοντας πολύτιμους υδάτινους πόρους για την τροφοδοσία του υδροδοτικού δικτύου. Παράλληλα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ ανακοίνωσε την έναρξη άντλησης νερού από την Υλίκη, έναν από τους σημαντικότερους ταμιευτήρες της περιοχής. Όπως επισήμανε, η Υλίκη προσφέρει άμεση πρόσβαση σε πρόσθετες ποσότητες νερού, παρέχοντας μια γρήγορη και αποδοτική λύση για την ενίσχυση του υδροδοτικού συστήματος της Αττικής. Ο κ. Σαχίνης αναφέρθηκε επίσης στα σχέδια για τη δημιουργία νέων γεωτρήσεων στον Βοιωτικό Κηφισό, μια περιοχή με υψηλό υδροφορέα που μπορεί να προσφέρει σημαντικές ποσότητες νερού. Οι γεωτρήσεις αυτές θα διοχετεύουν επιπλέον υδάτινους πόρους απευθείας στο υδροδοτικό σύστημα μέσω του καναλιού του Μόρνου, προσφέροντας μια βραχυπρόθεσμη λύση για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών της πρωτεύουσας. Ωστόσο, όπως υπογράμμισε η λύση είναι συμπληρωματική, προσωρινή και εντάσσεται σε έναν συνολικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό.

Αφαλάτωση υφάλμυρου νερού: Στο επίκεντρο Ιτέα, Θίσβη και Άσπρα Σπίτια

Στο πλαίσιο των εναλλακτικών λύσεων, η ΕΥΔΑΠ εξετάζει και την ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης με έμφαση στο υφάλμυρο νερό, το οποίο απαιτεί μικρότερο ενεργειακό κόστος επεξεργασίας σε σχέση με τη θαλασσινή αφαλάτωση. Στο κάδρο μπαίνει η εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης υφάλμυρου νερού είναι η Ιτέα, κοντά στην Κίρρα, λόγω της προσβασιμότητας σε υφάλμυρα αποθέματα. Η επιλογή της Ιτέας βασίζεται στο χαμηλότερο κόστος ενεργειακής επεξεργασίας του υφάλμυρου νερού, το οποίο είναι σημαντικά μικρότερο σε σύγκριση με τη θαλασσινή αφαλάτωση, αναμένεται μελέτη. Συγκεκριμένα, το εκτιμώμενο κόστος επεξεργασίας ανέρχεται σε 30-35 λεπτά ανά κυβικό μέτρο, που αντιστοιχεί περίπου στο 1/3 του κόστους της παραδοσιακής αφαλάτωσης θαλασσινού νερού. Ο κ. Σαχίνης επεσήμανε ότι η αξιοποίηση υφάλμυρου νερού στην περιοχή της Ιτέας είναι οικονομικά αποδοτική και περιβαλλοντικά φιλική, καθώς η επεξεργασία απαιτεί λιγότερη ενέργεια. Επιπλέον, το σημείο είναι γεωγραφικά στρατηγικό, καθώς η παραγόμενη ποσότητα νερού μπορεί να μεταφερθεί εύκολα προς το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ, ενισχύοντας την υδροδότηση της Αττικής.

Παράλληλα, όπως είχε γράψει το energygame.gr, η ΕΥΔΑΠ εξετάζει την ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης στις περιοχές Άσπρα Σπίτια και Θίσβη στη Βοιωτία. Η χωροθέτηση στην Αττική έχει δυσκολίες. Οι δύο αυτές περιοχές διαθέτουν ήδη βιομηχανικές υποδομές και δίκτυα, γεγονός που μειώνει σημαντικά το κόστος εγκατάστασης και λειτουργίας των μονάδων. Στα Άσπρα Σπίτια, η ύπαρξη των υποδομών καθιστά δυνατή τη γρήγορη προσαρμογή των νέων μονάδων στο υφιστάμενο σύστημα, επιτρέποντας την άμεση διοχέτευση του παραγόμενου νερού προς τις κεντρικές εγκαταστάσεις της ΕΥΔΑΠ. Η γεωγραφική εγγύτητα με τα δίκτυα του υδροδοτικού συστήματος διευκολύνει τη μεταφορά του νερού, ενώ τα βιομηχανικά χαρακτηριστικά της περιοχής διασφαλίζουν ότι το έργο μπορεί να υλοποιηθεί με ελάχιστες προσαρμογές. Στη Θίσβη, η οποία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες βιομηχανικές ζώνες της Βοιωτίας, η ΕΥΔΑΠ βλέπει μία ακόμη ιδανική τοποθεσία για την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης. Οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις και οι δίαυλοι μεταφοράς νερού καθιστούν τη διασύνδεση της μονάδας με το δίκτυο της ΕΥΔΑΠ ιδιαίτερα αποδοτική.

Ο κ. Σαχίνης υπογράμμισε τη σημασία της γεωγραφικής κατανομής αυτών των έργων, καθώς προσφέρουν αποκέντρωση στην παραγωγή υδάτινων πόρων και μειώνουν την εξάρτηση της Αττικής από τους παραδοσιακούς ταμιευτήρες του Μόρνου και του Ευήνου. Η δυνατότητα συνδυασμού του αφαλατωμένου νερού με το νερό από τους ταμιευτήρες διασφαλίζει τη βιωσιμότητα και την ευελιξία του συνολικού υδροδοτικού συστήματος. Ο CEO της ΕΥΔΑΠ τόνισε ότι η αφαλάτωση, αν και ακριβότερη σε σύγκριση με άλλες λύσεις, αποτελεί ένα δίχτυ ασφαλείας στο στρατηγικό σχέδιο της ΕΥΔΑΠ. «Η αφαλάτωση είναι μία λύση που μας δίνει εγγυημένη παραγωγή νερού, ανεξάρτητα από τις καιρικές συνθήκες και την κλιματική αστάθεια. Σε συνδυασμό με τα άλλα έργα, μπορεί να διασφαλίσει την ανθεκτικότητα του συστήματος και την αδιάλειπτη υδροδότηση της Αττικής», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Το έργο «κλειδί» για τη θωράκιση απέναντι στη λειψυδρία

Το έργο της αξιοποίησης της λίμνης Κρεμαστών χαρακτηρίστηκε ως το πιο φιλόδοξο, στρατηγικό και μακροπρόθεσμο έργο στο σχέδιο της ΕΥΔΑΠ για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Το έργο αυτό έχει στόχο να διασφαλίσει την υδροδότηση της Αττικής για τα επόμενα 50 χρόνια, με βιώσιμο και οικονομικό τρόπο, ενώ η συνολική επένδυση ανέρχεται στα 500 εκατομμύρια ευρώ.

Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις, με στόχο την άντληση νερού χωρίς να διαταραχθεί η φυσική ροή των ποταμών και με γνώμονα τη χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση. Η αρχική φάση του έργου προβλέπει τη σύνδεση με τους ποταμούς Κλεικελοπόταμο και Καρπενησιώτη, οι οποίοι βρίσκονται σε άμεση εγγύτητα με τη λίμνη Κρεμαστών. Από τους ποταμούς αυτούς θα αντληθεί η απαιτούμενη ποσότητα νερού, η οποία θα κατευθυνθεί στους ταμιευτήρες του Ευήνου και του Μόρνου, που αποτελούν το βασικό υδροδοτικό σύστημα της Αττικής. Ο κ. Σαχίνης τόνισε ότι η άντληση θα γίνει με ήπιες παρεμβάσεις, ώστε να μην διαταραχθεί η φυσική ροή των ποταμών και να διασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος. Σε δεύτερο στάδιο, το έργο προβλέπει την πλήρη αξιοποίηση της λίμνης Κρεμαστών, η οποία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους ταμιευτήρες γλυκού νερού στην Ελλάδα. Η λίμνη Κρεμαστών, με τη μεγάλη χωρητικότητά της, έχει τη δυνατότητα να καλύψει ένα σημαντικό ποσοστό των αναγκών της Αττικής σε υδάτινους πόρους, ειδικά σε περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας.

Ο κ. Σαχίνης εξήγησε ότι το έργο των Κρεμαστών συνιστά τη βιωσιμότερη και οικονομικότερη λύση συγκριτικά με άλλες εναλλακτικές, όπως η αφαλάτωση. Συγκεκριμένα, το κόστος του νερού που θα παραχθεί από τη λίμνη Κρεμαστών εκτιμάται στα 15 λεπτά ανά κυβικό μέτρο. Το ποσό αυτό είναι αισθητά χαμηλότερο από το κόστος που απαιτείται για την παραγωγή νερού μέσω μονάδων αφαλάτωσης, το οποίο κυμαίνεται από 85 λεπτά έως 1,15 ευρώ ανά κυβικό μέτρο, ανάλογα με τις ενεργειακές απαιτήσεις και τη χωροθέτηση. Επιπλέον, η υδροδότηση μέσω των Κρεμαστών στηρίζεται στη φυσική ροή του νερού με βαρύτητα, γεγονός που εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση του ενεργειακού κόστους και των λειτουργικών δαπανών του έργου. Αυτό το χαρακτηριστικό καθιστά το έργο οικονομικά βιώσιμο σε βάθος χρόνου. Ένα από τα σημαντικά πλεονεκτήματα του έργου, όπως ανέφερε ο κ. Σαχίνης, είναι η χαμηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση. Η αξιοποίηση της λίμνης και των παρακείμενων ποταμών δεν απαιτεί εκτεταμένες επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον. Η άντληση νερού θα γίνει με τρόπο που δεν θα διαταράσσει τα υδάτινα οικοσυστήματα της περιοχής, αφήνοντας παράλληλα επαρκείς ποσότητες νερού για τις τοπικές ανάγκες.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος υπογράμμισε ότι το έργο των Κρεμαστών αποτελεί τον πυλώνα της στρατηγικής της ΕΥΔΑΠ για την εξασφάλιση υδάτινων πόρων στην Αττική. Η υλοποίησή του θα παρέχει μόνιμη λύση στο πρόβλημα της λειψυδρίας και θα θωρακίσει την πρωτεύουσα από μελλοντικές κρίσεις. «Πρόκειται για ένα έργο εθνικής σημασίας, το οποίο θα διασφαλίσει την υδροδότηση της Αττικής για τα επόμενα 50 χρόνια, λειτουργώντας ως δίχτυ ασφαλείας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», ανέφερε χαρακτηριστικά. Παρά τις σημαντικές προοπτικές του έργου, ο κ. Σαχίνης αναγνώρισε ότι απαιτούνται συντονισμένες ενέργειες για την υλοποίησή του. Η χρηματοδότηση του έργου αποτελεί βασικό παράγοντα, με την ΕΥΔΑΠ να αναζητά ευρωπαϊκούς πόρους και χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω συνεργασιών με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) και άλλους φορείς. Παράλληλα, η νομοθετική ρύθμιση για την επίσπευση των διαδικασιών κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να ξεκινήσει η κατασκευή των υποδομών το συντομότερο δυνατό.

Πάντως, για να τρέξουν πιο γρήγορα τα έργα στρατηγικής σημασίας όπως είναι η λίμνη των Κρεμαστών, η πολιτεία θα προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση για να γίνουν με κατεπείγουσες διαδικασίες. Η προκαταρκτική μελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και ο στόχος είναι ο ανάδοχος να έχει επιλεγεί μέσα στο 2025. Παρά το γεγονός ότι η κατασκευή του έργου αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια, η ολοκλήρωσή του εξαρτάται και από την ωρίμανση των απαιτούμενων διαδικασιών, κάτι που παραμένει αβέβαιο ως προς την ταχύτητα με την οποία θα προχωρήσουν.

Η «έσχατη» λύση

Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η ΕΥΔΑΠ έχει σχεδιάσει μία προσωρινή και άμεση λύση: τη μεταφορά νερού με δεξαμενόπλοια. Ο Χ. Σαχίνης εξήγησε ότι η συγκεκριμένη λύση αποτελεί έσχατο σενάριο και εντάσσεται στο στρατηγικό σχεδιασμό για τη διασφάλιση της ομαλής υδροδότησης της Αττικής σε περίπτωση κρίσης. Πρόκειται για ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο, το οποίο μπορεί να ενεργοποιηθεί γρήγορα προκειμένου να καλυφθούν άμεσες ανάγκες και να αποφευχθεί η πλήρης εξάντληση των αποθεμάτων νερού. Συγκεκριμένα, εξετάζεται τη μεταφορά νερού μέσω δεξαμενόπλοιων από τις εκβολές του Αχελώου, όπου υπάρχουν σημαντικοί υδάτινοι πόροι που μπορούν να αντληθούν χωρίς να διαταραχθεί η ισορροπία του τοπικού υδρολογικού συστήματος. Τα δεξαμενόπλοια θα αναλάβουν τη μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων νερού προς εγκαταστάσεις κοντά στην Αττική. Το νερό θα εκφορτώνεται σε λιμάνια με υπάρχουσες υποδομές, τα οποία βρίσκονται σε στρατηγική θέση, κοντά στο υδροδοτικό δίκτυο της ΕΥΔΑΠ. Ο σχεδιασμός προβλέπει τη χρήση αντλιοστασίων και ειδικών δικτύων για τη διοχέτευση του νερού στο κανάλι του Μόρνου ή σε κεντρικές εγκαταστάσεις, ώστε να ενσωματωθεί στο συνολικό σύστημα ύδρευσης της Αττικής.

Διαβάστε ακόμη