Την κινητροδότηση των δυο μεγάλων διυλιστηριακών ομίλων, της Helleniq Energy και της Motor Oil εξετάζει η κυβέρνηση προκειμένου να ενθαρρύνει την παραγωγή βιώσιμων αεροπορικών καυσίμων (Sustainable Aviation Fuels-SAF), χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος η χρήση των οποίων καθίσταται υποχρεωτική αρχής γενομένης από το 2025, στη βάση του νέου Κανονισμού της ΕΕ Refuel Aviation.

Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσαν από το βήμα διεθνούς συνεδρίου του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) για τα SAF η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου και ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, πριν λίγες ημέρες το ΥΠΕΝ προκοινοποίησε στην Κομισιόν την πρότασή του για σχήμα στήριξης για την παραγωγή SAF στην Ελλάδα, καθώς η έγκριση της Γενικής Επιτροπής Ανταγωνισμού της EE (DG COMP) αποτελεί προαπαιτούμενο για να υπάρξει κρατική επιδότηση. Όπως διευκρίνισε ο κ. Αϊβαλιώτης, οι πόροι –το ύψος των οποίων δεν έχει ακόμα καθοριστεί καθώς ο σχεδιασμός είναι σε πρώιμο στάδιο- θα προέλθουν από το Ταμείο Εκσυγχρονισμού της ΕΕ, ένα νέο εργαλείο για τη στήριξη δράσεων απανθρακοποίησης που χρηματοδοτείται από τα έσοδα του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Ρύπων, με τον συνολικό «κουμπαρά» για την Ελλάδα να εκτιμάται σε 1,32 δις. ευρώ. Ο κ. Αϊβαλιώτης διευκρίνισε ότι η επιδότηση –εφόσον οι Βρυξέλλες δώσουν το «πράσινο φως», θα αφορά στις κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) για την δημιουργία των μονάδων παραγωγής, καθώς οι πόροι δεν επαρκούν για να καλύψουν τη διαφορά του κόστους μεταξύ των συμβατικών ορυκτών καυσίμων και των βιοκαυσίμων και των -ακόμα ακριβότερων- συνθετικών καυσίμων, κάτι που συνιστά πρόκληση για ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα των SAF, συμπεριλαμβανομένης και της αεροπορικής βιομηχανίας.

Τα σχέδια των Motor Oil και Helleniq Energy

Η Motor Oil έχει εντάξει στον πυλώνα της κυκλικής οικονομίας και των εναλλακτικών καυσίμων (που πλαισιώνει τους υπόλοιπους στρατηγικούς πυλώνες που είναι η διύλιση και η προμήθεια συμβατικών καυσίμων, η ηλεκτροκίνηση και τα δίκτυα λιανικής και η παραγωγή ΑΠΕ) την παραγωγή τόσο προηγμένων βιοκαυσίμων (biofuels) όσο και συνθετικών καυσίμων (e-fuels). Προσβλέπει μάλιστα στη δημιουργία σημαντικών συνεργειών μέσω της πλατφόρμας της Elin Verd που εξαγόρασε το 2022 και έχει ως αντικείμενο την παραγωγή και εμπορία βιοκαυσίμων, διαθέτοντας μεταξύ άλλων εργοστάσιο παραγωγής βιοντίζελ στη ΒΙ.ΠΕ Βόλου αλλά και την «Πράσινο Λάδι» που δραστηριοποιείται στη συλλογή και εμπορία χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων και ζωικών λιπών (που αποτελούν την πρώτη ύλη για τα βιοκαύσιμα)

Και η Helleniq Energy από την πλευρά της έχει εξαγγείλει σχέδια για παραγωγή βιοκαυσίμων. Στο πλαίσιο αυτό σε προχωρημένη φάση βρίσκεται η δημιουργία μονάδας επεξεργασίας χρησιμοποιημένων μαγειρικών ελαίων στο διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης με στόχο την παραγωγή βιοκαυσίμου HVO (Hydrotreated Vegetable Oil).

Το πλάνο στρατηγικού μετασχηματισμού Vision 2025 προβλέπει και την δημιουργία αυτόνομης μονάδας παραγωγής βιολογικών SAF (bio-SAF) στο διυλιστήριο του Ασπρόπυργου με πρώτη ύλη υδρογονοεπεξεργασμένους εστέρες και λιπαρά οξέα (HEFA), με στόχο την κάλυψη της ζήτησης για τα εν λόγω πράσινα καύσιμα τουλάχιστον έως το 2030. Από το βήμα του συνεδρίου του ΚΑΠΕ, το στέλεχος της Helleniq Energy Μιχάλης Παπάζογλου αναφέρθηκε και σε ένα νέο σχέδιο για μονάδα e-Jet που θα καλύπτει την πρόσθετη ζήτηση για συνθετικά αεροπορικά καύσιμα (e-SAF) που θα παράγονται από δεσμευμένο CO2 και ανανεώσιμο υδρογόνο. Σημειώνεται ότι η Helleniq ήδη από το 2022 προμηθεύεται SAF από τη φιλανδική Neste και μέσω της θυγατρικής ΕΚΟ ξεκίνησε -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- να ανεφοδιάζει με SAF τα αεροσκάφη της AEGEAN για τις πτήσεις της που αναχωρούν από το Αεροδρόμιο «Μακεδονία», Το περασμένο καλοκαίρι η συνεργασία των δυο εταιρειών επεκτάθηκε για το σύνολο του κλάδου στην Ελλάδα, με ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες SAF σε περισσότερα αεροδρόμια.

Σε κάθε περίπτωση, το ότι η κοινοτική νομοθεσία επιτάσσει τη χρήση SAF σε ποσοστό 2% επί του συνόλου των αεροπορικών καυσίμων ήδη από τον επόμενο χρόνο, με το ποσοστό να αυξάνεται στο 5% το 2030 –μέρος του οποίου πρέπει να αφορά αποκλειστικά σε συνθετικά καύσιμα (e-fuels), στα οποία δεν χρησιμοποιείται φυτική πρώτη ύλη (η οποία είναι δυσεύρετη και ακριβή), αλλά παράγονται από υδρογόνο και ανακυκλωμένο άνθρακα (υλικά που μπορούν να προκύψουν από τις βιομηχανικές διεργασίες των διυλιστηρίων δίνοντάς τους ισχυρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον «αγώνα δρόμου» για τα SAF), δημιουργούν μια σημαντική επιχειρηματική ευκαιρία προς αξιοποίηση, καθώς εάν δεν υπάρχει εγχώρια παραγωγή SAF θα πρέπει να τα εισάγουν από το εξωτερικό, κάτι το οποίο ήδη πράττει από το 2022 η Helleniq Energy σε εθελοντική βάση. Εκπρόσωποι των διυλιστηριακών ομίλων με τους οποίους συνομίλησε το energygame.gr δήλωσαν ότι ωριμάζουν συγκεκριμένα σχέδια για την παραγωγή SAF, ωστόσο προαπαιτούμενο για τη λήψη τελικών επενδυτικών αποφάσεων είναι να υπάρχει ένα ολοκληρωμένο πλέγμα στήριξης που να αντιμετωπίζει την πληθώρα των προκλήσεων και των κινδύνων, από το υψηλό κόστος των επενδύσεων και την αργή επέκταση των τεχνολογιών για εμπορική χρήση, έως την έλλειψη της πρώτης ύλης (όσον αφορά στα προηγμένα βιοκαύσιμα) και την «ψαλίδα» σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα που αποτελούν το 30% της βάσης κόστους ενός αερομεταφορέα. Γι’ αυτό και απαιτούνται είτε επιδοτήσεις στα καύσιμα χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος είτε φοροαπαλλαγές για να μην μετακυλιστούν δυσβάσταχτα κόστη στον τελικό καταναλωτή.

Τι προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα

Το αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) περιλαμβάνει στόχους για μείωση των εκπομπών CO2 από τις αεροπορικές μεταφορές, με την προώθηση των SAF, πρώτα των βιοκαυσίμων και εν συνεχεία των συνθετικών καυσίμων, λόγω του υψηλότερου κόστους και της μεγαλύτερης πολυπλοκότητας στην διαδικασία παραγωγής τους.

Στο κείμενο τονίζεται ότι τα μέτρα πολιτικής για το κλάδο αυτό θα περιλαμβάνουν στοχευμένη στήριξη και χρηματοδότηση της παραγωγής «πράσινων» καυσίμων καθώς και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, για να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα και η οικονομική βιωσιμότητα της δραστηριότητας αυτής, και να επιταχυνθεί περαιτέρω η προμήθεια και η διάδοσή τους.

Περαιτέρω, για την Ελλάδα, είναι σημαντικό να διασφαλιστεί πως οι ανάγκες για παραγωγή SAF και η αξιοποίηση τεχνολογιών παραγωγής συνθετικών βιοκαυσίμων μη βιολογικής προέλευσης θα καλυφθούν, όσο είναι εφικτό, από εγχώρια παραγωγή, δεδομένου του δυναμικού της χώρας σε ΑΠΕ.

Βιοκαύσιμα

Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, η βιώσιμη ανάπτυξη των αεροπορικών μεταφορών απαιτεί τη θέσπιση μέτρων και κινήτρων ενίσχυσης της δραστηριότητας παραγωγής βιοκαυσίμων στη χώρα μας, με την εμπλοκή τόσο του αγροτικού όσο και του βιομηχανικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών μέσων για την έρευνα και ανάπτυξη του κλάδου.

Τα προηγμένα βιοκαύσιμα που παράγονται με υδρογόνωση φυτικών ελαίων ή άλλων βιολογικών λιπών, όπως το ζωικό λίπος, τα χρησιμοποιημένα μαγειρικά έλαια και το tall oil (υπόλειμμα βιομηχανιών χαρτιού) δεν παράγονται σήμερα στην Ελλάδα. Με τη χημική αυτή διαδικασία, αφαιρείται καταρχήν το περιεχόμενο στην πρώτη ύλη οξυγόνο και στη συνέχεια γίνεται διάσπαση και ισομερισμός των οργανικών μορίων, με τελικό προϊόν το ντίζελ (προηγμένο βιοντίζελ) ή την κηροζίνη (SAF-Sustainable Aviation Fuel). Οι διεργασίες αυτές γίνονται συνήθως στα διυλιστήρια με χρήση παραγόμενου εκεί υδρογόνου.

Η συμμετοχή των προηγμένων βιοκαυσίμων εκτιμάται ότι θα ανέλθει στο 4% των καυσίμων μεταφορών μέχρι το 2030 και στο 8,9% μέχρι το 2050.

Ανανεώσιμα καύσιμα μη βιολογικής προέλευσης (RNFBO)

Μηδενική είναι στην παρούσα φάση στην Ελλάδα και η παραγωγή και χρήση ανανεώσιμων καυσίμων μη βιολογικής προέλευσης, η διείσδυση των οποίων κατά το ΕΣΕΚ αναμένεται να ανέλθει στο 3,3% των καυσίμων μεταφορών μέχρι το 2030 και στο 31,1% μέχρι το 2050. Κυριότερη αβεβαιότητα είναι η τεχνική, και κυρίως οικονομική, βελτιστοποίηση των σχετικών τεχνολογιών.

Τα διυλιστήρια προβλέπεται να είναι η αιχμή του δόρατος για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων και προηγμένων βιοκαυσίμων, αν και για τα τελευταία υπάρχει ο περιορισμός της πρώτης ύλης. Η παραγωγή συνθετικών καυσίμων προβλέπεται να γίνεται από πράσινο υδρογόνο που θα παράγεται επί τόπου καλύπτοντας το μεγαλύτερο ποσοστό των εγχώριων αναγκών.

Διαβάστε ακόμη