Μια νέα στρατηγική για την εμβάθυνση της νέας αγοράς με βάση τις εκθέσεις των Ενρίκο Λέτα και Μάριο Ντράγκι καλείται να παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Στο προσχέδιο της προτεινόμενης διακήρυξης της Βουδαπέστης για τη Νέα Ευρωπαϊκή Συμφωνία Ανταγωνιστικότητας, ζητείται από την Κομισιόν να επιταχύνει τις διαδικασίες για την ενοποίηση των τραπεζικών αγορών και των αγορών κεφαλαίων, καθώς και για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου που θα επενδύει σε κρίσιμες τεχνολογίες.

«Είναι επιτακτική ανάγκη να κλείσουμε άμεσα το χάσμα καινοτομίας και παραγωγικότητας, να ενισχύσουμε την οικονομική μας ανθεκτικότητα και να αποκομίσουμε άμεσα τα πλήρη οφέλη της Ενιαίας Αγοράς: δεν υπάρχει στιγμή για χάσιμο», αναφέρει η Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο προσχέδιο που απέστειλε στις αντιπροσωπείες των κρατών μελών, ώστε οι ηγέτες και οι σύμβουλοι να προετοιμαστούν για την άτυπη Σύνοδο Κορυφής που θα λάβει χώρα στη Βουδαπέστη στις 8 Νοεμβρίου 2024. Στο ζήτημα αυτό είχε αναφερθεί εκτενώς και ο Διευθύνων Σύμβουλος της Metlen Energy & Metals, Ευάγγελος Μυτιληναίος σχολιάζοντας πως καλούμαστε να διαχειριστούμε το τεράστιο (και σε ορισμένες περιπτώσεις διαρθρωτικό) χάσμα κόστους παραγωγής με άλλες χώρες, που προκαλείται κυρίως από τη ρύθμιση και την πολιτική.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να απαντήσει, όχι σε ένα αλλά σε πολλαπλά επίπεδα. Δυστυχώς, όμως, βρίσκεται αντιμέτωπη με τις δικές τις διαρθρωτικές αδυναμίες», τόνισε μεταξύ άλλων ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του ΣΕΒ, Σπύρος Θεοδωρόπουλος, κατά την Ανοιχτή Εκδήλωση της Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΒ. Η αδυναμία εστίασης της πολιτικής δράσης σε μια συνεκτική πολιτική, η γραφειοκρατία που πνίγει την καινοτομία, η ενιαία αγορά που παραμένει κατακερματισμένη είναι μόνο μερικά από ζητήματα τα οποία καλείται να αντιμετωπίσει η Γηραιά Ήπειρος αν θέλει να καταστεί ανταγωνιστική. Η απουσία συντονισμού και η σπατάλη πόρων σε πολλές και μικρές πολιτικές, καταδικάζουν την Ευρώπη και την εγκλωβίζουν σε ένα καθεστώς παθογένειας. «Δεν υπάρχει πλέον περιθώριο εφησυχασμού καταλήγει το προσχέδιο της διαλυτικής της Βουδαπέστη των ευρωπαίων ηγετών», τονίζει το έγγραφο. Οι «27» ηγέτες της ΕΕ αναγνωρίζουν ομόφωνα, χωρίς περιστροφές την ανάγκη να στηριχθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, η οποία έχει πληγεί καίρια.

Το όραμα της ενιαίας αγοράς

Στο προσχέδιο περιλαμβάνονται αιχμές κατά της Κομισιόν, ενώ επισημαίνεται ότι έχει καθυστερήσει να παρουσιάσει τους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να οικοδομήσει μια ισχυρότερη οικονομική βάση για τα κράτη-μέλη της, προτείνοντας νέους χρηματοδοτικούς μηχανισμούς για την ενίσχυση της αυτονομίας και της ανθεκτικότητας. Στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής βρίσκεται η Ένωση Αποταμίευσης και Επενδύσεων, μια πρωτοβουλία που στοχεύει στην ενοποίηση των αγορών κεφαλαίου και τη βελτίωση της πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια για τις επιχειρήσεις και τους πολίτες της Ευρώπης. Η ανάγκη για μια συνεκτική χρηματοπιστωτική δομή γίνεται πιο έντονη εν μέσω των γεωπολιτικών εντάσεων και της ενεργειακής κρίσης, οι οποίες υπογραμμίζουν την ανάγκη της ΕΕ να ενισχύσει την οικονομική και τεχνολογική της αυτονομία. Ένα πανευρωπαϊκό Ταμείο Κυριαρχίας έρχεται να καλύψει την ανάγκη για επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κβαντική υπολογιστική και οι τεχνολογίες καθαρής ενέργειας. Η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία του ταμείου σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τις εθνικές τράπεζες προώθησης των κρατών-μελών, διασφαλίζοντας ότι η Ευρώπη θα παραμείνει ανταγωνιστική και τεχνολογικά πρωτοπόρα στις παγκόσμιες αγορές. Επιπλέον, η διακήρυξη περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός αναθεωρημένου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου με νέους ίδιους πόρους, που θα κατευθύνονται σε έργα ζωτικής σημασίας για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της Ευρώπης. Η εισαγωγή αυτών των χρηματοδοτικών εργαλείων αναμένεται να ελαχιστοποιήσει την εξάρτηση από εξωτερικούς πόρους και να ενισχύσει την ενδοευρωπαϊκή χρηματοδότηση για καινοτόμες και βιώσιμες πρωτοβουλίες. Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη δεκαετία, η ΕΕ δεσμεύεται να επενδύσει σε καινοτόμες τεχνολογίες και να ενισχύσει την εγχώρια ανάπτυξη, ανταγωνιζόμενη άλλες οικονομικές υπερδυνάμεις.

Στο τραπέζι και οι στόχοι για τον ενεργειακό τομέα

Απέναντι στις διαρκείς γεωπολιτικές εντάσεις και την αστάθεια των αγορών, η Ευρωπαϊκή Ένωση δίνει προτεραιότητα στη στρατηγική ενεργειακή κυριαρχία, επιδιώκοντας να περιορίσει την εξάρτησή της από εξωτερικούς προμηθευτές και να ενισχύσει την ενεργειακή της αυτάρκεια. Αυτή η στρατηγική περιλαμβάνει την αξιοποίηση εσωτερικών πηγών ενέργειας χαμηλών εκπομπών και ανανεώσιμων πόρων, καθώς και την επένδυση στην αποθήκευση ενέργειας και σε ανθεκτικές υποδομές, οι οποίες θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια των κρατών-μελών. Ο κεντρικός πυλώνας αυτής της νέας ενεργειακής πολιτικής είναι η απανθρακοποίηση, με την Ευρώπη να δεσμεύεται να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050, ενώ θέλει να καταστήσει ανταγωνιστικές τις βιομηχανίες της.

Την αδράνεια της Ευρώπης αναφορικά με τη στήριξη της ενεργοβόρου βιομηχανίας, ώστε να επιτύχει την πράσινη μετάβαση με ανταγωνιστικούς όρους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις εταιρείες που χάνουν έδαφος στη διεθνή «αρένα» από τους ανταγωνιστές τους σε ΗΠΑ, Ασία και αλλού, έχει τονίσει πολλές φορές ο Ευάγγελος Μυτιληναίος. «Οι συνθήκες για την ευρωπαϊκή βιομηχανία είναι πολύ δύσκολες», είχε επισημάνει στο παρελθόν.

Η υλοποίηση των ενεργειακών στόχων που έχει θέσει η ΕΕ προϋποθέτει σημαντικές επενδύσεις σε διασυνοριακές ενεργειακές υποδομές, όπως δίκτυα ηλεκτρισμού και εγκαταστάσεις αποθήκευσης, που θα βελτιώσουν την ενεργειακή ροή μεταξύ των κρατών-μελών. Η δημιουργία ενός συνεκτικού δικτύου ενεργειακών υποδομών αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την παροχή σταθερής και αξιόπιστης ενέργειας, ακόμη και σε περιόδους υψηλής ζήτησης ή κρίσης. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολογεί τη θέσπιση ενός σταθερού θεσμικού πλαισίου που θα προσελκύει επενδύσεις στον τομέα της καθαρής ενέργειας, εξασφαλίζοντας μακροπρόθεσμη βεβαιότητα και κίνητρα για τους επενδυτές. Επιπλέον, η σχετική νομοθεσία απλοποιείται, ώστε να διευκολύνεται η υλοποίηση νέων ενεργειακών έργων με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Στο επίκεντρο της στρατηγικής βρίσκεται και η διασφάλιση της ενεργειακής προσιτότητας για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να προστατεύσει τα νοικοκυριά από τις διακυμάνσεις των διεθνών τιμών και να εγγυηθεί ότι η πράσινη ενέργεια θα είναι προσβάσιμη για όλους, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης ή οικονομικής δυνατότητας. Με αυτή τη φιλόδοξη ενεργειακή στρατηγική, η ΕΕ στοχεύει να ηγηθεί της παγκόσμιας μετάβασης σε καθαρή ενέργεια, διασφαλίζοντας παράλληλα την ενεργειακή της αυτονομία και την κοινωνική ευημερία των πολιτών της.

Η Ευρώπη θέτει τις βάσεις για ψηφιακή κυριαρχία έως το 2025

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήλπιζε να τιθασεύσει τη δύναμη των Big Tech, δηλαδή των αμερικανικών και κινεζικών κολοσσών της τεχνολογίας. Τώρα, η Κομισιόν καλείται να παρουσιάσει μέχρι τα μέσα του 2025 τη νέα τεχνολογική στρατηγική της Ευρώπης με στόχο την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης και την ενίσχυση της καινοτομίας. Η «τεχνολογική ανεξαρτησία» είναι ένα δύσκολο εγχείρημα για την ΕΕ. Η νέα τεχνολογική στρατηγική, που βρίσκεται στο επίκεντρο της ατζέντας για τη Νέα Ευρωπαϊκή Συμφωνία Ανταγωνιστικότητας, στοχεύει να επιταχύνει την ψηφιακή μετάβαση της ΕΕ, επενδύοντας σε τεχνολογίες αιχμής και δημιουργώντας τις συνθήκες για μια ισχυρή ευρωπαϊκή ψηφιακή οικονομία. Στον πυρήνα της στρατηγικής βρίσκεται η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Τεχνολογικού Στρατηγικού Πλάνου (European Tech Strategy), το οποίο θα ενισχύσει τις ερευνητικές υποδομές, θα προωθήσει τις επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής και θα διευκολύνει τη διασυνοριακή συνεργασία ανάμεσα σε κράτη-μέλη και επιχειρήσεις. Αυτό το πλαίσιο αναμένεται να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα αναπτύξει ισχυρά οικοσυστήματα τεχνολογίας και καινοτομίας, ικανά να ενσωματώσουν τις νέες τεχνολογίες στις παραγωγικές και κοινωνικές δομές. Παράλληλα, η στρατηγική θα περιλαμβάνει δράσεις για την άρση των διασυνοριακών εμποδίων, ειδικά στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη επικοινωνία και διασύνδεση εντός της ΕΕ. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας ενιαίος ευρωπαϊκός ψηφιακός χώρος που θα προάγει την καινοτομία, θα διευκολύνει τη λειτουργία των επιχειρήσεων και θα ενισχύσει την προσβασιμότητα των ψηφιακών υπηρεσιών στους πολίτες. Σημαντική θέση στη στρατηγική κατέχουν τα οικοσυστήματα κβαντικής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης. Η Ευρώπη χρειάζεται να ενισχύσει τις τεχνολογικές της υποδομές και να επιταχύνει την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η κβαντική υπολογιστική και οι επικοινωνίες 5G και 6G, ώστε να ανταγωνιστεί τις υπερδυνάμεις του τομέα, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Η καθυστέρηση στην υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών δεν αποτελεί επιλογή, καθώς το ψηφιακό μέλλον είναι άμεσα συνδεδεμένο με την οικονομική ανθεκτικότητα και ασφάλεια της Ένωσης.

Τα δύο «αγκάθια»: Ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού και γραφειοκρατία

Μέσα στην επόμενη χρόνια η ΕΕ χρειάζεται να παρουσιάσει και τη νέα στρατηγική για τις δεξιότητες για να αντιμετωπίσει τις τεράστιες ελλείψεις προσωπικού σε πολλούς κλάδους της οικονομίας. Σε όλη την Ευρώπη, υπάρχει σοβαρή έλλειψη σε εξειδικευμένο προσωπικό, με το πρόβλημα να είναι σύνθετο και να λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις. Το έγγραφο υπογραμμίζει την ανάγκη για πλήρη κινητοποίηση του ευρωπαϊκού ταλέντου, ώστε να αξιοποιηθεί η δυναμική του ανθρώπινου δυναμικού σε όλη την ήπειρο. Η ΕΕ δεσμεύεται να προωθήσει θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας πανευρωπαϊκά, αντιμετωπίζοντας τα κενά δεξιοτήτων και εργατικού δυναμικού που εμφανίζονται λόγω των ευρύτερων δημογραφικών αλλαγών και των απαιτήσεων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να παρουσιάσει μια επικαιροποιημένη Ευρωπαϊκή Ατζέντα Δεξιοτήτων το 2025, η οποία θα εστιάζει στη διαμόρφωση των δεξιοτήτων που απαιτούνται για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης στην ΕΕ. Η Ατζέντα θα στοχεύει στην προετοιμασία του εργατικού δυναμικού για τις προκλήσεις της πράσινης και ψηφιακής οικονομίας, εξασφαλίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα διαθέτουν τα κατάλληλα στελέχη και ότι οι πολίτες θα έχουν τις ευκαιρίες να αναπτύξουν τις δεξιότητες που απαιτεί η νέα οικονομία.

Ιδιαίτερη μνεία στο ζήτημα της γραφειοκρατίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας θεσμός στα θεμέλια του οποίου βρίσκεται η γραφειοκρατία. Το σύστημα λήψης αποφάσεων καταδικάζει την Ευρώπη να σέρνεται – όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην έκθεσή του ο Μάριο Ντράγκι, αφού όπως λέει χρειάζονται 19 μήνες για να περάσει ένας νόμος. «Το ρυθμιστικό μας πλαίσιο πρέπει να είναι πιο απλό, προβλέψιμο και σταθερό», αναφέρει το draft. Η Ευρώπη καλείται να να συμπεριλάβει συστηματικά «αξιολογήσεις επιπτώσεων της γραφειοκρατίας» και να μειώσει τις γραφειοκρατικές διαδικασίες, τουλάχιστον κατά 25%. Εν τοις πράγμασι, να δουλέψει για πιο αποδοτικές και επιταχυμένες διαδικασίες και να αξιοποιήσει στο μέγιστο τις δυνατότητες των Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEIs).

«Καλούμε όλους τους θεσμούς της ΕΕ, τα κράτη μέλη και τους εμπλεκόμενους φορείς να εφαρμόσουν άμεσα και να υλοποιήσουν αυτήν τη Νέα Ευρωπαϊκή Συμφωνία Ανταγωνιστικότητας. Θα παρακολουθούμε τακτικά την πρόοδο κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους», καταλήγει το έγγραφο.

Διαβάστε ακόμη