Η ξηρασία και οι πυρκαγιές είναι οι πιο εμφανείς ενδείξεις ενός περίπλοκου και εδραιωμένου προβλήματος λειψυδρίας που γίνεται όλο και πιο σοβαρό στην Ευρώπη, με φόντο την κλιματική αλλαγή. Η λειψυδρία αποτελεί άμεση απειλή και απαιτεί ολοκληρωμένη διαχείριση. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην Ευρώπη έδιναν μέχρι σήμερα ελάχιστη σημασία στα αποθέματα νερού, την ώρα που ένα «κουβάρι» από τοπικούς κανόνες, διαρροές στο δίκτυο ύδρευσης και ακραία καιρικά φαινόμενα μετατρέπει ακόμη και τις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό βροχοπτώσεων, όπως η Πολωνία ή η Γερμανία, σε περιοχές «υδατικού στρες». Η Ελλάδα έχει αντιληφθεί τη σημασία του προβλήματος με την ΕΥΔΑΠ να προγραμματίζει έργα ύψους 750 εκατ. ευρώ, ώστε «να μην διψάσει» η Αττική.
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης δήλωσε από το βήμα της Βουλής πως τα προηγούμενα χρόνια, και με την ετήσια κατανάλωση να ανέρχεται σε 400 εκατ. κυβικά μέτρα (κ.μ.) νερού, οι υποδομές σε Μόρνο και Εύηνο, παρουσίαζαν σταθερό ισοζύγιο, αφού «όσο νερό έβγαινε στους ταμιευτήρες, τόσο νερό έμπαινε». Λόγω των περιορισμένων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων, από τα 1,1 δισεκατομμύρια κ.μ. νερού που είχαν οι ταμιευτήρες στο τέλος της προπέρσινης υδρολογικής περιόδου, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 2022, την αντίστοιχη περίοδο πέρσι έπεσαν στα 950 εκατ. κ.μ. Ως αποτέλεσμα είναι στους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ σήμερα να υπάρχουν 700 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, που σημαίνει ότι εάν συνεχιστούν αυτές οι συνθήκες, το απόθεμα επαρκεί για περίπου τρία χρόνια. Η εικόνα αυτή είναι που μας βάζει σε καθεστώς «κίτρινου συναγερμού». Η σοβαρότητα του προβλήματος θα εξαρτηθεί από εάν θα βρέξει την περίοδο Σεπτεμβρίου – Δεκεμβρίου και αν θα χιονίσει μεταξύ Δεκεμβρίου και Μαρτίου. «Όταν έχουμε εικόνα θα δούμε αν πρέπει να αλλάξουμε στρατηγική, να πάμε πιο γρήγορα σε έναν πορτοκαλί συναγερμό από τον κίτρινο συναγερμό», τόνισε.
Μία αρχική εκτίμηση, προσδιορίζει το κόστος των έργων που θα χρειαστούν για την ανάσχεση της λειψυδρίας σε πάνω από 750 εκατ. ευρώ, όταν η ΕΥΔΑΠ έχει ήδη σε εξέλιξη τα έργα του 1 δισ. στην Ανατολική Αττική. Το «μότο» της ΕΥΔΑΠ είναι σύμφωνα με τη διοίκηση καθαρό νερό για όλους. Ξεκινώντας λοιπόν από την Ψυττάλεια, εξετάζεται η επαναχρησιμοποίηση του νερού για βιομηχανική χρήση, ίσως και αρδευτική, καθώς το 75% του νερού που καταναλώνουμε και επεξεργάζεται εκεί καταλήγει στη θάλασσα. Αντίστοιχη, λύση εξετάζεται και για το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) του Θριασίου. Μόνο από το ένα διυλιστήριο της περιοχής να αξιοποιηθεί αυτό το ανακυκλωμένο νερό θα περισωθεί το 1% της σημερινής κατανάλωσης της Αττικής.
Αντίστοιχα, στο πλαίσιο της αστικής ανάπλασης στο Ελληνικό, το ΚΕΛ που θα φτιαχτεί θα επεξεργάζεται τα λύματα της ευρύτερης περιοχής, που σήμερα πάνε στην Ψυττάλεια, προκειμένου να ποτίζεται τόσο το Μητροπολιτικό Πάρκο, όσο και το Γκολφ κι άλλες όμορες εγκαταστάσεις. Υπό εξέταση, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αττικής, είναι και η δημιουργία αντίστοιχης εγκατάστασης για το πάρκο Τρίτση. Στο πλαίσιο του μεγάλου επενδυτικού πλάνου, ύψους 1 δισ. ευρώ, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση κατά 90%, που έχει σε εξέλιξη η ΕΥΔΑΠ στην Ανατολική Αττική, τα πέντε νέα ΚΕΛ που χτίζονται, θα έχουν επίσης στόχο την άρδευση. Ακόμη, προχωρά η ολοκληρωμένη χωρική επένδυση για το Αδριάνειο Υδραγωγείο, με στόχο το νερό να αξιοποιηθεί για να ποτίσει πάρκα από την Πάρνηθα ως το Κολωνάκι, ενώ παρόμοιο δίκτυο φτιάχνεται πιλοτικά για ιδιώτες-πελάτες με κήπους στο Χαλάνδρι, ώστε να μην ποτίζουμε το πόσιμο νερό.
Επίσης, εξετάζεται και η δυνατότητα επέκτασης, όπως έχει ήδη γίνει από τον Μόρνο, με σήραγγα 30 χιλιομέτρων, στον Εύηνο, δεδομένου ότι 10 χλμ. πιο πέρα υπάρχει ένας παραπόταμος που πηγαίνει στη Λίμνη των Κρεμαστών κι άλλα 10 χλμ. μετά ένας ακόμα παραπόταμος. «Ενδιαφέρον είναι ότι από αυτούς τους παραποτάμους το νερό μπορεί να έρθει στον Εύηνο με βαρύτητα, περιορίζοντας το ενεργειακό κόστος», επισήμανε. στα Κρεμαστά η χωρητικότητα είναι στα 5 δισεκατομμύρια κ.μ. νερού, όταν όλοι οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ μαζί έχουν χωρητικότητα 1 δισ. κ.μ. Στο τραπέζι βρίσκονται και λύσεις όπως ο εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα με αυτό το επαναχρησιμοποιημένο νερό, ώστε να γίνεται και πάλι πόσιμο, αλλά και οι μονάδες αφαλάτωσης.
Η έσχατη λύση
Εάν όλα αυτά αποτύχουν, τελευταία σανίδα σωτηρίας είναι η αφαλάτωση. Η Αττική περιβάλλεται σε μεγάλο βαθμό από θάλασσα. Ωστόσο η μέθοδος αυτή αν και εφαρμόζεται σε χώρες όπως το Ισραήλ που με μία από τις εγκαταστάσεις θα μπορούσε να καλύψει το 1/3 των αναγκών της Αθήνας, έχει μεγάλο ενεργειακό κόστος και περιβαλλοντικό αποτύπωμα. «Σε σχέση με άλλες λύσεις, δαπανάς πολλές κιλοβατώρες», είπε ο κ. Σαχίνης υπογραμμίζοντας ότι είναι δύσκολο να προβλέψεις σε τί επίπεδο θα έχουν φτάσει οι τιμές του ρεύματος σε είκοσι χρόνια που θα λειτουργεί αυτό το εργοστάσιο.
Στο μέτωπο των ΣΔΙΤ και του προγράμματος «ΥΔΩΡ 2.0» που προωθεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης αυτές τις ημέρες κατατίθενται οι δεσμευτικές οικονομικές προσφορές για το αρδευτικό έργο Ταυρωπού, προϋπολογισμού 160 εκατ. ευρώ. Υποψήφιες είναι οι κοινοπραξίες ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Κωνσταντινίδης και Metlen (ΜΕΤΚΑ) – Intrakat – Μεσόγειος. Το δεύτερο ΣΔΙΤ αφορά το «Αρδευτικό Σύστημα Αλμωπαίου» στην Πέλλα, με προϋπολογισμό 98,5 εκατ. ευρώ και υποψήφιες την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και τις κοινοπραξίες Metlen – Μεσόγειος, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat και ΑΒΑΞ – Θαλής – Γκολιόπουλος. Το τρίτο έργο ΣΔΙΤ είναι το αρδευτικό δίκτυο Υπέρειας Ν. Λάρισας – Ορφανών Νομού Καρδίτσας, προϋπολογισμού 107,2 εκατ. με υποψηφίους την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και τις κοινοπραξίες Metlen – Μεσόγειος, ΑΒΑΞ – Θαλής – Γκολιόπουλους και ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat.
Διαβάστε ακόμη
