Θα περίμενε κανείς πως, και λόγω των Ευρωεκλογών, οι ρυθμοί απορρόφησης του Ταμείου Ανάκαμψης θα είχαν επιταχυνθεί στο δεύτερο τρίμηνο του έτους. Μέχρι το τέλος του χρόνου πρέπει να απορροφήσουμε 3,6 δισ. ευρώ με βάση τις επίσημες προβλέψεις του φετινού προϋπολογισμού. Και όμως, η κατάσταση χειροτερεύει με αποτέλεσμα αρκετοί να αναρωτιούνται τι θα συμβεί το καλοκαίρι όταν θα κατέβουν για τα καλά τα μολύβια και ο κυβερνητικός και κρατικός μηχανισμός θα χαλαρώσουν αφού θα έχουν αφήσει πίσω τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα αυτή την εβδομάδα σύμφωνα με τις οποίες εμφανίζουμε απορροφήσεις χωρίς να φτάνουν τα κεφάλαια στην αγορά και τις επιχειρήσεις.
Θυμίζουμε πως το 2023 είχε μπει επίσης ο στόχος των 3,6 δισ. ευρώ απορρόφηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και τελικά δεν ξεπεράσαμε τα 2 δισ. ευρώ. Ο ίδιος στόχος μπήκε και στον προϋπολογισμό του 2024 αλλά στο πρώτο τρίμηνο απορροφήσαμε μόλις 450 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου 150 εκατ. ευρώ το μήνα. Το λογικό είναι να περιμένεις επιτάχυνση από το δεύτερο τρίμηνο, ώστε να πιαστεί ο φιλόδοξος στόχος της κυβέρνησης. Δυστυχώς, τα στοιχεία του Απριλίου και Μαΐου δείχνουν πως συνέβη το αντίθετο. Στο τελευταίο δίμηνο απορροφήθηκαν μόλις 200 – 250 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, δηλαδή περίπου 125 εκατ. ευρώ το μήνα. Ο κρατικός μηχανισμός αντί να επιταχύνει, επιβραδύνει!
Με απλά λόγια, αν μέχρι το τέλος Ιουνίου έχουμε απορροφήσει 900 εκατ. ευρώ (450 στο πρώτο τρίμηνο και 450 στο δεύτερο), τότε για να πιάσουμε τον στόχο των 3,6 δισ. ευρώ του προϋπολογισμού πρέπει να φτάσουμε τα 500 εκατ. ευρώ το μήνα απορρόφηση! Και θαύματα δε γίνονται, τουλάχιστον κάθε ημέρα και στο πεδίο του Ταμείου Ανάκαμψης που κινδυνεύουμε να χάσουμε κάποια δισεκατομμύρια αν δεν δοθεί παράταση μετά το 2025. Στην παράταση πρέπει να επενδύει ολόκληρο το υπουργικό συμβούλιο αφού με ελάχιστες εξαιρέσεις η πρόοδος των έργων / προγραμμάτων, που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, δεν είναι και η καλύτερη.
Οι ελπίδες για παράταση
Στην κυβέρνηση δεν το κρύβουν πως, όπως και σε κάποια άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε., μοναδική λύση για να μη χαθούν κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι να δοθεί παράταση μετά το 2025. Έχουν γίνει, μάλιστα, και οι σχετικές συζητήσεις στις Βρυξέλλες χωρίς μέχρι σήμερα να αποδώσουν. Όσοι φοβούνται πως δεν θα υπάρξει παράταση υπενθυμίζουν πως η Κομισιόν έχει δανειστεί τα κεφάλαια για το Ταμείο Ανάκαμψης και πως έχει ήδη επιβαρυνθεί με τα υψηλότερα επιτόκια. Συνεπώς κάποια (πλουσιότερα) κράτη – μέλη θα έβλεπαν με καλό μάτι να μη δοθεί παράταση και να μείνουν στα αζήτητα κάποιες εκατοντάδες δισεκατομμύρια πανευρωπαϊκά. Έτσι θα έκαναν και οικονομία…
Υπάρχουν στελέχη στις Βρυξέλλες που υποστηρίζουν πως ακόμα και αν δοθεί παράταση, δεν θα είναι δωρεάν. Επειδή, όπως εξηγούν, η Ε.Ε. θα κληθεί να αποπληρώσει τα δάνεια για το Ταμείο Ανάκαμψης, όταν έρθει η ώρα της πληρωμής (και λόγω των αυξημένων επιτοκίων) θα κοπούν χρήματα από άλλα προγράμματα. Για παράδειγμα μπορεί κάποιοι να πουν «ωραία, δίνουμε παράταση αλλά στο επόμενο ΕΣΠΑ θα υπάρξει περικοπή για να πληρώσουμε το αυξημένο κόστος» (των δανείων που έλαβε η Ε.Ε. για να στήσει τον κουμπαρά του Ταμείου Ανάκαμψης). Δεν είναι απλά τα πράγματα δηλαδή.
Γιατί δε μπορούμε να πάρουμε τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης;
Για τους λόγους αδυναμίας του κρατικού μηχανισμού να προσαρμοστεί στις υψηλές απαιτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης έχουν γραφτεί πολλά και είχαν εγκαίρως επισημανθεί από φορείς όπως το ΙΟΒΕ, κ.α. Ορισμένοι συνδέουν τους αργούς ρυθμούς με τα περιορισμένα κίνητρα που έχουν π.χ. οι κρατικοί υπάλληλοι οι οποίοι συμμετέχουν σε επιτροπές διαγωνισμών, ελέγχου προόδου έργων, παραλαβής έργων, κ.α. Πολλοί υπενθυμίζουν το πανευρωπαϊκό πρόβλημα έλλειψης εργατικών χεριών που καθυστερεί έργα και προγράμματα και στην Ελλάδα. Εσχάτως έχουν προστεθεί και άλλα ζητήματα στη χώρα μας όπως οι αλλαγές των υπηρεσιακών γενικών γραμματέων που είναι σε εξέλιξη.
Ο καλοκαιρινός ήλιος, και τα αυξημένα τουριστικά έσοδα (αν και οι οδηγοί ταξί στην Αθήνα διαμαρτύρονται πως η φετινή χρονιά είναι χειρότερη γι’ αυτούς από πέρυσι), θα κρύψουν τη δυσάρεστη κατάσταση με τα αραχνιασμένα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Από Σεπτέμβριο, όμως, μην έχετε αμφιβολίες, θα αποτυπωθεί σε κάποιους κλάδους αυτή η καθυστέρηση. Και προς το τέλος του χρόνου, όταν θα αρχίσουμε να τρέχουμε για να «γράψουμε δαπάνες» τα πράγματα θα γίνουν ακόμα πιο δυσάρεστα.
Διαβάστε ακόμη
