Η Κύπρος βρίσκεται ένα βήμα πριν από την οριστικοποίηση της απόφασής της για συμμετοχή στο έργο της νεοσύστατης θυγατρικής εταιρείας του ΑΔΜΗΕ «Great Sea Interconnector», η οποία έχει αναλάβει να υλοποιήσει την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, με τον ΑΔΜΗΕ να πιστεύει πως είναι θέμα χρόνου να εξασφαλιστούν τα νέα κεφάλαια.
Σύμφωνα με πληροφορίες το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ιδιαίτερα ζεστό εντός και εκτός Ευρώπης για το έργο προϋπολογισμού 1,9 δισ. ευρώ. Αυτή τη στιγμή στο σχήμα υπάρχει ο ΑΔΜΗΕ, το ισραηλινό fund Aluma και το fund TAQA από το Άμπου Ντάμπι. Υπενθυμίζεται ότι, ήδη έχει επιτευχθεί κατ’ αρχήν συμφωνία για συμμετοχή του ισραηλινού fund στο έργο, ενώ στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συνόδου για την κλιματική αλλαγή COP 28 υπεγράφη Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τον ενεργειακό όμιλο TAQA με έδρα το Ντουμπάι επίσης για την προοπτική μετοχικής συμμετοχής στην εταιρεία ειδικού σκοπού GreatSea Interconnector, που σύστησε ο ΑΔΜΗΕ.
Το ερώτημα που ταλανίζει αφορά το ποσοστό συμμετοχής του εκάστοτε επενδυτή και φυσικά το αν τελικά το κυπριακό δημόσιο θα συμμετάσχει με 100 εκατ. ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ επιθυμεί να ενταχθούν στο σχήμα νέοι μέτοχοι, ισχυροί και λίγοι. Δηλαδή να μην συμμετάσχουν πολλοί μικροί μέτοχοι στη νέα εταιρεία. Απώτερος στόχος είναι να κλειδώσει η μετοχική σύνθεση της εταιρείας μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2024. Η επιτάχυνση του «Great Sea Interconnector» είναι ένα στοίχημα και για τις δύο πλευρές. Ο διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μαν. Μανουσάκης είχε δηλώσει πρόσφατα ότι από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας με τη Siemens για την κατασκευή των υποδομών μετατροπής τάσης σε Κύπρο και Κρήτη, που υπολογίζεται να γίνει τέλη του 2024, θα απαιτηθούν 4 με 5 χρόνια για την ολοκλήρωση του έργου.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του προηγούμενου φορέα υλοποίησης, που εγκρίθηκαν από τις ρυθμιστικές αρχές Κύπρου και Ελλάδας (ΡΑΕΚ και ΡΑΑΕΥ), το έργο θα είναι έτοιμο τέλη του 2029. Η συμφωνία με τη Nexans έχει ήδη υπογραφεί από τον Ιούλιο και το έργο θεωρείται ότι έχει ξεκινήσει. Αρχές του 2024 θα ξεκινήσουν και άλλες κατασκευαστικές εργασίες. «Αυτό το έργο θα το αναλάβει η Siemens με την οποία θα υπογράψουμε συμβόλαιο στα τέλη του 2024 καθώς πρόκειται για ειδικά έργα που πρέπει να μελετηθούν μέσα στο 2024 από την εταιρεία, δήλωσε.
Σημειώνεται πως η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ έχει προετοιμάσει μελέτη σκοπιμότητας του έργου που παρουσιάζεται σε μεγάλους επενδυτές και αφορά την εξασφαλισμένη αποδοτικότητά του, διαθέτοντας την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης.
Το εμβληματικό έργο, που θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και θα συνδέσει το Ισραήλ με την Ευρώπη, βρίσκονταν μέχρι πρότινος πραγματικά στην κόψη του ξυραφιού. Υπενθυμίζεται πως, ΕΕ είχε βρεθεί σε απόγνωση καθώς το έχει εντάξει στη λίστα των PCI και το έχει ενισχύσει με τη μεγαλύτερη στα χρονικά χρηματοδότηση, ύψους 657 εκατ. ευρώ, από το ταμείο Connecting Europe Facility. Ταυτόχρονα σημειώνεται πως έχουν αποδεσμευτεί 50 εκατ. ευρώ, ενώ στο project έχουν εμπλακεί πολυεθνικοί όμιλοι, όπως η Nexans, η οποία υπέγραψε σύμβαση ύψους 1,43 δισ. ευρώ για το καλωδιακό τμήμα της διασύνδεσης σε μια περίοδο που η ζήτηση για υποβρύχια ηλεκτρικά καλώδια είναι πολύ μεγάλη.