Την προσπάθεια της Ευρώπης να εξασφαλίσει φθηνότερες και σταθερότερες εισαγωγές LNG καθώς βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο υποκατάστασης του ρωσικού αερίου με ακριβό και «αβέβαιο» LNG αντικατοπτρίζει ένας από τους κεντρικούς πυλώνες του Σχεδίου Δράσης της Κομισιόν για Προσιτές Τιμές Ενέργειας που θα παρουσιαστεί την επόμενη εβδομάδα από τον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν. Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλούνται το Reuters, το Politico και το Argus Media, μια από τις βασικές προτάσεις του Σχεδίου είναι οι απευθείας επενδύσεις με πόρους της ΕΕ σε υποδομές LNG τρίτων χωρών όπως οι ΗΠΑ, με αντάλλαγμα μακροπρόθεσμα συμβόλαια φυσικού αερίου σε προνομιακές τιμές. Πρόκειται για το λεγόμενο «Ιαπωνικό Μοντέλο», καθώς η Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου εδώ και χρόνια, μέσω της Ιαπωνικής Τράπεζας Διεθνούς Συνεργασίας (Japan Bank for International Cooperation- JBIC) χρηματοδοτεί μονάδες LNG στο εξωτερικό, η παραγωγή των οποίων διοχετεύεται στη συνέχεια σε ιαπωνικές εταιρίες μέσω μακροπρόθεσμων συμβολαίων σε ανταγωνιστικές τιμές. Χάρη στο μοντέλο αυτό, η Ιαπωνία έχει γίνει σήμερα ο μεγαλύτερος κρατικός επενδυτής σε projects LNG στις ΗΠΑ, δαπανώντας δισεκατομμύρια δολάρια και εισάγοντας μεγάλες ποσότητες αμερικανικού αερίου τα τελευταία χρόνια.
Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του Σχεδίου Δράσης, η πρακτική αυτή, σε συνδυασμό με την σώρευση της ζήτησης για εισαγωγές LNG θα συνέβαλε στην «αξιοποίηση του οικονομικού βάρους της της ΕΕ» προκειμένου να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της ισχύ και να εξασφαλίσει φθηνότερες εισαγωγές LNG, καθώς αποτελεί κοινό μυστικό ότι το εισαγόμενο LNG (ιδίως από τις ΗΠΑ, αλλά όχι μόνο), φέρει υψηλό premium σε σχέση με τις τιμές προμήθειας του ρωσικού αερίου αγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ενεργειακό κόστος της Γηραιάς Ηπείρου. Είναι ενδεικτικό ότι το αμερικανικό αέριο που διαπραγματεύεται στα επίπεδα των 15 ευρώ/ MWh στον κόμβο Henry hub στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ πωλείται στην Ευρώπη σε πολύ υψηλότερες τιμές, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στην «ψαλίδα» των τιμών μεταξύ του Henry Hub και του κόμβου TTF στην Ολλανδία που αποτελεί το σημείο αναφοράς για τις τιμές του LNG στην Ευρώπη.
Με τον τρόπο αυτό, η Ευρώπη θα μπορούσε να προστατευθεί από τις διακυμάνσεις των τιμών του φυσικού αερίου (που μετακυλίονται σε μεγάλο βαθμό και στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος) και να αποκτήσει πρόσβαση σε χαμηλότερες τιμές, με τις ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου να προσεγγίζουν τις διεθνείς τιμές, υπογραμμίζεται στο προσχέδιο.
Το σκέλος του σχεδίου που αφορά στο φυσικό αέριο φαίνεται να αντικατοπτρίζει την πρόθεση της ΕΕ να εξασφαλίσει «αμεσότερη συνεργασία» των εισαγωγέων LNG στην Ευρώπη με τις χώρες προμήθειας παρακάμπτοντας τους traders και άλλους ενδιάμεσους που μεσολαβούν μεταξύ των προμηθευτών και των τελικών αγοραστών. Φαίνεται επίσης να συνδέεται με τη συζήτηση που έχει ανοίξει στην Ευρώπη για εισαγωγές (ακόμα) περισσότερου αμερικανικού LNG (με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ είναι ήδη ο μεγαλύτερος προμηθευτής της ΕΕ), προκειμένου να αποφύγει τους δασμούς του προέδρου Τραμπ. Η αναφορά στο προσχέδιο ότι «Η ΕΕ θα συνεργαστεί άμεσα με αξιόπιστους προμηθευτές LNG για να εντοπίσει πρόσθετες πηγές εισαγωγών από υφιστάμενα και μελλοντικά έργα εξαγωγών LNG σε ανταγωνιστικό κόστος» φαίνεται να «φωτογραφίζει» χώρες όπως τις ΗΠΑ (πρωτίστως), αλλά και τη Νορβηγία και το Κατάρ.
Οι τέσσερις πυλώνες του Σχεδίου Δράσης για Προσιτή Ενέργεια
Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά για το Σχέδιο Δράσης της Κομισιόν για Προσιτή Ενέργεια που θα παρουσιαστεί σε μια εβδομάδα από σήμερα (26 Φεβρουαρίου), θα περιλαμβάνει τέσσερις πυλώνες:
1.Μείωση του κόστους ενέργειας
2.Ολοκλήρωση της ενεργειακής ένωσης
3.Προσέλκυση επενδύσεων
4.Ετοιμότητα για μελλοντικές κρίσεις
Στους στόχους του πρώτου πυλώνα αναφέρονται μεταξύ άλλων ο επανασχεδιασμός των χρεώσεων χρήσεις των δικτύων ώστε να μειωθούν τα σχετικά κόστη, η μείωση της φορολογίας στον ηλεκτρισμό και η αφαίρεση από τους λογαριασμούς ρεύματος των χρεώσεων που δεν συνδέονται με το κόστος της ενέργειας (μια παράμετρος που στην Ελλάδα «φουσκώνει» το συνολικό κόστος, αφού μέσω των λογαριασμών ρεύματος πληρώνονται μεταξύ άλλων το ανταποδοτικό τέλος της ΕΡΤ και τα δημοτικά τέλη, με τις εταιρείες προμήθειας να λειτουργούν ως εισπρακτικός μηχανισμός). Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σχέδιο γίνεται λόγος για «αποσύνδεση των λογαριασμών ρεύματος στη λιανική από τις υψηλές και ευμετάβλητες τιμές του φυσικού αερίου», ωστόσο δεν είναι σαφές αν οι Βρυξέλλες -πέραν του σχεδίου για το φυσικό αέριο που προαναφέρθηκε- αρχίζουν να εξετάζουν εκ νέου δομικές αλλαγές στο μοντέλο τιμολόγησης των χονδρεμπορικών αγορών (target model) που συνδέει τις χονδρικές τιμές ρεύματος με τις τιμές του φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι αυτή η συζήτηση άνοιξε (και διενεργήθηκε με μεγάλη ένταση..) κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης με την Ελλάδα, ωστόσο οι ρυθμίσεις που προωθήθηκαν διατήρησαν το status quo. Κατά τα άλλα, περιλαμβάνονται οι γνωστές παραινέσεις για επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων έργων ΑΠΕ καθώς και της επέκτασης, του εκσυγχρονισμού και της ψηφιοποίησης των δικτύων, την αύξηση της ευελιξίας μέσω της αποθήκευσης και της απόκρισης της ζήτησης κ.α.
Ο δεύτερος πυλώνας προβλέπει μεταξύ άλλων ένα νέο Σχέδιο Δράσης για τον Εξηλεκτρισμό (που κινείται με πολύ χαμηλότερες ταχύτητες σε σχέση με τις προβλέψεις), Στρατηγική για τη Θέρμανση και την Ψύξη καθώς και την παρουσίαση Λευκής Βίβλου για τη βαθύτερη ενοποίηση της αγοράς ηλεκτρισμού έως τις αρχές του 2026. Περιλαμβάνει επίσης της δέσμευση της Κομισιόν για «αντιμετώπιση του επενδυτικού κενού (σ.σ. για τα δίκτυα ηλεκτρισμού και άλλες κρίσιμες υποδομές) και την κινητοποίηση επενδυτικών κεφαλαίων, ενώ για πρώτη φορά μπαίνει στο τραπέζι -σε επίπεδο ΕΕ- και η παρουσίαση «Ενδεικτικού Προγράμματος για την Πυρηνική Ενέργεια».
Ο τρίτος πυλώνας εστιάζει στη στήριξη των παραγωγών καθαρής ενέργειας και των ενεργοβόρων βιομηχανιών και πώς η ΕΕ και οι χώρες μέλη μπορούν να μειώσουν τους κινδύνους και να αυξήσουν τις επενδύσεις στους δυο αυτούς κλάδους, ενώ ο τέταρτος πυλώνας περιλαμβάνει κατευθύνσεις για την θωράκιση της άμυνας της ΕΕ απέναντι σε κρίσεις τιμών ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
