Επτά ελληνικά projects με πράσινα και καινοτόμα χαρακτηριστικά «φιγουράρουν» στη λίστα των ευρωπαϊκών έργων που έχουν λάβει τη σφραγίδα STEP (Strategic Technologies for Europe- Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη), το σήμα ποιότητας της ΕΕ που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης των «αναγνωρισμένων»  έργων σε περαιτέρω πηγές δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης.

Από τα έργα αυτά, τα τέσσερα έχουν ήδη «κλειδώσει» ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, τα τρία εκ των οποίων από το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ: Ο λόγος για το project Lith.OS της Sunlight Group για τη δημιουργία σύγχρονου εργοστασίου κατασκευής μπαταριών λιθίου στη Δυτική Μακεδονία (που εξασφάλισε μάλιστα τη δεύτερη υψηλότερη χρηματοδότηση από το Innovation Fund, ύψους 245 εκατ. ευρώ όπως έχει γράψει το energygame.gr), το έργο Rhyno της Advent Τechnologies που αφορά σε καινοτόμες τεχνολογίες ανανεώσιμου υδρογόνου και το project «RAD4AL» της Elval Colour που αφορά σε νέο τρόπο βαφής αλουμινίου που μειώνει δραστικά το ανθρακικό αποτύπωμα και την ενεργειακή κατανάλωση. Χρηματοδότηση μικρότερου ύψους από το Horizon Europe – που εστιάζει κατά κύριο λόγο στη στήριξη ερευνητικών project- έλαβε το έργο της LEO Photonics που αφορά στην ανάπτυξη οπτικών πομποδεκτών για υψηλής ταχύτητας ενδοδορυφορικές ζεύξεις σε ελεύθερο χώρο.

Την ίδια στιγμή, τη σφραγίδα STEP έλαβαν και τρία ακόμα ελληνικά έργα, θέτοντας ισχυρή υποψηφιότητα για να λάβουν στήριξη από ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία, έχοντας πλέον μπει για τα καλά στο «ραντάρ» των Βρυξελλών: Ο λόγος για το project  APOLLO CO2 του ΔΕΣΦΑ για τη μεταφορά των εκπομπών CO2 σε αέρια μορφή από τις βιομηχανίες που τους παράγουν (emitters) στη Νότια Ελλάδα μέσω δικτύου αγωγών, την υγροποίησή τους και τη μεταφορά τους προς αποθήκευση. Το project «Περσεφόνη» της Helleniq Energy για τη δέσμευση και αποθήκευση CΟ2 στο διυλιστήριο του Ασπροπύργου και επαναχρησιμοποίηση μέρους της πρώτης ύλης για παραγωγή συνθετικών καυσίμων (eJet) και το project της Metlen για την ανάπτυξη καθετοποιημένης γραμμής παραγωγής για βωξίτη, γάλλιο και αλουμίνα.

Τα οφέλη της ευρωπαϊκής πιστοποίησης

H σφραγίδα STEP στοχεύει στην προώθηση των  καλύτερων projects πιστοποιώντας την ποιότητά τους, ώστε να διευκολύνεται η χρηματοδότησή τους -σωρευτικά ή συνδυαστικά- από διάφορα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ και η προσέλκυση πρόσθετων δημόσιων και ιδιωτικών πόρων. Απονέμεται δε σε έργα που πληρούν όλα τα κριτήρια όπως  περιγράφονται στις προσκλήσεις των 5 χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ, δηλαδή το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το Horizon Europe, to ταμείο EU4 Health και το Ταμείο Καινοτομίας της ΕΕ. Η προσεκτική αξιολόγηση από την Επιτροπή και από πάνελ ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων διασφαλίζει ότι όλα τα έργα πληρούν τουλάχιστον μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Φέρουν καινοτόμα χαρακτηριστικά με σημαντικό οικονομικό όφελος για την Ενιαία Αγορά της ΕΕ και συμβάλλουν στη μείωση ή την αποτροπή στρατηγικών εξαρτήσεων της Ένωσης.  Η σφραγίδα STEP μπορεί δυνητικά να «ξεκλειδώσει» στήριξη και από άλλα ευρωπαϊκά ταμεία, όπως π.χ. το Ταμείο Συνοχής, χωρίς να ισχύουν οι αυστηροί περιορισμοί και όροι που συνήθως διέπουν αυτά τα εργαλεία. «Πρόκειται ουσιαστικά για έναν έμμεσο τρόπο που βρήκε η ΕΕ να ξεπεράσει τους περιορισμούς χρηματοδότησης για έργα τα οποία προτεραιοποιεί», σημειώνουν στελέχη της ελληνικής αγοράς με γνώση των σχετικών διαδικασιών.

Η ταυτότητα των 7 ελληνικών projects που πήραν STEP

  1. Tο έργο Lith.OS της Sunlight Group αφορά στη δημιουργία μονάδας παραγωγής κυψελών ιόντων λιθίου στη Δυτική Μακεδονία, με στόχο την ενίσχυση του τομέα αποθήκευσης ενέργειας στην Ευρώπη. Θα έχει ετήσια παραγωγική δυναμικότητα 17 GWh, υποστηρίζοντας τη δημιουργία μιας καθετοποιημένης αλυσίδας αξίας στις μπαταρίες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η λειτουργία της μονάδας θα μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 68% στη φάση παραγωγής, ενώ το κόστος κύκλου ζωής των προϊόντων αναμένεται να μειωθεί κατά τουλάχιστον 20% σε σύγκριση με τις τρέχουσες τεχνολογίες.
  2. To επενδυτικό σχέδιο της Metlen στοχεύει στην ανάπτυξη της πρώτης ολοκληρωμένης γραμμής παραγωγής τριών κρίσιμων και στρατηγικών πρώτων υλών (CRMs) στην ΕΕ, δηλαδή βωξίτη, γαλλίου και αλουμίνας, μέσω της εισαγωγής πρωτοποριακών και περιβαλλοντικά φιλικών τεχνολογιών που μειώνουν το ανθρακικό αποτύπωμα της μονάδας, παρέχοντας παράλληλα στην ΕΕ και τις τρεις κρίσιμες πρώτες ύλες από εγχώριους πόρους χωρίς εξάρτηση από τρίτες χώρες. Το έργο βαίνει προς ένταξη στις Εμβληματικές Επενδύσεις Εξαιρετικής Σημασίας και σε πρόσφατη ανάρτησή του στο LinkedIn, ο επικεφαλής της Metlen Ευάγγελος Μυτιληναίος ανέφερε ότι η εταιρεία εκπόνησε ένα σχέδιο επενδύσεων ύψους 300 εκατ. ευρώ για  την ενίσχυση της παραγωγής βωξίτη και αλουμίνας, αλλά και για μια νέα μονάδα παραγωγής γαλλίου, μετά από διαβουλεύσεις με την Κομισιόν. Ο ίδιος σημείωσε ότι «οι εξαρτήσεις της Ευρώπης έχουν επιδεινωθεί από την έλλειψη ευνοϊκής πολιτικής για τις πραγματικές, υφιστάμενες βιομηχανίες», συμπληρώνοντας ότι «αναμένουμε με ανυπομονησία να δούμε μετρήσιμα και άμεσα κίνητρα -και την άρση των εμποδίων- για τις ευρωπαϊκές μεταλλευτικές και μεταλλουργικές εταιρείες, ώστε να εμπλακούν στην παραγωγή αυτών των πρώτων υλών».
  3. Το έργο APOLLO CO2 του ΔΕΣΦΑ -που έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος της ΕΕ- προβλέπει τη μεταφορά των ρύπων CO2 σε αέρια μορφή από τις βιομηχανίες που τους παράγουν (emitters) στη Νότια Ελλάδα μέσω δικτύου αγωγών, την υγροποίησή τους σε ειδική μονάδα που προβλέπεται να κατασκευαστεί στη Ρεβυθούσα και στη συνέχεια τη μεταφορά τους σε ειδικά τάνκερ για τη μόνιμη αποθήκευσή τους στον Πρίνο ή σε άλλες αποθήκες άνθρακα στην Ευρώπη. Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ΔΕΣΦΑ υπέβαλε πρόσφατα αίτηση για την ένταξη του APOLLO CΟ2 στο Connecting Europe Facility, της ΕΕ, διεκδικώντας χρηματοδότηση της τάξης των 160 εκατ. ευρώ.
  4. Το έργο PERSEPHONE της Helleniq Energy αφορά στη δέσμευση, αξιοποίηση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS) στο διυλιστήριο της εταιρείας, με παράλληλη επαναχρησιμοποίηση μέρους του δεσμευμένου CO2 για την παραγωγή συνθετικών καυσίμων (eJet).Το έργο στοχεύει στην παρουσίαση μιας πρωτοποριακής λειτουργίας CCUS που θα τροφοδοτείται εξ ολοκλήρου με πράσινη ηλεκτρική ενέργεια από πρόσθετες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Κατά την πρώτη δεκαετία λειτουργίας της, η «Περσεφόνη» υπολογίζεται ότι θα επιδείξει ποσοστό 77% αποφυγής εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, το έργο στοχεύει στη μόνιμη δέσμευση κατά μέσο όρο 716 ktpa CO2 σε αποθηκευτικό χώρο, ενώ θα χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 146 ktpa CO2 για την παραγωγή συνθετικού αεροπορικού καυσίμου, συνδυάζοντας ολοκληρωμένες τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα, πράσινου υδρογόνου, eMethanol και eMethanol-to-Jet, για την παραγωγή καυσίμων  eJet.
  5. Το έργο RADAL που «τρέχει» η Elval Colour, θυγατρική της Elval Halcor και θα λάβει 18 εκ. ευρώ ευρωπαϊκή επιχορήγηση για την υλοποίησή της αφορά στη δημιουργία μιας νέα μονάδας βαφής αλουμινίου, με μια πρωτοποριακή τεχνολογία που εφαρμόζεται για πρώτη φορά διεθνώς και μειώνει σημαντικά την κατανάλωση ενέργειας και το αποτύπωμα άνθρακα της διαδικασίας βαφής αλουμινίου. Το πρότζεκτ θα χρησιμοποιήσει τεχνικές σκλήρυνσης με υπεριώδη ακτινοβολία (UV) και δέσμη ηλεκτρονίων (Ebeam) για αλουμίνιο.
  6. Το πρότζεκτ Rhyno της Advent είναι ένα σχέδιο καινοτόμων τεχνολογιών ανανεώσιμου υδρογόνου που προβλέπει χρήση εξαρτημάτων και συστημάτων κυψελών καυσίμου με μεμβράνη πολυμερούς ηλεκτρολύτη υψηλής θερμοκρασίας (HTPEM) και συστήματα ηλεκτρολύτη μεμβράνης ανταλλαγής πρωτονίων (PEM).
  7. Τέλος, το έργο της Leo Photonics που έλαβε χρηματοδότηση από το Horizon Europe στοχεύει να δημιουργήσει την πρώτη ευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού hi-rel οπτικών πομποδεκτών, αίροντας τα εμπόδια εξάρτησης και διασφαλίζοντας την ψηφιακή κυριαρχία της Ευρώπης.

Διαβάστε ακόμη