Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε κρίσιμο ενεργειακό σταυροδρόμι. Το θετικό momentum για τις διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις που προωθεί η χώρα ενισχύεται, καθώς εντείνονται οι ζυμώσεις γύρω από τρία μεγαλόπνοα έργα: τη διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου (GREGY), τη διασύνδεση Ελλάδας-Γερμανίας (Green Aegean) και τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ (Great Sea Interconnector). Η ταχεία ανάπτυξη των διεθνών «πράσινων ηλεκτρικών λεωφόρων» δίνει απάντηση στην ανάγκη για ενεργειακή επάρκεια και απορρόφηση του πλεονάσματος πράσινης ενέργειας. Το διακύβευμα τώρα είναι η αποτελεσματική μεταφορά πράσινης ενέργειας από τον Νότο προς τον Βορρά.
Ο προϋπολογισμός του έργου GREGY αναμένεται να φτάσει τα 7 δισ. ευρώ, με στόχο ολοκλήρωσης το 2031. Ωστόσο, πηγές με γνώση του θέματος αναφέρουν ότι καταβάλλονται προσπάθειες για την επίσπευση του έργου. Ο Gregy ωριμάζει την ώρα που ο φορέας υλοποίησης βρίσκεται στη διαδικασία επιλογής αναδόχου, ο οποίος θα εκπονήσει τις προκαταρκτικές μελέτες για τη σχεδιαστική και τεχνική προετοιμασία της εν λόγω ηλεκτρικής διασύνδεσης. Ο τρέχων προγραμματισμός θέλει τις ευρέως γνωστές ως «Μελέτες Γραφείου» να εκκινούν στα τέλη του έτους ή, το αργότερο, στις αρχές του 2025.
«Ο στόχος μας είναι η παροχή καθαρής ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές, με προφίλ που προσεγγίζει τη σταθερή ζήτηση (base-load). Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά, δηλαδή η ευστάθεια δικτύου, η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και η οικονομική αποδοτικότητα, προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στην ελληνική αγορά. Τα οφέλη είναι τεχνικής φύσεως (ευστάθεια δικτύου), ενεργειακής (διαφοροποίηση προμηθειών), περιβαλλοντικής, χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας», ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Copelouzos Group για τις Ανανεώσιμες Πηγές και την Αποθήκευση Ενέργειας, Γιάννης Καρύδας, μιλώντας χθες στο 28ο συνέδριο «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2024» του ΙΕΝΕ. Την ίδια ώρα, αναμένονται οι περιβαλλοντικές μελέτες και οι έρευνες με τη χρήση ειδικού πλοίου, οι οποίες θα στοχεύουν στη λεπτομερή χαρτογράφηση του βυθού και στον προσδιορισμό της ακριβούς όδευσης του καλωδίου.
«Η Ελλάδα διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως η γεωγραφική της θέση, η έντονη ηλιοφάνεια, η εγγύτητά της με χώρες όπως η Αίγυπτος, καθώς και το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό της», ανέφερε. Και συμπλήρωσε πως η Αίγυπτος διαθέτει τεράστιες, ελεύθερες και επίπεδες εκτάσεις, οι οποίες μειώνουν σημαντικά το κόστος ανάπτυξης αιολικών πάρκων σε σύγκριση με περιοχές που έχουν έντονο υψόμετρο ή ορεινό ανάγλυφο. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της εταιρείας, το ήμισυ των έργων προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί μέχρι την έναρξη λειτουργίας του καλωδίου, ενώ αυτήν τη στιγμή εκτελούνται οι απαραίτητες μελέτες και μετρήσεις για τη χωροθέτηση των έργων στην Αίγυπτο. Το επόμενο βήμα, όπως αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος, είναι η δημιουργία ενός οχήματος ειδικού σκοπού (SPV), το οποίο αφενός θα ανοίξει τον δρόμο για τη συμμετοχή νέων επενδυτών στην ανάπτυξη του χαρτοφυλακίου και αφετέρου θα αναλάβει την υλοποίηση των έργων. Η εταιρεία έχει ήδη ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με ευρωπαϊκές βιομηχανίες, επιδιώκοντας τη σύναψη διμερών συμβολαίων για την παραγωγή των έργων. «Ο στόχος μας είναι η παροχή καθαρής ενέργειας σε ανταγωνιστικές τιμές, με προφίλ που προσεγγίζει τη σταθερή ζήτηση (base-load). Αυτά τα τρία χαρακτηριστικά, δηλαδή η ευστάθεια δικτύου, η ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και η οικονομική αποδοτικότητα, προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στην ελληνική αγορά. Τα οφέλη είναι τεχνικής φύσεως (ευστάθεια δικτύου), ενεργειακής (διαφοροποίηση προμηθειών), περιβαλλοντικής, χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας», σχολίασε ο κ. Καρύδας.
Οι διεργασίες γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Green Aegean
Εξελίξεις αναμένονται στα μέσα του Δεκεμβρίου και γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση με τη Γερμανία. Ο Νικόλαος Φρυδάς, Αντιπρόεδρος της Grant Thornton Business Solutions ανέφερε πως η μελέτη τεχνικοοικονομικής σκοπιμότητας για το έργο, την οποία έχει αναλάβει η Grant Thornton για λογαριασμό του ΑΔΜΗΕ, βρίσκεται πλέον σε φάση ολοκλήρωσης. «Τα τελικά αποτελέσματα αναμένονται να δημοσιοποιηθούν από τον ΑΔΜΗΕ στα μέσα Δεκεμβρίου. Ωστόσο, τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι, υπό ορισμένες συνθήκες και παραδοχές, το έργο θα μπορούσε να παρουσιάσει θετικό ισοζύγιο ωφελειών», σχολίασε.
Το υπό μελέτη καλώδιο διασύνδεσης έχει ελάχιστη ισχύς 3 GW, ενώ ο προϋπολογισμός ανέρχεται σε 8 δισ. ευρώ, με πιθανότητες να φτάσει τα 12 δισ. ευρώ. Η διασύνδεση θα περιλαμβάνει ένα υποθαλάσσιο καλώδιο που θα ξεκινά από τη Δυτική Ελλάδα, θα διασχίζει την Αδριατική και θα καταλήγει στην Ίστρια της Σλοβενίας. Από εκεί, μέσω υπόγειου καλωδίου, θα περνά από τη Σλοβενία και την Αυστρία, καταλήγοντας στη Βαυαρία της Νότιας Γερμανίας. «Η Γερμανία αντιμετωπίζει σημαντικές συμφόρησεις μεταξύ των δικτύων Βορρά-Νότου, και η διασύνδεση αυτή θα μπορούσε να προσφέρει πράσινη ενέργεια από το νότο. Η διασύνδεση μπορεί να είναι είτε απευθείας μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας είτε multi-terminal με σημεία σύνδεσης στην Κροατία, τη Σλοβενία και την Αυστρία. Αυτά είναι σενάρια που εξετάζονται», σχολίασε ο κ. Φρυδάς.
Ακόμα δεν είμαστε σε θέση να δώσουμε τα τελικά συμπεράσματα, καθώς τα αποτελέσματα εξαρτώνται από παραδοχές και τα τρία σενάρια του ENTSO-E στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης, που οδηγούν με διαφορετικούς τρόπους στον στόχο του net zero μέχρι το 2050. Τα τρία σενάρια είναι: «Green Ambition», «Distributed Energy» και «Global Ambition». Το «Global Ambition» περιλαμβάνει μεγάλη ανάπτυξη διείσδυσης υδρογόνου και σταθμών φυσικού αερίου με μείγμα υδρογόνου και τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα, όπου τα πλεονεκτήματα της πράσινης ενέργειας προς Κεντρική Ευρώπη φαίνονται λιγότερα. Αντίθετα, στο σενάριο «Distributed Generation», το έργο έχει θετικό οικονομικό αποτύπωμα, μείωση λειτουργικού κόστους και σημαντική μείωση εκπομπών CO2. Υπό συγκεκριμένες συνθήκες και παραδοχές, το έργο φαίνεται να έχει θετική σχέση κόστους-ωφέλειας.
«Τα τελικά συμπεράσματα αναμένεται να δημοσιευθούν από τον ΑΔΜΗΕ στα μέσα Δεκεμβρίου. Υπάρχουν διάφορα σενάρια, όπως η αύξηση της χωρητικότητας ή πρόσθετες διασυνδέσεις με χώρες όπως η Κροατία και η Σλοβενία, σημείωσε ο Αντιπρόεδρος της Grant Thornton Business Solutions», κατέληξε
Προχωρούν οι έρευνες βυθού της Nexans σε Κύπρο και Κρήτη
Τέλος, κινήσεις και πρωτοβουλίες συνθέτουν το τοπίο γύρω από το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου. Συγκεκριμένα, προχωρούν οι έρευνες βυθού σε Κύπρο και Κρήτη και αντίστροφα τις οποίες διενεργεί η γαλλική Nexans, ενώ συνεχίζεται η κατασκευή του καλωδίου, όπως ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου, μετά από ενημέρωσή του από εκπροσώπους της εταιρείας σχετικά με την πρόοδο του έργου. Η έρευνα βυθού πραγματοποιείται με δύο διαφορετικά πλοία, τα οποία βρίσκονται σε αυτό το στάδιο εντός εθνικών χωρικών υδάτων, το ένα στην Ελλάδα, το άλλο στην Κύπρο. Με βάση την έρευνα βυθού, εντοπίζουν τους διαδρόμους από τους οποίους θα περάσουν τα δυο καλώδια. Όπως ανέφερε ο κ. Παπαναστασίου πρόκειται για δύο καλώδια διαμέτρου περίπου 15 εκατοστών έκαστο και θα βρίσκονται σε διαφορετικούς διαδρόμους, δεν θα είναι δίπλα δίπλα. «Μας έδωσαν τα επόμενα βήματα, και συγκεκριμένα ότι ξεκίνησαν τα δυο εργοστάσια, το ένα στη Νορβηγία και το άλλο στην Ιαπωνία, για παραγωγή του καλωδίου, με εντατικούς ρυθμούς», είπε ακόμη ο Υπουργός. Ο λόγος που δουλεύουν δύο εργοστάσια για τα καλώδια, πρόσθεσε, είναι για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, τα οποία «είναι πιεστικά», όπως ενημέρωσαν.
Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τις πληροφορίες, το αμερικανικό κρατικό αναπτυξιακό ταμείο Development Finance Corporation (DFC), να έχει ενημερώσει τον ΑΔΜΗΕ ότι προτίθεται να εισηγηθεί τη χρηματοδότηση του έργου Great Sea Interconnector με δάνειο ύψους μέχρι 400 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα, προχωρά το due diligence των Γάλλων της Meridiam, το εμιρατινό fund TAQA συνεχίζει τις συζητήσεις με τον ΑΔΜΗΕ, χωρίς να έχει αποφασίσει ακόμη αν θα συμμετάσχει μετοχικά στο έργο από μόνο του ή από κοινού με τη Κύπρο, ενώ μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου αναμένεται η απόφαση της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη ως προς το αν (και με τι ποσοστό) θα μπει η Λευκωσία στον Great Sea Interconnector. Όπως δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, από το βήμα του Athens Investment Forum έχει ανατεθεί η μελέτη κόστους – οφέλους, η οποία θα είναι έτοιμη το πρώτο τρίμηνο του 2025. Είναι «θέμα χρόνου να επιλυθούν οι όποιες εκκρεμότητες, μεταξύ κυπριακής και ελληνικής πλευράς», είχε αναφέρει.
Διαβάστε ακόμη
