Η Ελλάδα βρίσκεται σε μία γειτονιά η οποία κατακλύζεται από πυρηνικά σχέδια. Βουλγαρία, Σερβία, Ιταλία, Τουρκία έχουν ανεβάσει ταχύτητες και διαγκωνίζονται στην κούρσα των νέων τεχνολογιών με τη γεωπολιτική και ενεργειακή σκακιέρα των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης να αλλάζει δυναμικά. Μία συμπληρωματική μορφή ενέργειας έρχεται εκ νέου στο προσκήνιο, ενώ η στροφή προς τους αντιδραστήρες νέας γενιάς αντικατοπτρίζει την ανάγκη για πιο ευέλικτες, οικονομικές και ασφαλείς λύσεις στην πυρηνική ενέργεια, η οποία καλείται να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην πράσινη μετάβαση. Συνολικά υπάρχουν πάνω από 80 τέτοια έργα σε ολόκληρο τον κόσμο, σε διάφορα στάδια, αλλά προς το παρόν μόνον η Ρωσία (δύο SMR σε μια φορτηγίδα) και η Κίνα (επίσης δύο μονάδες) έχουν ανακοινώσει ότι τα έχουν θέσει σε λειτουργία, σύμφωνα με την έκθεση του 2023 για την κατάσταση της πυρηνικής βιομηχανίας, την οποία συνέταξαν ανεξάρτητοι ειδικοί.

Και παρά το γεγονός ότι τίθενται ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο η πυρηνική ενέργεια συμμορφώνεται με τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα (ESG) των οργανισμών, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), προειδοποιεί ότι η παγκόσμια ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 4% το 2024, από 2,5% το 2023. Αυτό θα αντιπροσώπευε τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης από το 2007, εξαιρουμένων των εξαιρετικών ανακάμψεων που παρατηρήθηκαν μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και την πανδημία Covid-19. Η ισχυρή αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025, με ρυθμό αύξησης γύρω στο 4% και πάλι, σύμφωνα με την έκθεση. Χώρες όπως η Γαλλία, η Ρουμανία, η Σουηδία και πολλές άλλες έχουν ήδη αναλάβει φιλόδοξες δεσμεύσεις για την επέκταση των πυρηνικών τους υποδομών ενώ από την εξίσωση δεν λείπουν νέες ενεργειακές συμμαχίες.

Βουλγαρία και Καναδάς συνεργάζονται

Η Βουλγαρία και ο Καναδάς συμφώνησαν να ανταλλάξουν εμπειρίες και τεχνογνωσία στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Σε αυτή τη συμφωνία κατέληξαν ο Υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας, Βλαντιμίρ Μαλίνοφ, και ο Πρέσβης του Καναδά με έδρα το Βουκουρέστι, Γκάβιν Μπάκεν (Gavin Bakken), σύμφωνα με το ceenergynews. «Η ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας στη Βουλγαρία, μέσω της κατασκευής της 7ης και 8ης μονάδας στον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούι, αποτελεί αμετάκλητη διαδικασία που απολαμβάνει πολιτικής στήριξης στη χώρα μας. Το έργο είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια και την παραγωγή καθαρής και οικονομικά προσιτής ηλεκτρικής ενέργειας για την περιοχή», τόνισε ο υπουργός Μαλίνοφ.

Στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της κρατικής Υπηρεσίας Εμπορίου του Καναδά, της κορυφαίας καναδικής ενεργειακής εταιρείας Ontario Power Generation και της θυγατρικής της, Laurentis. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Υπουργός Ενέργειας παρουσίασε το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση των νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων, επισημαίνοντας ότι η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί το τελευταίο τρίμηνο του επόμενου έτους. Ο Πρέσβης Γκάβιν Μπάκεν εξέφρασε το έντονο ενδιαφέρον του για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Βουλγαρίας και Καναδά στον ενεργειακό τομέα, με έμφαση στον πυρηνικό τομέα. Ο Καναδάς διαθέτει περισσότερες από 200 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές τους και σε ευρωπαϊκές χώρες. Ο υπουργός Μαλίνοφ εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι η ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των ειδικών των δύο χωρών θα είναι αμοιβαία επωφελής.

Στη συνάντηση συζητήθηκε και ο μελλοντικός ρόλος των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMRs) ως συμπληρωματικών ενεργειακών λύσεων. «Η Βουλγαρία δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για την εμπειρία του Καναδά στην κατασκευή μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων. Η εφαρμογή αυτής της τεχνολογίας στη χώρα μας θα συνέβαλε στην επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης», σημείωσε ο υπουργός Μαλίνοφ. Τόνισε επίσης ότι προγραμματίζεται κοινή μελέτη με την Υπηρεσία Εμπορίου και Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USTDA) σχετικά με τις διάφορες τεχνολογίες για την κατασκευή των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων.

Η Σουηδία θέλει πυρηνικό αντιδραστήρα μέχρι το 2026

Σε αυτό το πλαίσιο διχογνωμίας, αλλά και υπέρμετρων φιλοδοξιών, στο παιχνίδι των πυρηνικών «μπαίνει» και η Σουηδία. Η Σουηδία θα αρχίσει την κατασκευή ενός νέου πυρηνικού αντιδραστήρα πριν από τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές το 2026, δήλωσε ο πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον σε συνέντευξη που παραχώρησε σήμερα. Ο δεξιός κυβερνητικός συνασπισμός που υποστηρίζεται από την άκρα δεξιά, δηλώνει ότι θέλει «μαζική» παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στην Σουηδία, αλλά ακόμη δεν έχει αποφασίσει το είδος των αντιδραστήρων που θα κατασκευαστούν. Η Στοκχόλμη σκοπεύει να ξεκινήσει αρχικά την κατασκευή του ισοδύναμου δύο αντιδραστήρων ως το 2035, η οποία θα ακολουθηθεί από «μαζική επέκταση» ως το 2045. Ο σουηδικός δημόσιος όμιλος Vattenfall ξεκίνησε μελέτη σκοπιμότητας για την κατασκευή τουλάχιστον δύο μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR) στο Ρινγχάλς, στη νοτιοδυτική Σουηδία. Ο Vattenfall φιλοδοξεί να έχει έναν πρώτο αντιδραστήρα που θα είναι επιχειρησιακός στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 2030. Έχει αρχίσει να αποκτά γη, αλλά ακόμη δεν έχει καταθέσει αίτημα για περιβαλλοντική άδεια. Η Σουηδία εκμεταλλεύεται σήμερα, σε τρεις διαφορετικούς ηλεκτροπαραγωγικούς πυρηνικούς σταθμούς, έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες, οι οποίοι παράγουν το 30% της ηλεκτρικής της ενέργειας.

Νέα μονάδα 1.200 MW σχεδιάζει η Σλοβακία, στον δρόμο της Τσεχίας

Τα σχέδια για την κατασκευή μιας νέας μονάδας πυρηνικής ενέργειας θα συζητήσει ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίκο κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Νότια Κορέα, όπως δήλωσε ο ίδιος. Η Σλοβακία επιθυμεί να κατασκευάσει μια νέα μονάδα πυρηνικής ενέργειας ισχύος έως 1.200 μεγαβάτ (MW) στο εργοστάσιο Jaslovske Bohunice και τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών πρόκειται να υποβάλουν σχέδια στην κυβέρνηση έως τα τέλη Οκτωβρίου. Τον Ιούλιο, η γειτονική χώρα της Σλοβακίας, η Τσεχική Δημοκρατία, επέλεξε την KHNP της Νότιας Κορέας έναντι του γαλλικού ομίλου EDF για την κατασκευή νέων μονάδων πυρηνικής ενέργειας, σημειώνει το Reuters. Ο Ρόμπερτ Φίκο δήλωσε ότι ελπίζει ότι η επίσκεψή του που ξεκινά το Σάββατο θα δείξει ότι η Νότια Κορέα θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός εταίρος στο σλοβακικό έργο, ενώ πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση θα μιλήσει επίσης με τους Αμερικανούς και τους Γάλλους υποψήφιους.

Η Τουρκία θέλει να άρει τα εμπόδια

Η Τουρκία εντείνει τις προσπάθειές της για την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας με στόχο τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου ενεργειακού μέλλοντος, προτείνοντας την άρση όλων των εμπορικών και χρηματοοικονομικών περιορισμών στην πυρηνική τεχνολογία. Ο Υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ανέδειξε την πυρηνική ενέργεια ως κεντρικό στοιχείο της μακροπρόθεσμης ενεργειακής στρατηγικής της Τουρκίας, τονίζοντας τη σημασία της για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας. Στην ομιλία του στη 68η Γενική Συνέλευση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) στη Βιέννη, ο Μπαϊρακτάρ υπογράμμισε τη δέσμευση της τουρκικής κυβέρνησης για μηδενικές εκπομπές άνθρακα έως το 2053, σημειώνοντας ότι αυτός ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Ο στόχος της χώρας είναι η προσθήκη 7,2 γιγαβάτ (GW) πυρηνικής ενέργειας έως το 2035, με μακροπρόθεσμο σκοπό τα 20 GW έως το 2050, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMRs).

Κεντρικός πυλώνας αυτού του σχεδίου είναι ο πρώτος πυρηνικός σταθμός της Τουρκίας, ο Ακκούγιου, που κατασκευάζεται στην επαρχία Μερσίν και αναμένεται να καλύψει περίπου το 10% της τοπικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Παρά τις καθυστερήσεις στην έναρξη λειτουργίας του Ακκούγιου, που οφείλονται σε προβλήματα με την προμήθεια εξαρτημάτων από τη Siemens Energy και τις κυρώσεις που σχετίζονται με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Τουρκία συνεχίζει ακάθεκτη τις προσπάθειες προώθησης της πυρηνικής ενέργειας. Ο Μπαϊρακτάρ ανέφερε ότι η Rosatom έχει εξασφαλίσει εναλλακτικές λύσεις μέσω συνεργασιών με κινεζικές εταιρείες και μπορεί να εξετάσει τη λήψη μέτρων κατά της Siemens. Η Τουρκία σχεδιάζει επίσης την κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών σε δεύτερες και τρίτες τοποθεσίες, με διαπραγματεύσεις να βρίσκονται σε εξέλιξη με την Κίνα, τη Ρωσία και τη Νότια Κορέα. Η υποστήριξη της πυρηνικής ενέργειας έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια κοινότητα αναθεωρεί τη σημασία της πυρηνικής ενέργειας για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, στο πλαίσιο των συζητήσεων μετά την COP28.

Η Ρουμανία δίνει «ψήφο εμπιστοσύνης»

Ο Υπουργός Ενέργειας της Ρουμανίας, Σεμπαστιάν Μπουρντούτζα, δήλωσε ότι η χώρα του υποστηρίζει την αρχή ότι η χρήση της πυρηνικής ενέργειας είναι ουσιαστική για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ενεργειακής ασφάλειας, της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της επίτευξης των στόχων για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, σχολιάζει το cennergynews. Ο υπουργός εκπροσώπησε τη Ρουμανία στην εκδήλωση «Οδικοί Χάρτες για τη Νέα Πυρηνική Ενέργεια 2024» στα κεντρικά γραφεία του ΟΟΣΑ στο Παρίσι, την ετήσια εκδήλωση του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (NEA), η οποία συγκεντρώνει παγκόσμιους ηγέτες στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. «Η Ρουμανία είναι ανάμεσα στις λίγες χώρες παγκοσμίως με ολοκληρωμένο πυρηνικό κύκλο, διαθέτουμε μερικούς από τους καλύτερους ειδικούς στον κόσμο και οι αντιδραστήρες της Τσερναβόντα βρίσκονται στην κορυφή παγκοσμίως όσον αφορά την ασφάλεια και την επιχειρησιακή απόδοση».

Επιπλέον, ο Υπουργός Μπουρντούτζα ανέφερε ότι η Ρουμανία διαθέτει τον μοναδικό προσομοιωτή στην Ευρώπη για την εκπαίδευση μελλοντικών μηχανικών για μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMR) στο Πολυτεχνείο του Βουκουρεστίου και κατασκευάζει την μοναδική εγκατάσταση επεξεργασίας αποβλήτων (CTRF) στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, για να επιτευχθούν οι στόχοι για το κλίμα και την ενεργειακή ασφάλεια, η παγκόσμια πυρηνική ικανότητα πρέπει να τριπλασιαστεί στα 1.160 GW ηλεκτρικής ενέργειας (GWe) έως το 2050. Αυτή η επέκταση απαιτεί την κατασκευή περίπου 20 GWe ανά έτος μεταξύ 2030 και 2050, επίπεδο επένδυσης που δεν έχει παρατηρηθεί από τις μαζικές κατασκευές της δεκαετίας του 1970 και του 1980. «Για να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι στόχοι για τριπλασιασμό των πυρηνικών δυνατοτήτων έως το 2050, η παγκόσμια συνεργασία είναι απαραίτητη για την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό», δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας Σεμπαστιάν Μπουρντούτζα.

Νέο κύμα χρηματοδότησης από 14 τραπεζικούς κολοσσούς

Στο αγκάθι της χρηματοδότησης έρχονται να δώσουν λύση τραπεζικοί κολοσσοί όπως η Bank of America, η Barclays, η BNP Paribas, η Citi, η Morgan Stanley και η Goldman Sachs αφού μέσα στην εβδομάδα δεσμεύτηκαν ότι θα υποστηρίξουν οικονομικά τον στόχο που τέθηκε για πρώτη φορά στις διαπραγματεύσεις για το κλίμα στην COP28. Ο στόχος αυτός προβλέπει τον τριπλασιασμό της παγκόσμιας ικανότητας πυρηνικής ενέργειας έως το 2050. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διχάζονται σχετικά με την πυρηνική ενέργεια, λόγω της πολυπλοκότητας που παρουσιάζει η χρηματοδότηση τέτοιων έργων και του υψηλού επιπέδου κινδύνου που ενέχουν. «Αυτό το γεγονός θα αλλάξει το παιχνίδι», σχολιάζει χαρακτηριστικά στους Financial Times, ο Τζορτζ Μπορόβας, επικεφαλής της πυρηνικής πρακτικής στο δικηγορικό γραφείο Hunton Andrews Kurth και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Παγκόσμιας Πυρηνικής Ένωσης. Μέχρι τώρα, είπε, οι τράπεζες δυσκολεύονταν πολιτικά να υποστηρίξουν νέα πυρηνικά έργα.

Διαβάστε ακόμη