Ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός και πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι άνοιξε τον «ασκό του Αιόλου» με την έκθεση που του ανέθεσαν οι Βρυξέλλες για το «Μέλλον της Ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ» να αναγκάζει την Ευρώπη να κινηθεί γρήγορα πάνω σε τρεις άξονες: να κλείσει το τεχνολογικό χάσμα με ΗΠΑ και Κίνα, να αναλάβει κοινή δράση για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της μετάβασης σε οικονομία με χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα, αλλά και να αυξήσει την ασφάλειά της με ταυτόχρονη μείωση των εξαρτήσεων από άλλες χώρες.

Στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην αγορά ενέργειας, προτείνοντας την αναμόρφωση της αγοράς, έτσι ώστε η τιμή της φθηνής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές να μην υπαγορεύεται πλέον από το κόστος των ακριβότερων ορυκτών καυσίμων. Ο ευρωπαϊκός ενεργειακός τομέας βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς η ήπειρος αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες. Το τεταμένο γεωπολιτικό κλίμα και οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχουν αναδιαμορφώσει το ενεργειακό τοπίο της Ευρώπης. Όπως σημειώνει η έκθεση οι ανακατατάξεις αυτές δοκιμάζουν τις αντοχές των κρατών μελών, ωστόσο δημιουργούν και νέες ευκαιρίες. Η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να ηγηθεί της μετάβασης προς την καθαρή ενέργεια, διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της. Η έκθεση «Το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Ανταγωνιστικότητας» υπογραμμίζει διάφορες διαστάσεις αυτής της συνεχιζόμενης μετάβασης, επισημαίνοντας τα εμπόδια και τις στρατηγικές πρωτοβουλίες που απαιτούνται για την ευθυγράμμιση της ενεργειακής μετάβασης με την οικονομική ανάπτυξη. «Η απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές να αποτελέσει ευκαιρία για την Ευρώπη, τόσο για να πρωτοστατήσει σε νέες καθαρές τεχνολογίες και λύσεις κυκλικότητας όσο και για να μετατοπίσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προς πιο ασφαλείς, πιο χαμηλού κόστους πηγές καθαρής ενέργειας –τομείς στους οποίους η ΕΕ διαθέτει γενναιόδωρα αποθέματα», τονίζει η έκθεση.

«Είναι καλά νέα για την ηλιακή ενέργεια και τις ανανεώσιμες πηγές που η σημερινή έκθεση αναγνωρίζει τη σημασία της απαλλαγής από τον άνθρακα και της ανταγωνιστικότητας και υπογραμμίζει πόσο αλληλοενισχύονται. Η καλύτερη επιλογή για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ παραμένει η ευέλικτη ηλεκτροκίνηση με βάση τις ανανεώσιμες πηγές. με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορεί να μειώσει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας την επόμενη μέρα κατά 25% έως το 2030 και 33% έως το 2040 – αυτό είναι ένα μονοπάτι χωρίς λύπη για την Ευρώπη», σχολιάζει η Solar Power Europe. Ενώ η έκθεση αποδίδει μεγάλη σημασία στις δυνατότητες μεγαλύτερης ευρωπαϊκής συνεργασίας, προσκρούει στις ίδιες θεμελιώδεις προκλήσεις που πάντα αντιμετώπιζε η ΕΕ – αποκλίνοντα εθνικά συμφέροντα και απαίτηση ομοφωνίας μεταξύ των κρατών μελών για τις πιο ευαίσθητες αποφάσεις.

Η πολυαναμενόμενη έκθεση των 400 σελίδων του Μάριο Ντράγκι, η οποία προτρέπει την Ευρώπη να επικεντρωθεί στην αύξηση της παραγωγικότητας, ήταν αρκετά ευρεία ώστε οι περισσότερες ομάδες πίεσης στις Βρυξέλλες να βρουν κάτι που τους άρεσε – και πολλά που δεν τους άρεσαν. «Η έκθεση βρίσκει το στόχο σε τόσα πολλά πράγματα», δήλωσε ο Giles Dickson, διευθύνων σύμβουλος της ένωσης βιομηχανίας WindEurope, καλωσορίζοντας ιδιαίτερα την έμφαση στα δίκτυα. Παράλληλα, ενώ η έκθεση τόνισε την ανάγκη αποσύνδεσης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου, η βιομηχανία χαιρέτισε το γεγονός ότι ο Draghi απέφυγε να επιτεθεί στην θεμελιώδη αρχή της αγοράς ενέργειας, την οριακή τιμή (merit order). «Ο ηλιακός τομέας αισθάνεται ανακούφιση διαβάζοντας την αναγνώριση του κρίσιμου ρόλου των μακροπρόθεσμων συμβάσεων, όπως οι Συμφωνίες Αγοράς Ενέργειας (PPAs) και τα Συμβόλαια Διαφοράς (CfDs), καθώς και της οριακής τιμολόγησης», δήλωσε η Walburga Hemetsberger, διευθύνουσα σύμβουλος της SolarPower Europe.

Αντίθετα με τις φήμες, «η έκθεση δεν προτείνει ριζική αλλαγή των πρόσφατα συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων της αγοράς», δήλωσε η ένωση του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας Eurelectric. Η αιολική βιομηχανία χαιρέτισε την πρόταση Ντράγκι για τις Βρυξέλλες να επιλέξουν νικητές στους τομείς της καθαρής τεχνολογίας, αφήνοντας άλλους στους ανταγωνιστές από το εξωτερικό. Η πρόταση για «κατεύθυνση των κονδυλίων της ΕΕ σε κρίσιμες εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ αντιστέκονται σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές από το εξωτερικό» ήταν «ακριβής», είπε ο Dickson. Η Hemetsberger, που εκπροσωπεί έναν τομέα όπου η Κίνα φαίνεται ανίκητη, δήλωσε ότι «είναι σημαντικό να μην εγκαταλείψουμε την ενίσχυση της εφοδιαστικής αλυσίδας ηλιακής ενέργειας της ΕΕ».

Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurelectric, Kristian Ruby, προειδοποίησε κατά «αρκετών μη δοκιμασμένων ιδεών για τη μείωση του κόστους ενέργειας που θα μπορούσαν να χρειάζονται πιο προσεκτική εξέταση». Ο Ντράγκι πρότεινε κάποιοι παραγωγοί ενέργειας να παρέχουν ηλεκτρική ενέργεια σε βιομηχανίες που εκτίθενται στον διεθνή ανταγωνισμό, υποστηριζόμενοι από μακροπρόθεσμες συμβάσεις χαμηλού κόστους. «Αυτή η προσέγγιση αντιπροσωπεύει μια σημαντική παρέμβαση στην αγορά που διακινδυνεύει να αποθαρρύνει τις επενδύσεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας», δήλωσε ο Ruby. Η έκθεση προειδοποιεί επίσης πως σήμερα οι βιομηχανίες της ΕΕ που χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες ενέργειας αντιμετωπίζουν υψηλότερο κόστος από τους ανταγωνιστές τους για να επιτύχουν τους στόχους μείωσης από τις εκπομπές ρύπων. Ταυτόχρονα, ο ανταγωνισμός από την Κίνα γίνεται ιδιαίτερα έντονος στους βασικούς κλάδους που θα επιφέρουν μείωση εκπομπών άνθρακα – όπως τα ηλεκτρικά οχήματα. «Επομένως για να γίνει πιο ανταγωνιστική η ΕΕ θα πρέπει να χαράξει μια συνεκτική στρατηγική για όλες τις πτυχές της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, από την ενέργεια έως τις βιομηχανίες», προτείνεται.

Διαβάστε ακόμη