Ένα ενεργειακό μείγμα μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (C02) χρειάζεται την ανάπτυξη τεχνολογιών για τη δέσμευση, επαναχρησιμοποίηση και αποθήκευση C02 (Carbon Capture Utilization & Storage – CCUS). Το εναρκτήριο λάκτισμα έδωσε η Ιταλία, η οποία θέλοντας να βρεθεί στην εμπροσθοφυλακή των εξελίξεων ανακοίνωσε μόλις χθες πως Eni και Snam ξεκινούν το Πρώτο Έργο CCS στη χώρα. Όπως σχολιάζουν πηγές της αγοράς στο energygame.gr αξιοσημείωτο είναι το πρότζεκτ Ravenna μπαίνει σε λειτουργία με 25.000 τόνους, ενώ η ανάπτυξη του έργου σε βιομηχανική κλίμακα θα μπορεί να αποθηκεύσει έως και 4 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως έως το 2030. Η Ελλάδα θέλει διεκδικήσει με τη σειρά της ενεργό ρόλο στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά, με τους επόμενους μήνες να είναι ιδιαίτερα κρίσιμοι για την ωρίμανση του έργου «Prinos CO2 Storage». Το έργο «Prinos CO2 Storage» έχει ενταχθεί στην 6η λίστα των ευρωπαϊκών Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος, με τον προϋπολογισμό του έργου να εκτιμάται πως θα κινηθεί κοντά στο 1 δισ. ευρώ (150 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης).

Ο σχεδιασμός της Energean περιλαμβάνει την κατασκευή αποθήκης σε εξαντλημένο κοίτασμα του Πρίνου. Η επιβεβαιωμένη -μέχρι σήμερα- αποθηκευτική δυναμικότητα του project είναι 1 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι σε πλήρη ανάπτυξη θα είναι σε θέση να φιλοξενήσει ποσότητες της τάξης των 3 εκατ. τόνων CO2 ετησίως. Για να προχωρήσει το εγχείρημα έχουν προηγηθεί ο διαγωνισμός για την εκπόνηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ενώ έχει υποβληθεί η αίτηση στην ΕΔΕΥΕΠ για τη μετατροπή της άδειας έρευνας του Πρίνου σε άδεια αποθήκευσης. Σύμφωνα με πληροφορίες του energygame.gr η Energean αναμένει μέσα στον μήνα την έγκριση και τη διαβίβαση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της πρώτης φάσης του έργου στην Περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης για να ξεκινήσει η δημόσια διαβούλευση. Το επόμενο βήμα αφορά τη διενέργεια δεσμευτικού Market Test που θα αποτυπώσει κατά πόσον υπάρχει ενδιαφέρον αξιοποίησης της υποδομής. Τους πρώτους μήνες του 2025 αναμένεται, η Energean να λάβει την επενδυτική απόφαση και να ξεκινήσει η κατασκευή του έργου, με τις εργασίες να ολοκληρώνονται το 2026.

Τα προσεκτικά βήματα των Eni και Snam στην Ιταλία

Σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, η μεγάλη εικόνα, και αυτό που αναδεικνύει η Ιταλία επενδύοντας στο έργο είναι πως τα εν λόγω έργα είναι πρώιμα και χρειάζονται αρκετές μελέτες, ώστε να είναι σίγουρες οι εταιρείες πριν προχωρήσουν. Να έχουν δηλαδή επιβεβαιωμένο το γεγονός ότι οι γεωλογικοί σχηματισμοί που επιλέγουν μπορούν να «σηκώσουν» μεγάλες ποσότητες, καθώς πρόκειται για τεχνολογίες που δοκιμάζονται τώρα. Eni και Snam ξεκίνησαν τη λειτουργία του πρώτου έργου δέσμευσης, μεταφοράς και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) της Ιταλίας με πρωτεύοντα στόχο να βοηθήσουν τις βαριές ρυπογόνες βιομηχανίες να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Ως εκ τούτου, έχουν ξεκινήσει να διοχετεύουν CO2 σε ένα εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου στην Αδριατική Θάλασσα κοντά στην ιταλική πόλη Ραβέννα, σε μια πρωτοβουλία που ανακοινώθηκε πριν από ένα χρόνο. Στην πρώτη του φάση, το έργο θα δεσμεύσει, θα μεταφέρει και θα αποθηκεύσει CO2 από τη μονάδα επεξεργασίας φυσικού αερίου της Eni στο δήμο της Ραβέννας, ποσότητα που υπολογίζεται σε περίπου 25.000 μετρικούς τόνους ετησίως, ενώ τα επόμενα χρόνια, η ανάπτυξη του έργου σε βιομηχανική κλίμακα θα μπορεί να αποθηκεύσει έως και 4 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως έως το 2030. Μόλις δεσμευθεί, το CO2 θα μεταφερθεί σε μια υπεράκτια πλατφόρμα μέσω μετατρεπόμενων αγωγών αερίου και στη συνέχεια θα εγχυθεί και θα αποθηκευτεί σε βάθος 3.000 μέτρων σε μια παλιά δεξαμενή αερίου. Το έργο τροφοδοτείται από ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από ΑΠΕ, όπως ανέφεραν ο ενεργειακός όμιλος και ο διαχειριστής του δικτύου φυσικού αερίου της Ιταλίας. Τα επόμενα χρόνια, η ανάπτυξη του έργου σε βιομηχανική κλίμακα θα μπορεί να αποθηκεύσει έως και 4 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως έως το 2030. Ήδη επιτυγχάνει μείωση πάνω από 90% στις εκπομπές CO2 που προέρχονται από τη μονάδα της Eni, ποσοστό που φτάνει συχνά ως το 96%, σύμφωνα με το Reuters.

Κάθε κίνηση σε αυτό τον τομέα είναι σταδιακή και λεπτομερώς σχεδιασμένη τόσο από τις Eni και Snam, όσο και από την Energean. Όσο προχωρούν οι διαδικασίες για την υλοποίηση της πρώτης φάσης του σχεδίου για αποθήκευση 1 εκατ. τόνων διοξειδίου του άνθρακα, προετοιμάζεται η δεύτερη φάση για την επέκταση της αποθήκης μέχρι τα 3 εκατ. τόνους. Εξάλλου, δρομολογούνται και οι μελέτες που θα πιστοποιήσουν τη συνολική αποθηκευτική ικανότητα του έργου ως τους 3 εκατ. τόνους. Σε πρόσφατη συνάντηση στελεχών της Energean, της θυγατρικής της «EnEarth» και της αμερικανικής Halliburton, συμφωνήθηκε να δρομολογηθούν οι απαραίτητες μελέτες που θα επιβεβαιώσουν τις εκτιμήσεις.

Στο παιχνίδι και η Αίγυπτος

Το ενδιαφέρον της εγχώριας και όχι μόνο βιομηχανίας, (κυρίως τσιμεντοβιομηχανίες και διυλιστήρια) για την αποθήκευση CO2, βρίσκεται στο ζενίθ, με δεδομένο ότι τα επόμενα χρόνια το κόστος για όσους ρυπαίνουν θα είναι δυσβάσταχτο στο πλαίσιο της ολοένα και αυστηρότερης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απανθρακοποίηση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Η ζήτηση είναι μεγάλη και οι επενδυτές κάνουν «ουρά», γεγονός που εκπέμπει πολύ θετικά σήματα ωστόσο αυτό δημιουργεί και προβληματισμό: θα απαιτηθούν και άλλα έργα γεωλογικής αποθήκευσης για να καλυφθούν οι εγχώριες ανάγκες, πολλώ δε μάλλον εάν πρέπει να εξυπηρετηθούν και οι βιομηχανίες γειτονικών χωρών που ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Μελέτες για την εξεύρεση και άλλων περιοχών ικανών να λειτουργήσουν ως γεωλογικές αποθήκες έχουν ξεκινήσει, αν και επί του παρόντος δεν υπάρχει κάποια σημαντική εξέλιξη.

Το χωροταξικό ζήτημα δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Πηγές με γνώση του θέματος σημειώνουν πως η Ευρώπη θέλει να βάλει στο παιχνίδι την Αίγυπτο. Η γεωγραφική διεύρυνση των χώρων αποθήκευσης αποτελεί εξίσωση για δυνατούς λύτες με την Μεσόγειο να μην διαθέτει πολλές κατάλληλες δομές. Η Αίγυπτος διαθέτει τους γεωλογικούς σχηματισμούς που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τέτοιες υποδομές και πολλές χώρες καλούν εν αναμονή και της νέας Κομισιόν την ευρωπαϊκή ηγεσία να εξετάσει το ζήτημα.

Διαβάστε ακόμη