Ύστερα από πέντε χρόνια κατά τη διάρκεια των οποίων οι Βρυξέλλες ανέδειξαν την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) στο πιο χαρακτηριστικό τους θέμα, οι ψηφοφόροι στράφηκαν κατά των οικολογικά σκεπτόμενων κομμάτων και προτίμησαν άλλες παρατάξεις. Όπως δήλωσε στο energygame.gr, o Μιχάλης Μαθιουλάκης, αναλυτής Ενεργειακής Στρατηγικής και Ακαδημαϊκός Διευθυντής του Ελληνικού Ενεργειακού Φόρουμ, ένα πιο δεξιόστροφο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με λιγότερους πράσινους θα καταστήσει δυσκολότερη την έγκριση φιλόδοξων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα. «Ορισμένοι συντηρητικοί της Ευρώπης αμφισβητούν ακόμα και την ίδια την ύπαρξης της κλιματικής αλλαγής».
Τα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα κατά την επόμενη πενταετία θα εξαρτηθούν από την επερχόμενη Κομισιόν, η οποία είναι υπεύθυνη για την υποβολή προτάσεων νόμων της ΕΕ. Αλλά το νεοεκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει λόγο για κάθε νέα πράσινη πολιτική. «Εγείρονται επίσης ανησυχίες σχετικά με το γεγονός ότι μπορεί να τεθεί ένα φρένο στον ρυθμό με τον οποίο προχωρούν οι πράσινες πολιτικές απανθρακοποίησης της ΕΕ», ανέφερε ο κ. Μαθιουλάκης. Στο τραπέζι έθεσε μία ακόμη παράμετρο. «Ενδέχεται να δούμε ένα κύμα απροθυμίας από πλευράς εταιρειών, εφόσον θα υπάρχει μία ευρωπαϊκή ηγεσία που αλλάζει στρατηγική». Και συμπλήρωσε λέγοντας ότι πολλοί επιχειρηματίες της εν λόγω αγοράς θα διστάζουν να επενδύουν σε ΑΠΕ, ιδίως αν η στρατηγική αλλάξει και δούμε τη Γηραιά Ήπειρο να στρέφεται στους υδρογονάνθρακες. «Πολλοί είναι εκείνοι που θα κάνουν πίσω». Συνεπώς, καταλαβαίνουμε πως αλλάζει το status quo. Σημειώνεται πώς η αγορά αντέδρασε στα πρώτα αποτελέσματα επιβεβαιώνοντας ακριβώς αυτή τη θέση. Οι μετοχές των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποχώρησαν λόγω των ανησυχιών ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Οι ευρωεκλογές είναι το επιστέγασμα των αλλαγών που καθορίζουν σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό την ενεργειακή πολιτική. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα θα καθορίσουν «τι μέλλει γενέσθαι» με την ενεργειακή πολιτική του μπλοκ. Αν και τα νέα μέτρα για το κλίμα μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, η πλήρης ανατροπή των δεκάδων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα που ψηφίστηκαν την τελευταία πενταετία θα ήταν νομικά δύσκολη. Οι πολιτικές αυτές – οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα ενισχυμένο καθεστώς τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ενέργεια και τη βιομηχανία – έχουν ενσωματωθεί στο δίκαιο της ΕΕ και εφαρμόζονται ήδη σε όλα τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ. Πολλές από αυτές λειτουργούν ήδη. Οι εκπομπές της ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά ένα τρίτο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και η Ευρώπη εγκαθιστά αιολική και ηλιακή ενέργεια με ταχύτητα ρεκόρ. Παρόλα αυτά, κατά την προεκλογική εκστρατεία αυξήθηκαν οι εκκλήσεις της δεξιάς για την κατάργηση ορισμένων πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας – με πρωταρχικό στόχο την απαγόρευση της ΕΕ το 2035 για τα νέα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα. Αυτή η πολιτική έχει ρήτρα αναθεώρησης το 2026, για την οποία το Κοινοβούλιο θα έχει λόγο, σημειώνει σε ανάλυσή του το Reuters.
Σημειώνεται πως οι σημαντικότερες απώλειες των Πρασίνων προήλθαν από τις αντιπροσωπείες που εκπροσωπούσαν τη Γαλλία και τη Γερμανία, οι οποίες αποτελούσαν τη μισή δύναμη του κινήματος στο ευρωκοινοβούλιο. Παρά τις μικρές προόδους σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία, η ομάδα θα χάσει περισσότερους από δώδεκα βουλευτές, και από τέταρτη συμμαχία στην αίθουσα, θα καταλήξει έκτη σε δυναμικό, αναφέρει το Politico. Το κεντροδεξιό ΕΛΚ θα εξασφαλίσει περίπου 184 έδρες στο Κοινοβούλιο, πάνω από το ένα τέταρτο των 720 ευρωβουλευτών στο Ημικύκλιο, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία. Κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του σε αυτές τις εκλογές, ενώ οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) παρέμειναν σταθεροί και η φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe αποδεκατίστηκε. Από αυτή τη θέση ισχύος, το ΕΛΚ θα μπορεί να καθορίζει πιο εύκολα την πολιτική της ΕΕ, κλείνοντας την ατζέντα προς τα δεξιά, παρατηρεί το Politico.
Πάντως, οι κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο και η ηγεσία της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν ήδη δεχθεί πιέσεις να αμβλύνουν τις φιλοδοξίες τους, καθώς η δυσαρέσκεια για τις πράσινες πολιτικές πυροδότησε διαμαρτυρίες και ενίσχυσε τις ανησυχίες για την αύξηση του κόστους ζωής και της μετανάστευσης, σχολιάζει το Bloomberg. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ΕΕ θα είναι να διασφαλίσει τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης, καθώς η οικονομική ανάπτυξη παραμένει υποτονική και ο πληθωρισμός παραμένει σταθερά υψηλός. Οι ψηφοφόροι εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από τις αυξήσεις των τιμών μετά από μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ ακόμη και πριν από τις εκλογές επικεντρώνονταν στο πώς να αποτρέψουν τις πράσινες πολιτικές από το να βλάψουν τις οικονομίες τους και την πολύ επίφοβη αποβιομηχάνιση. Οι εταιρείες που υπόκεινται σε ολοένα αυστηρότερα ανώτατα όρια ρύπανσης φοβούνται την απώλεια της ανταγωνιστικότητας ενόψει των μαζικών κινήτρων καθαρής τεχνολογίας που προσφέρουν οι ΗΠΑ και η Κίνα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ίδιας της ΕΕ, η ήπειρος χρειάζεται να επενδύει περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως την περίοδο 2031-2050 στα συστήματα ενέργειας και μεταφορών της για να φτάσει στο καθαρό μηδέν, με το μεγαλύτερο μέρος να προέρχεται από ιδιωτική χρηματοδότηση, αναφέρει το Bloomberg. Αλλά η τρέχουσα μεγαλύτερη δημόσια πηγή χρηματοδότησης για την πράσινη μετάβαση – ένα πρόγραμμα ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ μετά την πανδημία – πλησιάζει στο τέλος του και τα έθνη διχάζονται σε νέα πιθανά χρηματοδοτικά εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της έκδοσης κοινού χρέους. Ο κίνδυνος είναι ότι οι αυξανόμενες διαιρέσεις στο νέο κοινοβούλιο θα καταστήσουν ακόμη πιο δύσκολο για την ΕΕ να χαράξει μια πορεία προς τα εμπρός σε πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων των προϋπολογισμών και του κλίματος.
Ο κ. Μαθιουλάκης αναφέρθηκε επίσης στις γεωπολιτικές σχέσεις της Ευρώπης με την Κίνα και την Ρωσία. Αναμένουμε τη νέα σύνθεση της Κομισιόν ώστε να δούμε πόσο σίγουρη θα νιώθει, ώστε να μπορέσει να αντισταθεί σε εξωγενείς πιέσεις. Χωρίς την υποστήριξη από πλευράς Ευρωκοινοβουλίου και Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η νέα ηγεσία θα είναι πιο μαλθακή και αδύναμη απέναντι στα κελεύσματα των δύο χωρών, των οποίων τα συμφέροντα αντίκεινται σε αυτά της ΕΕ. «Η αύξηση των φωνών που θα στηρίζουν αυτές τις ξένες δυνάμεις, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για το ενεργειακό μέλλον της ΕΕ», κατέληξε. Τα ανοιχτά μέτωπα είναι πολλά. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται αυτή την εβδομάδα να ανακοινώσει τους δασμούς που σκοπεύει να επιβάλει στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, εξαιτίας των υπερβολικών επιδοτήσεων, μια κίνηση που είναι πιθανό να προκαλέσει αντίποινα από το Πεκίνο. Λιγότερο από ένα μήνα αφότου η Ουάσινγκτον τετραπλασίασε τους δασμούς για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, οι Βρυξέλλες αναμένεται να ορίσουν πολύ χαμηλότερους δασμούς για τις εισαγωγές από κινεζικούς κατασκευαστές, όπως η BYD και η Geely καθώς και δυτικούς παραγωγούς, όπως η Tesla που εξάγουν αυτοκίνητα από την Κίνα στην Ευρώπη. Η κίνηση αυτή έρχεται καθώς οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν να ανταγωνιστούν την εισροή φθηνότερων ηλεκτρικών οχημάτων από τους Κινέζους ανταγωνιστές.
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως παρά το γεγονός πως η Ευρώπη ήθελε να τρέξει στον δρόμο της πράσινης μετάβασης, η ωμή πραγματικότητα την αναγκάζει σε απότομη προσγείωση. Ο κ. Μαθιουλάκης σχολιάζει πως αυτή η μεγάλη αλλαγή στην ενεργειακή πολιτική της ΕΕ όμως, είχε ούτως ή άλλως ήδη δρομολογηθεί από τις εξελίξεις μετά το Ουκρανικό, όπου ο βιαστικός τρόπος με τον οποίο η Κομισιόν προωθούσε την πράσινη ατζέντα της είχε αφήσει την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ απροστάτευτη στα νύχια της Ρωσίας και έτσι οδήγησε σε ακραίο λαϊκισμό κατά των ΑΠΕ. Ρεαλισμός, σχέδιο και σοβαρότητα είναι ένα αναγκαίο τρίπτυχο. Κορυφαίοι CEOs και στελέχη ενεργειακών μίλησαν για την ανάγκη η Ευρώπη να κατεβάσει ταχύτητες στην απόπειρα μίας ταχύτερης απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Επιχειρηματίες και στελέχη ενεργοβόρων βιομηχανιών θεωρούν υπέρμετρα φιλόδοξους τους στόχους που έχει θέσει η Κομισιόν για την ενεργειακή μετάβαση. Η άνοδος των ευρωσκεπτικιστών περιπλέκει το ενεργειακό τοπίο και αναμένεται να δούμε πώς θα είναι η επόμενη μέρα για την Ευρώπη.
Διαβάστε ακόμη
