Οι διαχειριστές υποδομών φυσικού αερίου που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία του Κάθετου Διαδρόμου, υπέγραψαν την Παρασκευή (19/1) Μνημόνιο Συνεργασίας για την ένταξη της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας. Η συμφωνία υπεγράφη στο περιθώριο της Υπουργικής Διάσκεψης του CESEC (Central and South Eastern Europe Energy Connectivity), που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.
Ειδικότερα, το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπεγράφη επισφραγίζει και διευρύνει την εντατική συνεργασία που έχουν αναπτύξει οι διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς αερίου και LNG από την Ελλάδα, όπως ο ΔΕΣΦΑ και η Gastrade, τη Βουλγαρία (ICGB, Bulgartransgaz), τη Ρουμανία (Transgaz) την Ουγγαρία (FGSZ) και τη Σλοβακία (EUStream), σε συνέχεια της συνάντησης που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του ΔΕΣΦΑ τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να ανταποκριθούν συντονισμένα στην ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας εφοδιασμού και περαιτέρω διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας.
Η πλήρης ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, μέσω της κατάλληλης αναβάθμισης των δικτύων των παραπάνω χωρών, θα επιτρέψει τη μεταφορά αερίου από τον Νότο προς τον Βορρά και αντίστροφα, μέσα από Ευρωπαϊκά συστήματα μεταφοράς φυσικού αερίου και LNG, αξιοποιώντας τις ενισχυμένες δυνατότητες των νέων και υπό ανάπτυξη FSRUs. Η δυναμική αυτή δύναται να επεκταθεί περαιτέρω με τη χρήση των εν λόγω υποδομών για ανανεώσιμα αέρια και υδρογόνο.
Οι Διαχειριστές που υπογράφουν το Μνημόνιο Συνεργασίας εκφράζουν τη δέσμευσή τους για την προώθηση έργων PCI και άλλων απαραίτητων έργων, από κοινού ή μεμονωμένα, για την ενεργοποίηση του Καθέτου Διαδρόμου, σημειώνοντας ταυτόχρονα την πρόθεσή τους να υποστηριχθούν μεταξύ τους για την εξασφάλιση χρηματοδότησης από ευρωπαϊκές και άλλες πηγές για τα έργα αυτά. Συμφωνούν επίσης να αναζητήσουν, όπου ενδείκνυται και είναι σκόπιμο, τη διευκόλυνση και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ως προς τα επόμενα βήματα, οι συμμετέχοντες προκρίνουν ως βέλτιστη οδό τον συντονισμό τους σύμφωνα με λύσεις βασισμένες στις ανάγκες της αγοράς και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν να πραγματοποιήσουν συγχρονισμένα, τον Ιούλιο του 2024, έναν χρόνο νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα που προβλέπεται τυπικά, δεσμευτικό market test για την κατανομή δυναμικότητας στα μεταξύ τους σημεία διασύνδεσης σύμφωνα με τον Κανονισμό CAM (ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στη συνέχεια, βάσει του ενδιαφέροντος των χρηστών, θα προσδιορίσουν και θα διαστασιολογήσουν τα πλέον κατάλληλα κα στοχευμένα έργα επαύξησης δυναμικότητας που απαιτούνται για την ικανοποίηση της ζήτησης κατά μήκος της διαδρομής του Κάθετου Διαδρόμου.
Σκυλακάκης: Σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε σχετικά: «Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας για τον Κάθετο Διάδρομο, στον οποίο συμμετέχουν πλέον και οι Διαχειριστές της Σλοβακίας (EUStream), της Μολδαβίας (Vestmoldtransgaz) και της Ουκρανίας (GTSOU) αποτελεί ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της ευρύτερης περιοχής, ενώ παράλληλα δίνει στη χώρα μας τη δυνατότητα για περαιτέρω εναλλακτικές όσον αφορά στις πηγές προμήθειας ενέργειας. Σε μια εποχή έντονων γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, η παραπάνω εξέλιξη είναι εξαιρετικά θετική».
Από την πλευρά της, η CEO του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, επεσήμανε: «Με τη σημερινή υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας, οι Διαχειριστές της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας ενώνουν τις δυνάμεις τους με τον ΔΕΣΦΑ και τους υπόλοιπους Διαχειριστές της περιοχής για την υλοποίηση του οράματος δημιουργίας ενός “Κάθετου Διαδρόμου” μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ελλάδα μέχρι και την Ουκρανία στο Βορρά και στην Σλοβακία και την Ουγγαρία στα δυτικά. Στο σημερινό διαρκώς μεταβαλλόμενο ενεργειακό τοπίο, η συνεργασία για την ενδυνάμωση και ενίσχυση της ευελιξίας των περιφερειακών συστημάτων φυσικού αερίου έχει αναδειχθεί σε κορυφαία προτεραιότητα. Η συντονισμένη ανάπτυξη των συστημάτων και των δυνατοτήτων διασύνδεσης των χωρών που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία του “Κάθετου Διαδρόμου”, θα συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και των δυνατοτήτων αποθήκευσης όλων των χωρών, διαφοροποιώντας περαιτέρω τις πηγές προμήθειας και επιτρέποντας τη συνολική βελτιστοποίηση των υποδομών τους. Δεσμευόμαστε πλήρως να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε από κοινού με τους συνεργάτες μας για να επιταχύνουμε τη διασύνδεση των αγορών φυσικού αερίου της περιοχής, ισχυροποιώντας με αυτόν τον τρόπο μακροπρόθεσμα την ασφάλεια εφοδιασμού, όχι μόνο της περιοχής, αλλά και ευρύτερα της Ευρώπης».
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, Κωνσταντίνος Σιφναίος, σημείωσε σχετικά: «Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας σήμερα για την ένταξη των Διαχειριστών των Συστημάτων Μεταφοράς της Σλοβακίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας είναι ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της συνέχισης της ενίσχυσης της ενεργειακής ασφάλειας της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το έργο της Gastrade, το LNG τερματικού σταθμού Αλεξανδρούπολης, το πρώτο FSRU στην Ελλάδα που θα λειτουργήσει τις επόμενες εβδομάδες, αποτελεί την πύλη για τη μεταφορά του LNG και του φυσικού αερίου μέσω του Κάθετου Διαδρόμου. Η Gastrade δεσμεύεται να υποστηρίξει αυτή τη στρατηγική διαφοροποίησης και ανεξαρτησίας των πηγών ενέργειας και των διαδρόμων μεταφοράς από τα ιστορικά μονοπώλια. Στην προσπάθεια αυτή, με μεγάλη προσμονή καλωσορίζουμε τη Σλοβακία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία».
