Την αναγκαιότητα διεθνών διασυνδέσεων υποστηρίζουν πηγές της αγοράς, με αφορμή και τη συζήτηση που γίνεται για το σχέδιο διασύνδεσης της Ελλάδας με τη Γερμανία. «Χωρίς νέες διασυνδέσεις θα μείνει στα χαρτιά το εθνικό σχέδιο για τα υπεράκτια αιολικά. Το φιλόδοξο πρόγραμμα των υπεράκτιων αιολικών χρειάζεται τις διεθνείς διασυνδέσεις ώστε να είναι βιώσιμο», σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το powergame.gr.  Το σχέδιο έχει σκοπό να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός της πράσινης ενέργειας που παράγεται στον Νότο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Μόλις τα υπεράκτια αιολικά πάρουν όρους σύνδεσης και βρουν χρηματοδότηση, η αγορά θα ζητεί τα δίκτυα και η Ελλάδα πρέπει να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σ’ αυτό το κάλεσμα. Εφόσον η χώρα είναι εγκαίρως προετοιμασμένη, μπορεί να αναλάβει ρόλο – κλειδί στην εν λόγω βιομηχανία. Η κυβέρνηση και Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) δείχνει πρόδηλα την πρόθεσή της να «τρέξει» το πλάνο με τα υπεράκτια αιολικά, αφού υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο υπουργός Περιβάλλοντο και Ενέργειας, Θ. Σκυλακάκης πρόσφατα προανήγγειλε την ανάπτυξη ενός νέου πλαισίου για την ανάπτυξη των σχετικών projects, που θα προσφέρει ανταποδοτικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες και επανέλαβε ότι η χώρα διαθέτει το καλύτερο αιολικό δυναμικό της Μεσογείου, με capacity factor πάνω από 50%, κάτι που θα προσδώσει σημαντικά οφέλη στο ΑΕΠ της και στην κοινωνία.

Υπενθυμίζεται πως το εθνικό πρόγραμμα αφορά κατά βάση πλωτά αιολικά πάρκα (85% των επιλέξιμων περιοχών), τεχνολογία που είναι σε αρκετά πρώιμο στάδιο. Προβλέπει μάλιστα υπεράκτια πλωτά και σταθερής βάσης υπεράκτια αιολικά σε 25 περιοχές, συνολικής ισχύος 12,4 GW μέχρι το 2040. Σε πρώτη φάση έως το 2030-2032 προκρίνονται δέκα περιοχές για ανάπτυξη έργων, κυρίως πλωτής έδρασης, συνολικής ισχύος περίπου 4,9 GW. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνεται η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Έβρου-Σαμοθράκης, η οποία έχει οριστεί ως περιοχή ανάπτυξης πιλοτικών έργων σταθερής έδρασης.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιλέξιμες περιοχές για τη μεσοπρόθεσμη φάση ανάπτυξης που θα υποδεχθούν έργα 1,9 GW το 2030 (βάσει του υπό αναθεώρηση Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα) εντοπίζονται:

  • Στην ανατολική Κρήτη (Αγ. Νικόλαος), όπου εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν έργα συνολικής ισχύος 800 MW
  • Στη νότια Ρόδο, με τη μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ να κυμαίνεται μεταξύ 300 MW και 550 MW
  • Στο κεντρικό Αιγαίο (Δονούσα, Γυάρος) με τη μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ να κυμαίνεται μεταξύ 200 MW και 450 MW
  • Στον άξονα Εύβοιας (Άγιοι Απόστολοι) -Χίου, με μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ στα 300 MW
  • Στο Ιόνιο Πέλαγος (Διαπόντια νησιά, Πατραϊκός κόλπος), με μέγιστη εγκατεστημένη ισχύ στα 450 MW.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να αποσαφηνιστεί και το πώς θα κατανεμηθεί ο ηλεκτρικός χώρος. «Ο ΑΔΜΗΕ έχει διασφαλίσει τον αναγκαίο ηλεκτρικό χώρο της τάξης των 2 GW για να ξεκινήσει η εθνικής σημασίας νέα αγορά των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων στην Ελλάδα», είχε τονίσει ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας στο πλαίσιο ειδικής ημερίδας που διοργάνωσε η ΕΛΕΤΑΕΝ για την ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας των ΥΑΠ. Υπάρχουν βέβαια ανησυχίες διότι δεν είναι ξεκάθαρο αν μέσα στα 2GW περιλαμβάνονται και τα δύο νέα πιλοτικά έργα ή πώς ακριβώς θα ελευθερωθεί ο υπάρχον χώρος με την αγορά να επισημαίνει πως αναμένει τις επισημάνσεις της κυβέρνησης. Στόχος είναι οι πλωτοί αιολικοί σταθμοί να παραχθούν κατά ποσοστό άνω του 50%-60% στην Ελλάδα.

Το εναρκτήριο λάκτισμα στην εν λόγω βιομηχανία αναμένεται να δώσουν πιλοτικά έργα. Οι ανάδοχοι θα προκύψουν με διαγωνισμούς, από τους οποίους θα προκριθούν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές που θα υποβάλουν τις χαμηλότερες προσφορές. Τα έργα θα γίνουν στις πρώτες περιοχές που θα «ωριμάσει» αδειοδοτικά η ΕΔΕΥΕΠ. Πρόσφατα, ο υπουργός του ΥΠΕΝ, Θόδωρος Σκυλακάκης ανακοίνωσε την προώθηση μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας ενός δεύτερου πακέτου πιλοτικών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στα οποία θα δοθεί επιπρόσθετη επιδότηση από το κράτος μέσω του Ταμείου Απανθρακοποίησης. Aυτό θα προχωρήσει με διαγωνισμό. Υπενθυμίζεται επίσης ότι έχει ήδη δρομολογηθεί η κατασκευή δύο πρώτων πιλοτικών offshore σταθερής έδρασης, συνολικής ισχύος 600 MW, τα οποία θα αναπτυχθούν από την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και τον Όμιλο Κοπελούζου στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται νοτίως της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και βορείως-βορειοανατολικώς της Σαμοθράκης. Επομένως, με την προώθηση και ενός χαρτοφυλακίου πλωτών offshore, θα επισπευσθεί η ανάπτυξη έργων συνολικής ισχύος άνω του 1 GW.

Τα πρώτα έργα υπεράκτιων αιολικών θα κινητοποιήσουν επενδύσεις ύψους 6 δισ. ευρώ και έως το 2050 πάνω από 28 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη του ΙΟΒΕ, η εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο έως και 1,9 δισ. ευρώ ετησίως την περίοδο 2024-2050 και των εσόδων του Δημοσίου έως και 440 εκατ. ευρώ ετησίως. Ως εκ τούτου επειδή μιλάμε για μία αρκετά ακριβή τεχνολογία πρέπει να μας απασχολεί ένα ζήτημα ακόμα: το κόστος και η υλοποίηση των έργων να συναρτάται άμεσα με την ανάπτυξη τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Χωρίς τοπική εφοδιαστική αλυσίδα δεν μπορεί να προχωρήσει τουλάχιστον μέχρι το 2035 κανένα έργο. Τι σημαίνει εφοδιαστική αλυσίδα;. Σημαίνει επέκταση ελληνικών λιμένων, αναβάθμιση ναυπηγείων και ανάπτυξη σειράς άλλων απαραίτητων υποδομών και υπηρεσιών.