Μέχρι το τέλος του 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να παρουσιάσει νομοθετική πρωτοβουλία για την απανθρακοποίηση των εταιρικών στόλων, στην προσπάθειά της να ενισχύσει τις πράσινες μεταφορές και να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον τομέα των μεταφορών στην Ευρώπη. Όπως αναφέρεται σε έγγραφο που δημοσίευσε η Επιτροπή στις 5 Μαρτίου, την ίδια ημέρα με την παρουσίαση του Σχεδίου Δράσης για την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, έχει ξεκινήσει η προετοιμασία μιας νομοθετικής πρότασης που θα αφορά τους εταιρικούς στόλους και θα έχει στόχο τη θέσπιση μέτρων που θα υποστηρίξουν την υιοθέτηση οχημάτων μηδενικών εκπομπών από εταιρείες, χωρίς να επιβάλλεται, όμως, περιττό βάρος στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, σήμερα υπάρχουν περίπου 290 εκατομμύρια οχήματα στους δρόμους της Ευρώπης, εκ των οποίων μόλις 6 εκατομμύρια είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Τα εταιρικά οχήματα αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του συνόλου, αφού αντιπροσωπεύουν το 60% περίπου των ταξινομήσεων αυτοκινήτων στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει πως αν θέλουμε να έχουμε πράσινες μεταφορές στην Ευρώπη, τότε θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η βιώσιμη μετατροπή των εταιρικών στόλων. Σημειώνεται, δε, πως η ΕΕ έχει ήδη θεσπίσει μια σειρά από κανόνες μείωσης εκπομπών στον τομέα των μεταφορών. Ειδικότερα, από το 2035 και μετά, όλα τα νέα αυτοκίνητα που θα ταξινομούνται στην ΕΕ θα πρέπει να είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Ως προς τα βαρέα οχήματα, θα πρέπει να έχουν μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 90% από το 2040 και μετά, ενώ όσον αφορά στα αστικά λεωφορεία, θα πρέπει από το 2035 οι στόλοι τους να είναι μηδενικών εκπομπών. Οι μεταφορές αποτελούν έναν κομβικό τομέα για την πράσινη μετάβαση της ΕΕ, αφού ευθύνονται για το ένα τέταρτο των συνολικών εκπομπών του θερμοκηπίου εντός της Ένωσης.
Το μερίδιο των οχημάτων μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους βρισκόταν μόλις στο 12,3% στις εταιρικές πωλήσεις το 2023, ενώ το 2024 ανέβηκε ελαφρώς σε 12,4%. Τα αντίστοιχα ποσοστά αναφορικά με τις πωλήσεις οχημάτων μηδενικών εκπομπών σε ιδιώτες βρισκόταν στο 14,1% το 2023, ενώ το 2024 έπεσε στο 13,8%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει πως οι διαχειριστές εταιρικών στόλων, ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες εταιρείες, μπορούν συχνά να διαπραγματευτούν καλύτερες τιμές αγοράς οχημάτων, ενώ μπορούν να επωφεληθούν και από διάφορα φορολογικά κίνητρα.
Σε ανοιχτή δημόσια διαβούλευση που διεξήχθη το 2024 για την πράσινη μετάβαση των εταιρικών στόλων, εξήχθη το συμπέρασμα πως το κόστος, που αφορά στην αγορά, τη λειτουργία και το συνολικό κόστος ιδιοκτησίας, είναι ο καθοριστικός παράγοντας στις αποφάσεις αγοράς των διαχειριστών εταιρικών στόλων. Βασικός παράγοντας, επίσης, θεωρήθηκε και η φορολογική μεταχείριση. Πιο αναλυτικά, τα φορολογικά μέτρα, για παράδειγμα μέτρα που αφορούν στον φόρο εισοδήματος, στον φόρο ταξινόμησης οχημάτων κ.α., αναγνωρίστηκαν ως ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης των εταιρικών στόλων. Παράλληλα, η διαβούλευση έδειξε πως η διαθεσιμότητα υποδομών φόρτισης και ανεφοδιασμού για ηλεκτρικά οχήματα και οχήματα υδρογόνου αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιρροής.
Ποια μέτρα θα μπορούσαν να υιοθετηθούν στην Ευρώπη για να έχουμε πιο πράσινες μεταφορές
Μεταξύ των μέτρων που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι οι επιδοτήσεις εκ μέρους των κρατών μελών για μετάβαση σε οχήματα μηδενικών εκπομπών, καθώς και φορολογικά καθεστώτα που ενισχύουν τις πράσινες μεταφορές. «Η αλλαγή αυτών των φορολογικών καθεστώτων μπορεί να έχει έναν γρήγορο και καθοριστικό ρόλο στη μετάβαση σε οχήματα μηδενικών εκπομπών στους εταιρικούς στόλους», αναφέρεται. Πρέπει να ληφθούν μέτρα, επομένως, προκειμένου να γίνουν τα συστήματα πιο ευνοϊκά για τις επιλογές οχημάτων μηδενικών εκπομπών, είτε μειώνοντας τα συγκριτικά οφέλη για τα συμβατικά οχήματα είτε βελτιώνοντας τη μεταχείριση των οχημάτων μηδενικών εκπομπών. Η Επιτροπή προτρέπει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που δίνονται εντός του πλαισίου της ΕΕ για τέτοια μέτρα, αλλά και για την ενίσχυση των υποδομών φόρτισης.
Μια άλλη κατηγορία μέτρων που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί είναι η απανθρακοποίηση των στόλων υπηρεσιών αστικής κινητικότητας, όπως τα ταξί, η διαμοιρασμένη μετακίνηση (ride-hailing) που σε κάποιες χώρες της Ευρώπης κερδίζει σιγά σιγά έδαφος, αλλά και των στόλων κοινής χρήσης οχημάτων. Και πάλι, η εύκολη πρόσβαση σε επαρκείς υποδομές φόρτισης και ταχείας φόρτισης αποτελούν καθοριστικό παράγοντα. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι η παροχή λειτουργικών κινήτρων, όπως η δυνατότητα των στόλων υπηρεσιών αστικής κινητικότητας μηδενικών εκπομπών να χρησιμοποιούν ειδικές λωρίδες ή να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε θέσεις στάθμευσης, επισημαίνει η Επιτροπή. Τέλος, τα ενοικιαζόμενα οχήματα που χρησιμοποιούνται σε βραχυχρόνιες ενοικιάσεις, από λίγες μέρες έως λίγες εβδομάδες, όπως αυτά από στόλους ενοικίασης σε κόμβους όπως τα αεροδρόμια και οι σταθμοί τρένων, μπορούν να ενισχύσουν την «ορατότητα» των λύσεων μηδενικών εκπομπών και να προωθήσουν τις πράσινες μεταφορές. Επιπλέον, η παρουσία ενός στόλου ηλεκτρικών οχημάτων ενοικίασης στα αεροδρόμια ή σε άλλους κόμβους κινητικότητας θα ενθαρρύνει ταχύτερη ανάπτυξη δημόσιας και ιδιωτικής υποδομής φόρτισης.
Διαβάστε ακόμη
