Κομισιόν: Έρχονται τα Σχέδια Δράσης για ενεργειακό κόστος και μέταλλα

Πολλά επιμέρους σχέδια «φέρνει» η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, το σχέδιο που παρουσίασε την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου η Κομισιόν και έχει στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, με έμφαση στην καινοτομία. Πέρα από το Clean Industrial Deal, το οποίο αναμένεται μέχρι τον Μάρτιο και θα έχει σκοπό να αναζωογονήσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, μέχρι τέλος Φεβρουαρίου αναμένεται και το λεγόμενο Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια (Affordable Energy Action Plan), το οποίο θα περιλαμβάνει μέτρα που θα διασφαλίζουν ευρύτερη άμεση πρόσβαση σε φθηνή ενέργεια για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία. Το σχέδιο θα συμβάλλει στη μείωση του ενεργειακού κόστους μέσω της περαιτέρω ενοποίησης της αγοράς, στην ενίσχυση των μηχανισμών εγγυήσεων και μείωσης κινδύνου, ώστε να διευκολυνθούν μακροπρόθεσμες συμφωνίες αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή κινήτρων στη βιομηχανία για ευέλικτη ζήτηση ενέργειας, καθώς και στην εξασφάλιση δίκαιης κατανομής του κόστους του ενεργειακού συστήματος, μέσω καλύτερα σχεδιασμένων τιμολογίων.

Όπως αναφέρει η Κομισιόν, κρίσιμο στοιχείο του σχεδίου για προσιτή ενέργεια, θα είναι οι επενδύσεις στα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφοράς και διανομής ενέργειας. Οι επενδύσεις αυτές θα συμβάλλουν στην επίτευξη ενός συστήματος καθαρής ενέργειας μηδενικών εκπομπών, στη μείωση του κινδύνου περιορισμού της παραγωγής από ΑΠΕ και στην αξιοποίηση των ωφελειών της ενιαίας ενεργειακής αγοράς.

Την άνοιξη του 2025 έρχεται το Σχέδιο Δράσης για τον Χάλυβα και τα Μέταλλα (Steel and Metals Action Plan). Το Σχέδιο αυτό θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για τις επενδυτικές ανάγκες, την πρόσβαση σε πρωτογενή και δευτερογενή υλικά, τη χρήση εμπορικών αμυντικών εργαλείων και τη μακροπρόθεσμη αντικατάσταση των υφιστάμενων μέτρων διασφάλισης απέναντι στην παγκόσμια υπερπροσφορά εκτός συνθηκών αγοράς. Ειδικό πακέτο μέτρων θα παρουσιαστεί και για τη χημική βιομηχανία, το οποίο θα παρουσιαστεί στα τέλη του 2025. Το σχέδιο αυτό θα έχει καθοριστική σημασία για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου, την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, καθώς και τη διασφάλιση της επάρκειας κρίσιμων χημικών ουσιών.

Τι αναμένεται για τις βιώσιμες μεταφορές

Όσον αφορά στις βιώσιμες μεταφορές, η Κομισιόν παίρνει ξεκάθαρη θέση στην Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας, λέγοντας πως η επίτευξη του στόχου για κλιματική ουδετερότητα στα αυτοκίνητα έως το 2035 απαιτεί τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση. Σε αυτό το πλαίσιο, θα ενισχυθούν τα e-fuels (συνθετικά καύσιμα), μέσω στοχευμένης αναθεώρησης των κανονισμών στο πλαίσιο της προγραμματισμένης αξιολόγησης. Η Κομισιόν τονίζει πως αυτήν την περίοδο διενεργείται διάλογος με εκπροσώπους της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, ο οποίος θα συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού βιομηχανικού σχεδίου δράσης για την αυτοκινητοβιομηχανία. Το σχέδιο αυτό θα περιλαμβάνει φιλόδοξες πρωτοβουλίες από την πλευρά της προσφοράς και της ζήτησης. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα Σχέδιο Επενδύσεων στις Βιώσιμες Μεταφορές (Sustainable Transport Investment Plan), το οποίο θα περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα για τη μείωση του επενδυτικού ρίσκου σχετικά με την επιτάχυνση της ανάπτυξης υποδομών φόρτισης και την παραγωγή και διανομή ανανεώσιμων και χαμηλού άνθρακα καυσίμων μεταφοράς.

Αυξάνεται η σημασία της κυκλικής οικονομίας

Η κυκλική οικονομία θα βρεθεί σε περίοπτη θέση στις προτεραιότητες της Κομισιόν τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η αποδοτική χρήση των πόρων και η ενίσχυση της κυκλικότητας των υλικών συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών άνθρακα, την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ασφάλεια. Μάλιστα, τονίζεται πως η αγορά ανακατασκευής στην Ευρώπη αναμένεται να αυξήσει την αξία της από τα 31 δισ. ευρώ σήμερα στα 100 δισ. ευρώ έως το 2030, δημιουργώντας 500.000 νέες θέσεις εργασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, «έρχεται» νομοθετική πρόταση για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας, το λεγόμενο Circular Economy Act. Αυτό το σχέδιο θα επιδιώξει την κινητοποίηση επενδύσεων σε υποδομές ανακύκλωσης, την υποκατάσταση των πρωτογενών υλικών από την ευρωπαϊκή βιομηχανία και τη μείωση της υγειονομικής ταφής και της αποτέφρωσης πρώτων υλών. Παράλληλα, θα εφαρμοστούν οικολογικές απαιτήσεις σχεδιασμού (Eco-design) σε κρίσιμες κατηγορίες προϊόντων.

Σχέδια από την Κομισιόν και για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Σχέδια δράσης έρχονται και στην κλιματική ανθεκτικότητα. Η Κομισιόν υπογραμμίζει πως η ΕΕ και τα κράτη μέλη οφείλουν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους και να αυξήσουν την ετοιμότητά τους, μέσω τακτικής επικαιροποίησης των εκτιμήσεων κλιματικού κινδύνου, σχεδιασμού ανθεκτικών κρίσιμων υποδομών, ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στο κλίμα στον πολεοδομικό σχεδιασμό, ανάπτυξης λύσεων βασισμένων στη φύση (nature-based solutions), δημιουργίας συστήματος πιστώσεων για την προστασία της φύσης (nature credits) και προσαρμογής της γεωργίας στις νέες κλιματικές συνθήκες, διατηρώντας την ασφάλεια των τροφίμων. Προκειμένου να προστατευτεί η ευρωπαϊκή οικονομία και κοινωνία από φυσικές καταστροφές όπως πλημμύρες, ξηρασίες, δασικές πυρκαγιές και καταιγίδες, θα παρουσιαστεί ένα Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή (European Climate Adaptation Plan).

Τέλος, ως προς τη διαχείριση των υδάτων, η Κομισιόν αναφέρει στην Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας πως η αυξανόμενη έλλειψη νερού πρέπει να αντιμετωπιστεί από τα κράτη μέλη, βελτιώνοντας τις πρακτικές διαχείρισης του νερού, τις υποδομές αποθήκευσης και διανομής, την αποδοτικότητα στη χρήση του νερού και την προώθηση βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης υδάτινων πόρων. Για τον συντονισμό των προαναφερθέντων, η Κομισιόν θα παρουσιάσει μια Στρατηγική Ευρωπαϊκής Ανθεκτικότητας στο Νερό (European Water Resilience Strategy).

Ικανοποίηση από την ευρωπαϊκή βιομηχανία για τα νέα μέτρα που έρχονται

Η ευρωπαϊκή βιομηχανία «καλωσόρισε» την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπογραμμίζοντας ωστόσο τα προβλήματα που υπάρχουν και την ανάγκη για άμεσες λύσεις. Η Walburga Hemetsberger, Διευθύνουσα Σύμβουλος της SolarPower Europe, του συνδέσμου που εκπροσωπεί τη βιομηχανία ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη, δήλωσε: «Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ανταγωνιστικότητα ξεκινά ουσιαστικά με αυτή τη νέα δημοσίευση. Η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας επισημαίνει το σωστό πρόβλημα: τη διαρθρωτική μας εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Επισημαίνει επίσης τις σωστές λύσεις: περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ταχύτερο εξηλεκτρισμό και ισχυρότερη ευελιξία του συστήματος. Είναι επίσης ένα θετικό νέο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα καθορίσει έναν κλιματικό στόχο για το 2040 – η απαλλαγή από τον άνθρακα συμβαδίζει με την οικονομική ευημερία της Ευρώπης».

Η Eurometaux (European Metals Association), η οποία εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία μετάλλων, ανέφερε πως «ενώ πολλά σημεία παραμένουν ασαφή, κάποια ξεχωρίζουν, όπως το οmnibus package και η σαφής πρόθεση της νέας Επιτροπής να μας απαλλάξει από μέρος της γραφειοκρατίας που η ίδια εισήγαγε μόλις πέρυσι. Η Eurometaux θα στηρίξει με κάθε τρόπο αυτή την προσπάθεια απλοποίησης, ώστε πολλές από τις μικρότερες εταιρείες μας, πολλές από τις οποίες είναι οικογενειακές επιχειρήσεις, να έχουν ένα πιο βιώσιμο πλαίσιο αναφοράς. Το πιο σημαντικό για εμάς είναι σίγουρα η επιβεβαίωση του Σχεδίου Δράσης για τα Μέταλλα, το οποίο χαιρετίζουμε και στηρίζουμε πλήρως. Αυτή είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να στηρίξουμε τον στρατηγικό μας τομέα και είναι ενθαρρυντικό ότι υπάρχουν πολλές κοινές περιοχές μεταξύ του Σχεδίου Δράσης μας και της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας!»

Όσον αφορά στη FuelsEurope, που εκπροσωπεί τον κλάδο παραγωγής εναλλακτικών καυσίμων, σχολίασε: «Εμείς, στη FuelsEurope, καλωσορίζουμε την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την ενίσχυση της θέσης της ΕΕ ως οικονομικής δύναμης και επενδυτικού κόμβου. Χαιρετίζουμε επίσης την αναγνώριση των ανανεώσιμων και χαμηλών εκπομπών άνθρακα καυσίμων ως βασικών στοιχείων για μια βιώσιμη και ανταγωνιστική μετάβαση στη μετακίνηση. Ωστόσο, λυπούμαστε που δεν ελήφθη πλήρως υπόψη μια πραγματικά τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση στον κλιματικό στόχο του 2035 για τα αυτοκίνητα. Η βιομηχανία διύλισης και παραγωγής καυσίμων διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, στις βιομηχανικές αλυσίδες αξίας και στο τοπίο της καινοτομίας. Παρ’ όλα αυτά, απουσιάζει από τις στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ στην Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας».

Από την πλευρά της, η Λιάνα Γούτα, Γενική Διευθύντρια της FuelsEurope δήλωσε: «Ο τομέας παραγωγής καυσίμων χρειάζεται στοχευμένα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διευκολύνει τη μετάβαση από τα συμβατικά καύσιμα σε ανανεώσιμες και χαμηλών εκπομπών άνθρακα λύσεις. Αυτό το σχέδιο πρέπει να προσελκύσει επενδύσεις στην ΕΕ, να απλοποιήσει τις διαδικασίες αδειοδότησης, να μειώσει την κανονιστική πολυπλοκότητα και να εμπλέξει όλους τους φορείς της αλυσίδας αξίας. Τυχόν καθυστερήσεις ενέχουν το ρίσκο να θέσουν σε κίνδυνο τη μετάβαση της ΕΕ στην καθαρή ενέργεια, να αυξήσουν τις εξωτερικές εξαρτήσεις και να χαθούν ευκαιρίες στον παγκόσμιο αγώνα για καθαρές τεχνολογίες, στόχοι που αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες της Πυξίδας Ανταγωνιστικότητας».

Το Hydrogen Europe, ο σύνδεσμος που εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία υδρογόνου, έκανε επίσης αναφορά στην παρουσίαση του σχεδίου της Κομισιόν για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, σχολιάζοντας πως «το υδρογόνο διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε αυτό το όραμα, με σαφείς δεσμεύσεις για την κλιμάκωση της υποδομής, τη στήριξη της ζήτησης και τη διασφάλιση της ηγετικής θέσης της Ευρώπης στην καθαρή ενέργεια». Στη συνέχεια, τόνισε πως «οι υψηλές προσδοκίες παραμένουν: η Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας θέτει τη σωστή κατεύθυνση, αλλά η δράση είναι ζωτικής σημασίας. Η ΕΕ πρέπει να εφαρμόσει ταχέως συγκεκριμένα μέτρα που θα διασφαλίσουν την κλιμάκωση του καθαρού υδρογόνου με την ταχύτητα που απαιτείται για την επίτευξη των στόχων απαλλαγής από τον άνθρακα. Με τον αυξανόμενο παγκόσμιο ανταγωνισμό, η Ευρώπη δεν μπορεί να αντέξει καθυστερήσεις ή αβεβαιότητα στις επενδυτικές συνθήκες».

Διαβάστε ακόμη

• Μπαταρίες: Ποιοι διεκδικούν την τελευταία “δόση” κρατικής επιδότησης
• ΡΑΑΕΥ: Λύση στον γόρδιο δεσμό των αναδρομικών εκκαθαρίσεων
• Μένει πίσω η αποθήκευση: Το επενδυτικό ρίσκο και το κενό χρηματοδότησης