Η αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμες ενεργειακές λύσεις έφερε στο προσκήνιο τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMRs), οι οποίοι υπόσχονται να αλλάξουν τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Αυτοί οι προηγμένοι αντιδραστήρες, που συνήθως παράγουν λιγότερα από 300 μεγαβάτ (MW), έχουν σχεδιαστεί για να είναι μικρότεροι, πιο ευέλικτοι και ταχύτεροι στην ανάπτυξη από τους παραδοσιακούς πυρηνικούς σταθμούς. Με τη δυνατότητα να κατασκευάζονται σε μεγάλο βαθμό σε εργοστάσια, οι SMRs υπόσχονται να μειώσουν τους χρόνους κατασκευής, να μειώσουν το κόστος χρηματοδότησης και να μετριάσουν τους κινδύνους κατασκευής επί τόπου. Ωστόσο, παρά τα πολλά υποσχόμενα χαρακτηριστικά τους, παραμένουν σημαντικές αβεβαιότητες όσον αφορά την αποδοτικότητα του κόστους, την εμπορική βιωσιμότητα και τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στο ενεργειακό τοπίο.
Ένα ενδεικτικό παράδειγμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι παραδοσιακοί πυρηνικοί σταθμοί, και θα μπορούσαν να λύσουν οι SMRs, είναι η περίπτωση του σταθμού Sizewell C στην ανατολική Αγγλία. Ο εν λόγω σταθμός, που σχεδιάστηκε να έχει δυναμικότητα 3,2 γιγαβάτ (GW), αντιμετώπισε σημαντικές υπερβάσεις του προϋπολογισμού και καθυστερήσεις. Πιο συγκεκριμένα, το κόστος κατασκευής του Sizewell C, το οποίο αρχικά είχε εκτιμηθεί ότι θα κόστιζε 20 δισεκατομμύρια λίρες, έχει πλέον ανέλθει σε περίπου 40 δισεκατομμύρια λίρες, διπλάσιο από την αρχική πρόβλεψη, αναφέρουν οι Financial Times. Το παράδειγμα αυτό αναδεικνύει τις προκλήσεις της κατασκευής μεγάλων πυρηνικών σταθμών παραγωγής ενέργειας, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος χρηματοδότησης, μεγάλο χρόνο κατασκευής και πολύπλοκη υλικοτεχνική υποδομή. Οι SMRs, αντίθετα, έχουν σχεδιαστεί για να μετριάσουν αυτά τα ζητήματα παρέχοντας μια πιο τυποποιημένη και εργοστασιακά κατασκευασμένη προσέγγιση, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει στον εξορθολογισμό της κατασκευής και στη μείωση του κόστους.
Ένας ακόμη βασικός παράγοντας που συμβάλλει στο αυξανόμενο ενδιαφέρον για τους SMRs είναι η ενίσχυση προηγμένων τεχνολογιών, ιδίως της τεχνητής νοημοσύνης (AI). Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη ενσωματώνεται όλο και περισσότερο στον τομέα της ενέργειας, μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, όπως η Amazon και η Alphabet (μητρική εταιρεία της Google), διερευνούν τις δυνατότητες των SMRs για την τροφοδοσία των κέντρων δεδομένων τους, τα οποία είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα. Αυτή η τεχνολογική ανάπτυξη ενισχύει περαιτέρω την ελκυστικότητα των SMRs και χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία, η Τσεχική Δημοκρατία και οι ΗΠΑ εξετάζουν την ανάπτυξη αυτών των αντιδραστήρων στις ενεργειακές τους στρατηγικές.
Τα εμπόδια στην υιοθέτηση των SMRs
Παρά τη γενικότερη αισιοδοξία που περιβάλλει τους SMRs, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια σχετικά με την τεχνολογία και την οικονομική βιωσιμότητα της τεχνολογίας τους. Αρχικά, τα περισσότερα έργα SMRs δεν αναμένεται να λειτουργήσουν πριν από τη δεκαετία του 2030, ενώ η αύξηση των επιτοκίων και του κόστους της αλυσίδας εφοδιασμού από τις αρχικές εκτιμήσεις κόστους από την Rolls-Royce έχουν προκαλέσει ανησυχίες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Rolls-Royce είναι μία από τις τέσσερις εταιρείες που ανταγωνίζονται για την επιλογή της τεχνολογίας SMRs για κυβερνητική υποστήριξη, με την τελική απόφαση να αναμένεται μέχρι το 2029. Ενώ οι αρχικές εκτιμήσεις κόστους της Rolls-Royce τοποθετούσαν την τιμή ενός SMRs 470MW σε περίπου 2,5 δισεκατομμύρια λίρες, οι μελλοντικές μονάδες θα μπορούσαν να δουν το κόστος να μειώνεται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με τους Financial Times. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ελάχιστες δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με το τρέχον κόστος, καθώς οι εμπορικές διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε εξέλιξη. Αυτή η αβεβαιότητα καθιστά δύσκολο για τους επενδυτές, ιδιαίτερα τους ιδιώτες, να δεσμευτούν σε έργα SMRs, ιδίως δεδομένης της πολυπλοκότητας των κανονιστικών και σχεδιαστικών απαιτήσεων.
Ίσως, όμως, η μεγαλύτερη πρόκληση για την ευρεία υιοθέτηση των SMRs είναι το ισοσταθμισμένο κόστος ενέργειας (LCOE), ένα μέτρο του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια ζωής μιας μονάδας. Οι εκτιμήσεις κόστους για τους SMRs ποικίλλουν σημαντικά, με ορισμένες μελέτες να δείχνουν ότι αρχικά θα είναι ακριβότεροι από τους παραδοσιακούς πυρηνικούς σταθμούς μεγάλης κλίμακας. Σε έκθεση της Wood Mackenzie το 2023 εκτιμήθηκε ότι, εάν το κόστος των SMRs μειωθεί σε περίπου 120 δολάρια ανά μεγαβατώρα μέχρι το 2030, θα μπορούσαν να γίνουν ανταγωνιστικοί με τους μεγάλους πυρηνικούς αντιδραστήρες, καθώς και με τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και άνθρακα. Ωστόσο, αυτό το επίπεδο μείωσης του κόστους απέχει πολύ από το να είναι εγγυημένο και παραμένει ασαφές πόσο σύντομα οι SMRs θα είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τις καθιερωμένες πηγές ενέργειας στην τιμή.
Ενώ η κρατική χρηματοδότηση θα είναι ζωτικής σημασίας στα πρώτα στάδια, οι ιδιώτες επενδυτές θα μπορούσαν τελικά να ακολουθήσουν όταν η τεχνολογία ωριμάσει και το κόστος γίνει πιο προβλέψιμο. Η ανάπτυξη των SMRs βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα, ιδίως στον δυτικό κόσμο, και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την τεχνολογία έχουν αποτρέψει πολλούς επενδυτές. Ωστόσο, καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και τα αρχικά εμπόδια ξεπερνιούνται, οι SMRs αναμένεται να αποκτήσουν σημαντικότερο ρόλο στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα. Οι αντιδραστήρες αυτοί, με το μικρότερο μέγεθος και την αρθρωτή κατασκευή τους, θα μπορούσαν να προσφέρουν μια βιώσιμη και οικονομικά αποδοτική εναλλακτική λύση έναντι των μεγάλων πυρηνικών σταθμών, συμβάλλοντας στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης ενέργειας και μειώνοντας παράλληλα τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής ενέργειας.
Διαβάστε ακόμη
