Στη διελκυστίνδα ανάμεσα στην ανάπτυξη της παραγωγής του πράσινου υδρογόνου από τη μια μεριά και στην στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων, αλλά και την δημοσιονομική προσαρμογή από την άλλη έχει βρεθεί η Ισπανία. Από τη μια μεριά, η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα επιβάλλει μόνιμο (και όχι έκτακτο, όπως συνέβη σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες) φόρο επί των υπερβαλλόντων κερδών των ισπανικών εταιρειών παραγωγής ενέργειας (προκειμένου να στηρίξει τα δημοσιονομικά της χώρας) και από την άλλη ο φόρος αυτός φαίνεται να ωθεί τις ισπανικές εταιρείες ενέργειας είτε στο πάγωμα επενδύσεων στην παραγωγή του πράσινου υδρογόνου (και έτσι στην πράσινη μετάβαση), είτε στην πραγματοποίηση τους εκτός Ισπανίας, ακόμα και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο εν λόγω φόρος, αρχικά ήταν σχεδιασμένο να επιβληθεί μόνο για το 2023 και το 2024, αλλά η ισπανική κυβέρνηση (μην θέλοντας για ιδεολογικούς λόγους να μειώσει τις δαπάνες) ανακοίνωσε τη μονιμοποίηση τους, κάτι στο οποίο αντιδρούν σφόδρα οι ισπανικές εταιρείες ενέργειας, απειλώντας να βάλουν στοπ στα έργα της πράσινης μετάβασης ή να τα «τρέξουν» σε άλλη χώρα.

Του λόγου του αληθές, η δεύτερη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της Ισπανίας, η Cepsa, εξήγγειλε ότι θα αναβάλει επενδύσεις συνολικού ύψους τριών δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ισπανία, εάν ο ειδικός φόρος εισαχθεί μόνιμα και σύμφωνα με δηλώσεις της στον τύπο θα δώσει έμφαση στην επέκταση εκτός Ισπανίας.

Η Repsol, επίσης, είχε απειλήσει πριν από τη Cespa να μεταφέρει τις επενδύσεις σε AΠΕ από την Ισπανία σε άλλες χώρες, όπως, για παράδειγμα, στη γειτονική Πορτογαλία, όπου θα μπορούσε να θέσει σε εφαρμογή έναν ηλεκτρολύτη τεσσάρων γιγαβάτ, ενός εργοστασίου που είναι απαραίτητο για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου.

Οι αντιδράσεις στα σχέδια της ισπανικής κυβέρνησης, δεν αφορά μόνο τη μία ή την άλλη ισπανική εταιρεία, αλλά το σύνολο του κλάδου, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι η ένωση των ισπανικών πετρελαϊκών εταιρειών, AOP, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ο φόρος επί των υπερκερδών ή η έλλειψη σαφήνειας όσον αφορά τη μελλοντική φορολόγηση θα έθετε σε κίνδυνο τις επενδύσεις του κλάδου στην απεξάρτηση από τον άνθρακα που ανέρχονται σε 16 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030.

Το διαφαινόμενο “πράσινο” αδιέξοδο στην Ισπανία δεν αφορά μόνο την ίδια, αλλά εμμέσως όλη την Ευρώπη και πρώτα – πρώτα τη Γερμανία. Και αυτό γιατί το Βερολίνο βασίζεται στο πράσινο υδρογόνο από την Ισπανία για τη δική του ενεργειακή μετάβαση. Για αυτόν τον λόγο, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχει κάνει εκστρατεία για την κατασκευή ενός αγωγού υδρογόνου από τη Βαρκελώνη στη Μασσαλία, έτσι ώστε να εισάγεται το κλιματικά ουδέτερο αέριο από την Ισπανία μέσω Γαλλίας.

Το γεγονός ότι η Ισπανία έχει άφθονο ήλιο, άνεμο και μεγάλες εκτάσεις μη ανεπτυγμένης γης, την καθιστά ιδανικό τόπο για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας με χαμηλό κόστος και είναι για αυτό που ο πρωθυπουργός της χώρας Πέδρο Σάντσεθ (Pedro Sánchez) θέλει να μετατρέψει τη χώρα του σε ευρωπαϊκό κόμβο για το πράσινο υδρογόνο.

Ωστόσο, τα πράσινα σχέδια έχουν αρχίσει – από το 2022 – να σκοντάφτουν στην εκτίναξη των τιμών ενέργειας και έτσι της ακρίβειας και των κοινωνικών αντιδράσεων, τις οποίες έπρεπε και πρέπει να διαχειριστεί η ισπανική κυβέρνηση. Έτσι, εισήγαγε τον φόρο υπερκέρδους 1,2% στα τέλη του 2022 για τις ενεργειακές εταιρείες με κύκλο εργασιών τουλάχιστον 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Τα έσοδα από το φόρο αυτό τα έδωσε ως ενισχύσεις για τις οικογένειες στην Ισπανία που έχουν γονατίσει οικονομικά από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Πλέον, όμως, όχι μόνο η ενέργεια είναι πλέον φθηνότερη, αλλά και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί. Ωστόσο, η ισπανική κυβέρνηση έχει άλλο πρόβλημα τώρα: Πρέπει να εκπληρώσει τα κριτήρια της ΕΕ για το έλλειμμα, τα οποία ισχύουν και πάλι από φέτος και για αυτό θέλει αυξημένα έσοδα.

Αναλυτές αναφέρουν πως η όλη πορεία προς την πράσινη μετάβαση στην Ισπανία μπορεί να βρεθεί στον “αέρα”, καθώς τα σχετικά έργα είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο -και έτσι δεν θα είχε μεγάλο κόστος το πάγωμα τους- ενώ τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης πέφτουν με το σταγονόμετρο. Υπό αυτές τις συνθήκες, ένας μόνιμος φόρος στα κέρδη των ισπανικών εταιρειών (αν και δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη η ψήφιση του, καθώς ο Σάντσεθ δεν φαίνεται να διαθέτει την αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία) θα έκοβε ίσως αποφασιστικά τη φορά της πράσινης μετάβασης στην Ισπανία.

Αν αυτό συμβεί, οι ισπανικές εταιρείες έχουν δύο εναλλακτικές, οι οποίες όμως είναι η μία χειρότερη από την άλλη: Η πρώτη είναι η πραγματοποίηση των πράσινων επενδύσεων στην Πορτογαλία, η οποία όμως, δεν έχει τόσο μεγάλες εκτάσεις όσο η Ισπανία και η δεύτερη είναι η πραγματοποίηση τους στο Μαρόκο ή την Αλγερία, οι οποίες έχουν εκτάσεις, αλλά δεν έχουν πολιτική σταθερότητα.

Διαβάστε ακόμη