Κρίσιμη είναι η σημερινή (4.9.24) σύνοδος της ΕΕ για τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ της “συλλογικής Δύσης” από τη μια μεριά και της Κίνας από την άλλη, καθώς θα αποφασίσει για την επιβολή ή μη πρόσθετων δασμών στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Η απόφαση της ΕΕ -παρά την αρνητική στάση της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, αλλά και της γερμανικής κυβέρνησης (αν και φέρεται να είναι εσωτερικά διασπασμένη)- θα καθορίσει τους ρυθμούς της πράσινης μετάβασης στην ΕΕ τόσο από πλευράς παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων (καθώς η εισαγωγή των κινεζικών EV στην ΕΕ πλήττει την ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων), όσο και από πλευράς κυκλοφορίας (καθώς τα κινέζικα αυτοκίνητα πωλούνται σε χαμηλότερη τιμή από τα ευρωπαϊκά).

Μέχρι λίγο πριν από την ψηφοφορία, εκπρόσωποι της Ομοσπονδιακής γερμανικής Καγκελαρίας ασκούσαν πιέσεις στις άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ να ψηφίσουν «όχι» προκειμένου να αποτρέψουν τους δασμούς.

Η προσέγγιση αυτή είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη στο εσωτερικό της γερμανικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με την εφημερίδα Handelsblatt, συζητήθηκε και στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου την περασμένη Τετάρτη (2.9.24).

Δύο στρατόπεδα έχουν σχηματιστεί στο πλαίσιο του κυβερνητικού συνασπισμού: Ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD), ο υπουργός Μεταφορών Φόλκερ Βίσσινγκ και ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ (και οι δύο FDP) είναι σταθερά στο πλευρό της αυτοκινητοβιομηχανίας, η οποία άσκησε μαζικές πιέσεις στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να καταψηφίσει τους δασμούς τους τελευταίους μήνες.

«Περισσότερο εμπόριο με περισσότερους εταίρους από περισσότερες χώρες – έτσι μοιάζει η λογική διαχείριση των κινδύνων σε έναν αβέβαιο κόσμο», δήλωσε την Τετάρτη ο Ομοσπονδιακός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) σε εκδήλωση που διοργάνωσε η ένωση εξωτερικού εμπορίου BGA. Οι διαπραγματεύσεις με την Κίνα για τα ηλεκτρικά οχήματα πρέπει επομένως να συνεχιστούν.

Υπάρχει πλειοψηφία στην ΕΕ σχετικά με τους δασμούς;

Ο Λίντνερ απαίτησε ότι η Γερμανία πρέπει να διασφαλίσει ότι οι δασμοί δεν θα επιβληθούν με ένα ξεκάθαρο «όχι». «Σε περίπτωση αμφιβολίας, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος θα πρέπει να κάνει και ο ίδιος μια σαφή δήλωση». Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του FDP, Κρίστιαν Ντερ (Christian Dürr) δήλωσε επίσης σε συνέντευξή του στην Handelsblatt ότι η Γερμανία πρέπει να «απορρίψει απολύτως» τους δασμούς αυτοκινήτων.

Από την άλλη πλευρά βρίσκονται τα υπουργεία που διοικούνται από τους Πράσινους, ιδίως το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών και το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας. Αν και δεν είναι υπέρ των δασμών καθεαυτών, δεν βλέπουν πολλές άλλες επιλογές όταν πρόκειται για την Κίνα. «Ούτε οι εμπορικές συγκρούσεις ούτε οι ακραίοι δασμοί είναι προς το συμφέρον της Γερμανίας», δήλωσε η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ (Annalena Baerbock) σε συνέντευξή της στην Handelsblatt. «Αλλά ούτε το να σκύβεις το κεφάλι και να αγνοείς την πραγματικότητα θα σε σώσει».

«Είμαι απολύτως κατά των δασμών. Αλλά το ερώτημα είναι: πώς θα βρούμε τον καλύτερο τρόπο για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση;», δήλωσε την Τετάρτη ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ σε μια συζήτηση στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Διαλόγου του Βερολίνου, στην οποία συμμετείχε επίσης το αφεντικό της Mercedes, Ola Källenius. Εάν μια πολιτική λύση αποτύχει, όπως φαίνεται προς το παρόν, το υπουργείο του τάσσεται υπέρ της αποχής από την ψηφοφορία στην ΕΕ – άποψη που συμμερίζεται και το υπουργείο Εξωτερικών.

Θα ήταν «απερίσκεπτο» για την Καγκελαρία να παρακάμψει τη διαδικασία συμφωνίας στην κυβέρνηση και να ψηφίσει «όχι», δήλωσε αξιωματούχος του Υπουργείου Οικονομικών.

Η Επιτροπή της ΕΕ κατηγορεί την Κίνα ότι επιδοτεί την παραγωγή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων της και έτσι τους δίνει αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών τους. Από τον Νοέμβριο, η ΕΕ θέλει, λοιπόν, να επιβάλει ειδικούς δασμούς για να αντισταθμίσει το αποτέλεσμα των κρατικών ενισχύσεων.

Χώρες της ΕΕ: Η Γερμανία μειοψηφεί στο Συμβούλιο

Για να αποτραπούν οι δασμοί, 15 κράτη μέλη που αντιπροσωπεύουν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ θα πρέπει να ψηφίσουν εναντίον τους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλες χώρες της ΕΕ είναι σημαντικές για την Κίνα.

Η Γερμανία απείχε σε μια δοκιμαστική ψηφοφορία τον Ιούλιο. Η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία ψήφισαν υπέρ των δασμών. Η Γαλλία φέρεται να εξακολουθεί να είναι υπέρ των δασμών και η Ιταλία έχει επίσης εκφράσει δημοσίως την υποστήριξή της. Η Ισπανία, από την άλλη πλευρά, έχει προφανώς επηρεαστεί από το Πεκίνο.

Οι διπλωμάτες της ΕΕ υποθέτουν ότι δεν θα υπάρξει πλειοψηφία κατά των δασμών σήμερα (4.10.24) – ανεξάρτητα από το αν η Γερμανία ψηφίσει κατά ή απέχει. Δεν υπάρχουν σημάδια αλλαγής στάσης στο Συμβούλιο, λένε στις Βρυξέλλες.

Σύμφωνα με παρατηρητές, η ψηφοφορία αποτελεί την πρώτη δοκιμασία της νέας στρατηγικής της ΕΕ για την οικονομική ασφάλεια. «Θα ήταν ένα κακό μήνυμα για την Επιτροπή της ΕΕ εάν η Κίνα καταφέρει να διχάσει τα κράτη μέλη», λέει ο Tobias Gehrke από τη δεξαμενή σκέψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.

Το γερμανικό ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομίας φέρεται να έχει υποβάλει πρόσφατα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ιδέες για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια πιθανή λύση με διαπραγμάτευση.

Μία από τις προτάσεις είναι οι Κινέζοι κατασκευαστές να δημιουργήσουν εγκαταστάσεις παραγωγής στην ΕΕ, ώστε να μπορούν να παράγουν υπό τις ίδιες ανταγωνιστικές συνθήκες. Για τη μετάβαση θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης οι μέγιστες ποσότητες και οι ελάχιστες τιμές για τα εισαγόμενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από την Κίνα.

Η κινεζική πλευρά είχε επίσης υποβάλει πρόταση στην Επιτροπή της ΕΕ που προέβλεπε ελάχιστες τιμές και μέγιστες ποσότητες. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες δήλωσαν ότι οι προσφορές αυτές δεν πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη και δεν συνάδουν με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Η Επιτροπή απαιτεί διαβεβαιώσεις από το κινεζικό κράτος ότι οι επιδοτήσεις θα μειωθούν. Οι απλές συμφωνίες τιμών με μεμονωμένους κατασκευαστές αυτοκινήτων δεν αρκούν για τους αξιωματούχους.

Παρόμοια ακούγονται τα πράγματα στους ευρωπαϊκούς διπλωματικούς κύκλους. Είναι αμφίβολο πώς οι περιορισμοί μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά και καθόλου. Υπάρχει επίσης φόβος για την επίδραση σήματος που θα είχε μια ασυνεπής στάση της ΕΕ σχετικά με τους δασμούς – τη στιγμή που οι δασμοί για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν στην καλύτερη περίπτωση το προοίμιο μιας μακράς διαμάχης με την Κίνα για τις επιδοτούμενες εξαγωγές προς την Ευρώπη. «Είναι πολύ σημαντικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδείξει ενότητα στο θέμα των δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα», ανέφεραν διπλωματικοί κύκλοι.

ΕΕ: Σε εξέλιξη 182 διαδικασίες κατά των επιδοτήσεων και του ντάμπινγκ

Οι εταιρείες σχηματίζουν ήδη ουρά στις Βρυξέλλες για να διαμαρτυρηθούν για το ντάμπινγκ τιμών από τους Κινέζους ανταγωνιστές τους – πολλές ανεπίσημα, αλλά και πολλές επίσημα.

Στο τέλος του 2023, υπήρχαν συνολικά 182 προστατευτικά μέτρα κατά των επιδοτήσεων και του ντάμπινγκ σε διάφορους εμπορικούς τομείς στην ΕΕ, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν για την εμπορική άμυνα. Τα 3/4 από αυτά αφορούσαν την Κίνα.

Πέρυσι, η αρχή των Βρυξελλών κίνησε υπερδιπλάσιες διαδικασίες σε σχέση με το προηγούμενο έτος. «Αυτή η σημαντική αύξηση υπογραμμίζει την αποφασιστικότητα της Κομισιόν να λάβει ισχυρά μέτρα κατά του ολοένα και πιο αθέμιτου εμπορίου», αναφέρεται στην έκθεση.

Ο εμπειρογνώμονας του ECFR Gehrke αναμένει ότι η ΕΕ θα επεκτείνει ακόμη περισσότερο τα προστατευτικά της μέτρα. Ένα παράδειγμα είναι οι εισαγωγές μπαταριών. Δεν έχει νόημα να επιδοτούνται με δισεκατομμύρια τα νέα εργοστάσια μπαταριών στην ΕΕ και την ίδια στιγμή να επιβάλλεται μόνο ένας δασμός 1,3% στις εισαγόμενες μπαταρίες, είπε.

Σε έρευνα που διεξήγαγε το Ινστιτούτο για τη Γερμανική Οικονομία (IW), πάνω από το 80% περίπου 900 γερμανικών επιχειρήσεων από τον τομέα της βιομηχανίας και των υπηρεσιών που σχετίζονται με τη βιομηχανία τάχθηκαν υπέρ των δασμών στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Πάνω από το 70% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι οι Κινέζοι ανταγωνιστές τους υποτιμούν τις τιμές τους κατά περισσότερο από 10%. Περισσότερες από το 1/3 γερμανικών εταιρειών με Κινέζους ανταγωνιστές αναφέρουν ότι οι εν λόγω ανταγωνιστές προσφέρουν τα προϊόντα τους ακόμη και τουλάχιστον 30% φθηνότερα.

Είναι εξαιρετικά απίθανο η κινεζική κυβέρνηση να απομακρυνθεί από το μαζικά εξαγωγικό μοντέλο της οικονομίας της με δική της πρωτοβουλία. Χάρη στην πλούσια κρατική στήριξη, οι κινεζικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες σε διάφορους τομείς, οι οποίες καλύπτουν τη ζήτηση στη χώρα που είναι υπερβολικά αδύναμη.

Η κατανάλωση στη χώρα μαραζώνει εδώ και χρόνια και η κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να λάβει τα μέτρα που θα ήταν απαραίτητα για την αναζωογόνησή της. Ως αποτέλεσμα, οι εξαγωγές αποτελούν τον σημαντικότερο εναπομείναντα μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και μια κρίσιμη ευκαιρία για τις κινεζικές εταιρείες να μειώσουν την πλεονάζουσα παραγωγική τους ικανότητα.

Η πίεση στην ευρωπαϊκή αγορά αυξήθηκε πρόσφατα ακόμη περισσότερο επειδή χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο Καναδάς επέβαλαν τιμωρητικούς δασμούς έως και 100 % στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Λίγο πριν από την ψηφοφορία στην ΕΕ σήμερα (4.10.24), το γερμανικό λόμπι των αυτοκινήτων αύξησε τις πιέσεις προς τη γερμανική κυβέρνηση να ψηφίσει κατά των δασμών. Οι πρόσθετοι δασμοί θα έβλαπταν τις παγκοσμίως δραστηριοποιούμενες γερμανικές εταιρείες και θα μπορούσαν να «προκαλέσουν μια εμπορική σύγκρουση που τελικά γνωρίζει μόνο χαμένους», προειδοποίησε το αφεντικό της BMW, Όλιβερ Ζίπσε (Oliver Zipse). «Η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει επομένως να λάβει σαφή θέση και να ψηφίσει κατά της εισαγωγής πρόσθετων δασμών στην ΕΕ».

Μια αρνητική ψήφος της γερμανικής κυβέρνησης θα ήταν ένα μήνυμα «υπέρ μιας λύσης με διαπραγμάτευση αντί μιας εμπορικής σύγκρουσης», δήλωσε το αφεντικό της Mercedes, Ola Källenius. «Η αποχή δεν αποτελεί επιλογή», προειδοποίησε η Χίλντεγκαρντ Μιούλερ (Hildegard Müller), πρόεδρος της γερμανικής ένωσης αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA). «Το Βερολίνο καλείται να λάβει σαφή θέση».

Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων φοβούνται ότι η Κίνα θα μπορούσε να λάβει αντίμετρα και να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές από τη Γερμανία. Ωστόσο, οι ειδικοί πιστεύουν ότι η ανησυχία αυτή είναι αβάσιμη.

«Υπάρχει μόνο πολύ περιορισμένος λόγος να πιστεύουμε ότι η Κίνα θα λάβει μέτρα κατά των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών», λέει ο Τζέικομπ Γκάντερ (Jacob Gunter), εμπειρογνώμονας στην κινεζική δεξαμενή σκέψης Merics. Η Γερμανία δεν εξάγει πολλά οχήματα στην Κίνα. Σχεδόν όλα τα γερμανικά μοντέλα που πωλούνται στη Λαϊκή Δημοκρατία κατασκευάζονται επίσης εκεί από Κινέζους εργάτες. Επομένως, δεν είναι προς το συμφέρον του Πεκίνου να βλάψει τους Γερμανούς κατασκευαστές αυτοκινήτων.

Διαβάστε ακόμη