Η περιβαλλοντική ομάδα Eko straža πραγματοποίησε, σύμφωνα με το Balkan Green Energy News, διαμαρτυρία μπροστά από το κτίριο του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα της Σερβίας RTS για να επισημάνει τις συλλήψεις και τις ποινικές διώξεις εναντίον αρκετών δεκάδων ακτιβιστών που αγωνίζονται για την απαγόρευση της εξερεύνησης και εξόρυξης μεταλλευμάτων λιθίου και βορίου. Από την άλλη πλευρά, το Υπουργείο Μεταλλείων και Ενέργειας της χώρας ανακοίνωσε ότι έλαβε ανώνυμη απειλή σχετικά με το έργο Jadar της Rio Tinto.

Τους τελευταίους δυόμισι μήνες έχουν συλληφθεί έως και εξήντα αντιτιθέμενοι στην εξόρυξη λιθίου και συμμετέχοντες σε διαδηλώσεις, δήλωσε η Νίνα Τσιγκάνοβιτς από την περιβαλλοντική ομάδα Eko straža σε συγκέντρωση έξω από το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο της Σερβίας RTS στο Βελιγράδι. Οι περισσότεροι συνελήφθησαν στις 17 Αυγούστου. Επτά ημέρες νωρίτερα, η μεγαλύτερη από μια σειρά διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη χώρα πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα, με αίτημα την πανεθνική απαγόρευση της εξερεύνησης και εξόρυξης μεταλλευμάτων λιθίου και βορίου.

Ορισμένοι ακτιβιστές είναι ύποπτοι ή κατηγορούνται για σοβαρά εγκλήματα – κάλεσμα για βίαιη αλλαγή της συνταγματικής τάξης και υποκίνηση εθνοτικού, φυλετικού και θρησκευτικού μίσους και μισαλλοδοξίας. Επιπλέον, ορισμένοι από αυτούς έχουν γίνει μάρτυρες ύποπτων πυρκαγιών σε κάποια από τα ακίνητά τους, έχουν αντιμετωπίσει ξαφνικό φορολογικό έλεγχο ή έχουν δεχθεί απειλές στα κοινωνικά δίκτυα.

Η αστυνομία συνέλαβε τουλάχιστον ένα άτομο σχεδόν σε κάθε πόλη και χωριό όπου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις. Ανάμεσά τους είναι άτομα από πρωτοβουλίες και κινήματα όπως το Eko straža και το Čuvari/ke vatre, καθώς και από κόμματα της αντιπολίτευσης, όπως τα Kreni-promeni (Go-Change), Κέντρο Σερβίας – SRCE και άλλα. Στα μέσα Ιουνίου, η Rio Tinto ενίσχυσε την προπαγανδιστική εκστρατεία για το άνοιγμα ενός αμφισβητούμενου ορυχείου και την εγκατάσταση μονάδας επεξεργασίας στην κοιλάδα του ποταμού Jadar στα δυτικά της χώρας, κοντά στην πόλη Loznica. Εκείνη την εποχή, ο πρόεδρος Aleksandar Vučić άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση θα ανανεώσει την υποστήριξη του έργου, αφού το απαγόρευσε στις αρχές του 2022 εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων. Αυτό προκάλεσε μια άλλη σειρά διαδηλώσεων σε ολόκληρη τη Σερβία κατά της επένδυσης, κατά της εξόρυξης λιθίου γενικά, αλλά και άλλων τρεχόντων σχεδίων εξόρυξης και σε σχέση με τοπικά περιβαλλοντικά ζητήματα.

Σύντομα το Συνταγματικό Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση της κυβέρνησης της Σερβίας να καταργήσει το χωροταξικό σχέδιο για το έργο Jadar, οπότε η εκτελεστική εξουσία το επανέφερε αμέσως. Στη συνέχεια υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη δημιουργία στρατηγικής εταιρικής σχέσης για τις πρώτες ύλες και την αλυσίδα αξίας στους τομείς των μπαταριών και των ηλεκτρικών οχημάτων.

Η Eko straža ζητά χρόνο από το RTS στις ειδήσεις του prime time μέσα σε μια εβδομάδα. Η οργάνωση ζήτησε να ληφθούν πειθαρχικά μέτρα για τα άτομα της εισαγγελίας που διέταξαν τις συλλήψεις και κίνησαν τις διαδικασίες κατά των ακτιβιστών και την έρευνα στα σπίτια τους, καθώς και να επιστραφούν οι κατασχεμένες κινητές συσκευές. Ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας αναφέρθηκε εν συντομία στη διαμαρτυρία ζωντανά στο κύριο δελτίο ειδήσεων. Οι ακτιβιστές αντιμετωπίζουν κατηγορίες για έκκληση σε βίαιη αλλαγή της συνταγματικής τάξης και υποκίνηση εθνοτικού, φυλετικού και θρησκευτικού μίσους και μισαλλοδοξίας

Ο ιδρυτής της Eko straža, Bojan Simišić, δήλωσε στο πλήθος ότι οι αρχές επινοούν εγκληματικές πράξεις και κατηγόρησε τις εφημερίδες που πρόσκεινται στην κυβέρνηση ότι συκοφαντούν τους αντιπάλους της εξερεύνησης και εξόρυξης λιθίου αποκαλώντας τους προδότες και κατασκόπους. «Όλοι έχουν δικαίωμα σε ένα υγιές περιβάλλον», τόνισε, παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το σύνταγμα, και επισήμανε ότι όλοι πρέπει να είναι ακτιβιστές για να είναι δυνατή η διατήρηση του περιβάλλοντος στη Σερβία. Ο Simišić υποστήριξε ότι οι αρχές παρενοχλούν τα μέλη των οικογενειών πολλών ακτιβιστών και διαδηλωτών, συμπεριλαμβανομένης της δικής του συζύγου.

Οι ομιλητές στη διαμαρτυρία σημείωσαν ότι η κυβέρνηση αγνόησε μια λαϊκή πρωτοβουλία πριν από δύο χρόνια με περισσότερες από 38.000 υπογραφές για την απαγόρευση της εξερεύνησης και εξόρυξης λιθίου και βορίου. Η Εθνοσυνέλευση ήταν υποχρεωμένη από το νόμο να συζητήσει την πρόταση. Ο Matković δέχθηκε ανώνυμες απειλές θανάτου για τη στήλη του στην οποία ανέλυσε τις πιθανές ζημιές από το έργο λιθίου Jadar και στηρίζεται στις επενδύσεις σε μεταλλεία και προειδοποίησε ότι η Σερβία μπορεί να γίνει «η αποικία μεταλλείων της Ευρώπης».

Αξίζει να σημειωθεί ότι μια νέα και ανώνυμη ομάδα με την ονομασία Kopaćemo (Θα σκάψουμε) δημοσίευσε στον ιστότοπό της αυτό που αποκάλεσε «μητρώο οικοτρομοκρατών», στοχοποιώντας 20 άτομα, μεταξύ των οποίων και αρκετούς διοργανωτές διαμαρτυριών. Μεταξύ αυτών είναι οι Zlatko Kokanović, Nebojša Petković και Marijana Petković από την ομάδα Ne damo Jadar και την Ένωση Περιβαλλοντικών Οργανώσεων της Σερβίας. Η υπουργός Μεταλλείων και Ενέργειας Dubravka Đedović Handanović δήλωσε ότι το υπουργείο έλαβε μια ανώνυμη απειλή, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σχετικά με το έργο Jadar. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι υπάλληλοι εκφοβίζονται και απειλούνται. Το υπουργείο επέκρινε «ψεύτικους περιβαλλοντολόγους και πολιτικούς» για την προσπάθεια ανατροπής της κυβέρνησης με τη χρήση βίας.

Διαβάστε ακόμη