Αναστάτωση στον τομέα της ενέργειας προκαλεί ένα σχέδιο για το μέλλον του εφοδιασμού της Γερμανίας με ηλεκτρική ενέργεια. Ο λόγος για ένα έγγραφο άνω των 100 σελίδων του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας και Τεχνολογίας (BMWK), το οποίο παρουσιάζει ιδέες για το πώς θα πρέπει να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στη Γερμανία ακόμη και μετά τη σταδιακή απόσυρση του άνθρακα.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι των μεγαλύτερων ενεργειακών εταιρειών της Γερμανίας αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την κεντρική ιδέα του εγγράφου και ομόφωνα λένε στην κυβέρνηση ότι είναι υπερβολικά περίπλοκη. Συγκεκριμένα, πρόκειται για μια πρόταση του υπουργείου με το δυσκίνητο όνομα «υβριδική αγορά ισχύος».

Ο διευθύνων σύμβουλος της RWE, Μάρκους Κρέμπερ (Markus Krebber) λέει ότι η γερμανική πρόταση ακούγεται «αρκετά περίπλοκη». Σε άλλες χώρες δεν έχουν υπάρξει μέχρι σήμερα υβριδικές αγορές ισχύος, παρά μόνο κεντρικές.

Ο διευθύνων σύμβουλος της EnBW, Γκέοργκ Σταματελόπουλος (Georg Stamatelopoulos) συμφωνεί μαζί του, λέγοντας πως «η πρακτική σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή το Βέλγιο δείχνει ότι οι συγκεντρωτικές αγορές ισχύος επιτυγχάνουν τον στόχο τους, δηλαδή την εγγύηση της ασφάλειας εφοδιασμού, με αποτελεσματικό τρόπο».

Ένα συνδυαστικό μοντέλο, από την άλλη πλευρά, είναι πιο πολύπλοκο και, ως εκ τούτου, πιο δαπανηρό.

Και ο διευθύνων σύμβουλος της Uniper, Μίκαελ Λέβις (Michael Lewis), λέει πως «αν πρέπει να βρούμε μια επείγουσα και ρεαλιστική λύση, πιστεύουμε ότι η κεντρική αγορά είναι καλύτερη».

Τι είναι η αγορά ισχύος;

Αλλά τι είναι μια αγορά ισχύος και πώς θα στηρίξει τον ενεργειακό εφοδιασμό της Γερμανίας, είτε είναι υβριδική είτε συγκεντρωτική;

Το θέμα είναι τόσο σημαντικό επειδή η παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία αλλάζει ριζικά. Όλο και περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Πέρυσι, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρήγαγαν ήδη το 56% της ηλεκτροπαραγωγής της χώρας.

Ωστόσο, η Γερμανία εξακολουθεί να έχει εξάρτηση από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα. Για παράδειγμα, το 44% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από συμβατικές πηγές ενέργειας, όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο. Το ποσοστό του άνθρακα, όμως, πρόκειται να μειωθεί όλο και περισσότερο τα επόμενα χρόνια για λόγους προστασίας του κλίματος.

Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει πάντα αρκετός άνεμος και ήλιος. Επομένως, πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμες δυνατότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, εάν ο άνεμος δεν φυσάει και ο ήλιος δεν λάμπει. Αυτό θα μπορούσε να είναι, για παράδειγμα, σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο, αλλά και μπαταρίες που απελευθερώνουν ηλεκτρική ενέργεια στο δίκτυο.

Στο σημερινό σύστημα, δεν θα άξιζε να διατηρείται σε ετοιμότητα «για παν ενδεχόμενο» ένας ολόκληρος σταθμός ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο. Θα παρήγαγε ηλεκτρική ενέργεια πολύ σπάνια για να βγάζει τα έξοδά της.

Στο μέλλον, ορισμένοι φορείς εκμετάλλευσης σταθμών ηλεκτροπαραγωγής θα πρέπει επομένως να λαμβάνουν χρήματα όχι μόνο όταν παράγουν πραγματικά ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και επειδή απλώς έχουν τη δυνατότητα να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια όταν αυτή χρειάζεται. Αυτό ονομάζεται αγορά (αποζημίωσης διαθέσιμης) ισχύος.

Οι κεντρικές αγορές ισχύος ευνοούν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου

Υπάρχουν τώρα συζητήσεις σχετικά με τον ακριβή σχεδιασμό μιας τέτοιας αγοράς, σύμφωνα με τη Handelsblatt. Αυτό είναι επίσης σημαντικό επειδή είναι πιθανό να βοηθήσει να αποφασιστεί ποιο “είδος” διαθέσιμης ισχύος θα επιδοτείται περισσότερο στο μέλλον – για παράδειγμα, αν θα κατασκευαστούν περισσότεροι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου ή περισσότερες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες.

Σε μια συγκεντρωτική αγορά ισχύος, ένας διορισμένος από την κυβέρνηση φορέας καθορίζει πόση δυναμικότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χρειάζεται η χώρα. Στη συνέχεια, η καθορισμένη ισχύς προκηρύσσεται σε διαγωνισμό και οι εταιρείες μπορούν να υποβάλουν προσφορές γι’ αυτή. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι προσφέρονται να κατασκευάσουν σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με συγκεκριμένη δυναμικότητα και λαμβάνουν ως αντάλλαγμα καθορισμένη αποζημίωση

Ένα πράγμα είναι σαφές: αυτό το συγκεντρωτικό σύστημα είναι σχετικά απλό και έχει ήδη δοκιμαστεί σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Θα μπορούσε επομένως να εισαχθεί σχετικά γρήγορα, σύμφωνα με τις ελπίδες των μεγάλων ενεργειακών εταιρειών. Υπάρχει όμως και μια παγίδα: είναι πιθανότερο να ενθαρρύνει την κατασκευή νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου παρά τη χρήση μπαταριών.

Γιατί μια υβριδική αγορά ισχύος περιλαμβάνει περισσότερες επιλογές

Το συγκεντρωτικό σύστημα θα μπορούσε επομένως να συμβάλει στην παράταση της εξάρτησης της Γερμανίας από το φυσικό αέριο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι θα μπορούσε να διασφαλίσει ότι ιδίως οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου – και ενδεχομένως οι σταθμοί υδρογόνου στο μέλλον – θα παράγουν την ηλεκτρική ενέργεια που λείπει σε περιόδους χαμηλής αιολικής και ηλιακής παραγωγής.

Αυτό θα εμπόδιζε τη μεγιστοποίηση της χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ωστόσο, αυτός ακριβώς είναι ο στόχος της ευρύτερης ευρωπαϊκής πολιτικής για το κλίμα.

Επιπλέον, η πράσινη ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσε να αποθηκευτεί σε μπαταρίες σε περιόδους που υπάρχει υπερπροσφορά ενέργειας και να εγχυθεί σε δεύτερο χρόνο στο ηλεκτρικό δίκτυο. Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό, δεδομένου ότι είναι συνδεδεμένα με το wallbox στο σπίτι για ένα μεγάλο μέρος της ημέρας ούτως ή άλλως. Με απλά λόγια, θα φορτίζονται αυτόματα όταν υπάρχει πολλή ηλιακή ενέργεια στο δίκτυο και θα εκφορτίζονται όταν δύει ο ήλιος. Αυτό θα μείωνε την ανάγκη για νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση φυσικού αερίου.

Ωστόσο, θα χρειαστεί μια υβριδική ή συνδυασμένη αγορά ισχύος για να δοθούν κίνητρα για τέτοιες προσεγγίσεις. Ο Χανς Κένιχ (Hanns Koenig), αναλυτής της εταιρείας συμβούλων για την αγορά ενέργειας Aurora Energy Research, εξηγεί: «Το κύριο πλεονέκτημα του συνδυασμένου μοντέλου στα μάτια του αρμοδίου ομοσπονδιακού Υπουργείου (BMWK) είναι η καλύτερη ενσωμάτωση της ευέλικτης ζήτησης, η οποία στο μέλλον θα συμβάλλει διπλάσια από τις ευέλικτες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο από άποψη κλίμακας και μόνο».

Η ιδέα που κρύβεται πίσω από αυτό: Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να αποφασίζουν οι ίδιοι αν θα μειώσουν τη ζήτησή τους σε περιόδους έλλειψης ή αν θα προμηθεύονται πιστοποιητικά δυναμικότητας για να το κάνουν. «Αυτό δεν είναι εύκολα εφικτό στα συγκεντρωτικά μοντέλα», λέει ο Κένιχ. Το έγγραφο του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών Υποθέσεων αναφέρει επίσης ότι η συγκεντρωτική αγορά ισχύος έχει προβλήματα «με την ενσωμάτωση των ευέλικτων φορτίων και της αποθήκευσης».

Ένα υβριδικό σύστημα θα ήταν πιο πολύπλοκο και μη δοκιμασμένο από ένα συγκεντρωτικό – αλλά θα ήταν τουλάχιστον θεωρητικά περισσότερο προσανατολισμένο προς ένα φιλικό προς το κλίμα μέλλον. Μένει να δούμε ποιο ακριβώς σύστημα θα εισαχθεί και πότε. Ωστόσο, θα υπάρχει σίγουρα μια αγορά ισχύος – με τη μία ή την άλλη μορφή – από το 2028.

Διαβάστε ακόμη