Η βιαστική και άναρχη πράσινη στροφή που επιχείρησε η Κομισιόν «πληρώθηκε» στις ευρωεκλογές. Η άνοδος της άκρας δεξιάς, η αποδυνάμωση του Εμανουέλ Μακρόν και η πτώση των Πρασίνων δημιούργησαν νέα δεδομένα. Οι ευρωεκλογές είναι το επιστέγασμα των αλλαγών που καθορίζουν σε μεγάλο ή μικρότερο βαθμό την ενεργειακή πολιτική. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα θα καθορίσουν «τι μέλλει γενέσθαι» με την ενεργειακή πολιτική του μπλοκ. Η ελβετική τράπεζα UBS προέβη σε μία πρώτη εκτίμηση σχολιάζοντας πως το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών κινήθηκε σε γενικές γραμμές εντός του εύρους των δημοσκοπήσεων. Η άνοδος της άκρας δεξιάς στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, σε συνδυασμό με την πτώση των πράσινων και οικολογικών κομμάτων αναμένεται να φρενάρει την ένταση με την οποία προχωρούν οι πράσινες πολιτικές και οι πολιτικές απανθρακοποίησης της ΕΕ.
Αν και τα νέα μέτρα για το κλίμα μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, η πλήρης ανατροπή των δεκάδων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα που ψηφίστηκαν την τελευταία πενταετία θα ήταν νομικά δύσκολη. Οι πολιτικές αυτές – οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα ενισχυμένο καθεστώς τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ενέργεια και τη βιομηχανία – έχουν ενσωματωθεί στο δίκαιο της ΕΕ και εφαρμόζονται ήδη σε όλα τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ. Πολλές από αυτές λειτουργούν ήδη. Οι εκπομπές της ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά ένα τρίτο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και η Ευρώπη εγκαθιστά αιολική και ηλιακή ενέργεια με ταχύτητα ρεκόρ. Οι αναλυτές της UBS αναφέρουν ότι η στροφή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς τα δεξιά θα μπορούσε να επιδεινώσει ορισμένες από αυτές τις τάσεις, για παράδειγμα να ωθήσει τη συζήτηση πολιτικής προς μια πιο ευέλικτη προσέγγιση σε ζητήματα όπως η απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα. Παρόλα αυτά, κατά την προεκλογική εκστρατεία αυξήθηκαν οι εκκλήσεις της δεξιάς για την κατάργηση ορισμένων πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας – με πρωταρχικό στόχο την απαγόρευση της ΕΕ το 2035 για τα νέα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα. Αυτή η πολιτική έχει ρήτρα αναθεώρησης το 2026, για την οποία το Κοινοβούλιο θα έχει λόγο, σημειώνει σε ανάλυσή του το Reuters.
Η ενεργειακή ασφάλεια, το ενεργειακό κόστος, οι επενδύσεις σε υποδομές αποτελούν κεντρικά ζητήματα στην ευρωπαϊκή πολιτική που επηρεάζουν όλο το φάσμα των εθνικών οικονομιών. Oι κακές επιδόσεις στις εκλογές ήταν αιτία πολιτικής αμηχανίας για ορισμένους εξέχοντες εθνικούς ηγέτες. Στη Γερμανία, το κυβερνών SPD υστερεί της δεξιάς Alternative für Deutschland (AfD) στην τρίτη θέση, καταγράφοντας το χειρότερο αποτέλεσμά του σε εθνικές εκλογές με μόλις 14% των ψήφων. Στη Γαλλία, το κόμμα της Αναγέννησης του Προέδρου Μακρόν τα πήγε οριακά καλύτερα με 15%, λιγότερο από το ήμισυ του 31% της υποστήριξης που κέρδισε η δεξιά συνέλευση National (RN). Για τον Μακρόν, το πλήγμα στα διαπιστευτήριά του υπέρ της ΕΕ ήταν αρκετά επώδυνο για να επιφέρει την κύρια έκπληξη αυτού του εκλογικού Σαββατοκύριακου: Το γαλλικό κοινοβούλιο διαλύθηκε, με τον πρώτο γύρο των πρόωρων εκλογών να έχει προγραμματιστεί για τις 30 Ιουνίου, σημειώνει η UBS.
Το βλέμμα στις γαλλικές εκλογές
Οι γαλλικές εκλογές θα είναι το σημαντικό γεγονός που πρέπει να παρακολουθήσουμε τις επόμενες εβδομάδες, τονίζουν οι αναλυτές. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλα γεγονότα θα πρέπει να παραβλεφθούν. Σε επίπεδο ΕΕ, η κύρια προτεραιότητα θα είναι ο σχηματισμός της Επιτροπής και η επιβεβαίωση του προγράμματος εργασίας της. Ο επικεφαλής της Κομισιόν πιθανότατα θα διοριστεί στα τέλη Ιουνίου από τους αρχηγούς κρατών της ΕΕ —όταν θα καθορίσουν επίσης τις στρατηγικές τους προτεραιότητες— και θα επιβεβαιωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την πρώτη του σύνοδο τον Ιούλιο.
Ο κύριος κίνδυνος είναι να εμφανιστεί ένα πλειοψηφικό μπλοκ εκτός του συνασπισμού του Μακρόν, πράγμα που σημαίνει ότι ο Πρόεδρος Μακρόν θα πρέπει να επιλέξει έναν πρωθυπουργό από τη νέα πλειοψηφία (ένας αστερισμός γνωστός ως συγκατοίκηση, μια φράση που μπορεί να ακούμε συχνότερα τις επόμενες εβδομάδες). Σε αυτή την περίπτωση, ο πρωθυπουργός θα διοικεί τη χώρα ενώ ο ρόλος του προέδρου θα περιοριστεί στις εξωτερικές υποθέσεις, την άμυνα και τη δικαιοσύνη. Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει ακόμη πιο δύσκολη την εφαρμογή των απαιτούμενων δημοσιονομικών μέτρων για να τεθεί ξανά υπό έλεγχο ο προϋπολογισμός, ο οποίος από το επόμενο έτος θα πρέπει επίσης να συμμορφωθεί ξανά με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.
«Ωστόσο, δεν θα περιμέναμε να πραγματοποιηθούν άμεσα υποβαθμίσεις αξιολόγησης, καθώς οι οίκοι αξιολόγησης πιθανότατα θα περιμένουν συγκεκριμένες αποφάσεις πολιτικής πριν ενεργήσουν» αναφέρει η UBS.
Ωστόσο, σύμφωνα με την Goldman Sachs, πνέει ούριος άνεμος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αφού αναμένεται να διαδραματίσουν πρωτεύοντα ρόλο στην υποστήριξη των αυξανόμενων αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας τόσο της Ευρώπης, όσο και των ΗΠΑ. Τα τελευταία 15 χρόνια, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 10% περίπου, ενώ η κατανάλωση παρέμεινε γενικά σταθερή στις ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού πλαισίου, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν λειτουργήσει σε μεγάλο βαθμό ως οι «αντικαταστάτες» των μονάδων ορυκτών καυσίμων. Ο συνδυασμός της αυξανόμενης ζήτησης και της επαναφοράς του κόστους κεφαλαίου (capex) από τους κύριους ομίλους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διευρύνει το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με την Goldman Sachs το σημείο καμπής στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα αντικατοπτρίζει την εκ νέου ενίσχυση της μεταποίησης (ΗΠΑ), τη σταδιακή διαδικασία ηλεκτροδότησης (κυρίως την Ευρώπη) και τη σταδιακή ζήτηση από τα κέντρα δεδομένων AI.
Διαβάστε ακόμη
