Ένα πιο δεξιόστροφο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα καταστήσει δυσκολότερη την έγκριση φιλόδοξων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα, αλλά η πλειονότητα των σημερινών πρωτοπόρων παγκοσμίως πράσινων πολιτικών της Ευρώπης είναι πιθανό να παραμείνουν στη θέση τους, δήλωσαν νομοθέτες, αξιωματούχοι και αναλυτές.

Τα προσωρινά αποτελέσματα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το βράδυ της Κυριακής έδειξαν ότι τα κεντρώα κόμματα διατηρούν την πλειοψηφία, αλλά κέρδη για τα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη δέσμη περιβαλλοντικών πολιτικών της ΕΕ «Πράσινη Συμφωνία», καθώς και μεγάλες απώλειες για τα κόμματα των Πρασίνων.

«Δεν νομίζω ότι θα κάνουμε πίσω στις πολιτικές για το κλίμα. Νομίζω όμως ότι θα είναι πιο περίπλοκο να δρομολογήσουμε νέες πολιτικές», δήλωσε στο Reuters ο Bas Eickhout, επικεφαλής της ομάδας νομοθετών των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Τα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα κατά την επόμενη πενταετία θα εξαρτηθούν από την επερχόμενη Κομισιόν, η οποία είναι υπεύθυνη για την υποβολή προτάσεων νόμων της ΕΕ. Αλλά το νεοεκλεγμένο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει λόγο για κάθε νέα πράσινη πολιτική.

Το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής σηματοδοτεί δυσκολότερα μαθηματικά για την έγκριση νέων μέτρων της ΕΕ για το κλίμα.

«Όλες οι νέες πολιτικές θα είναι πιο δύσκολο να περάσουν. Αλλά η οπισθοχώρηση είναι πολύ απίθανη», δήλωσε στο Reuters ο Krzysztof Bolesta, υφυπουργός της Πολωνίας για το κλίμα.

«Είναι πιθανό να καθυστερήσουν οι νέες φιλοδοξίες, κυρίως για λαϊκιστικούς λόγους», συμφώνησε ο Julian Popov, ο οποίος μέχρι τον Απρίλιο ήταν υπουργός Περιβάλλοντος της Βουλγαρίας, μέλους της ΕΕ.

Στον αέρα ο κλιματικός στόχος της ΕΕ για το 2040

Αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες για τον επερχόμενο κλιματικό στόχο της ΕΕ για το 2040, ο οποίος είναι απαραίτητος για να κατευθύνει την ΕΕ προς τον στόχο του 2050 για καθαρές μηδενικές εκπομπές. Η Επιτροπή της ΕΕ έχει προτείνει ο στόχος για το 2040 να είναι μια φιλόδοξη μείωση των εκπομπών κατά 90%, αλλά χρειάζεται έγκριση τόσο από τις χώρες της ΕΕ όσο και από το Κοινοβούλιο.

Η επερχόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Κοινοβούλιο θα αντιμετωπίσουν επίσης δύσκολες αποφάσεις σχετικά με το αν θα εισαγάγουν νέες πολιτικές για να ωθήσουν τις βιομηχανίες προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου του 2040.

Αυτό περιλαμβάνει τη γεωργία, έναν τομέα του οποίου οι εκπομπές έχουν μόλις και μετά βίας μειωθεί από το 2005. Όμως, μετά από μήνες διαμαρτυριών σε όλη την Ευρώπη από οργισμένους αγρότες, δεν υπάρχει μεγάλη πολιτική όρεξη να στοχοποιηθεί ο τομέας με νέους κανόνες, ιδίως αν το κόστος συμμόρφωσης με αυτούς θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των τροφίμων για τους πολίτες που ήδη αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη αύξηση του κόστους διαβίωσης εδώ και μια γενιά.

Οι μετοχές των εταιρειών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας υποχώρησαν λόγω των ανησυχιών ότι τα αποτελέσματα των εκλογών θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.

Οι εταιρείες κατασκευής ανεμογεννητριών, Vestas και Nordex, σημείωσαν πτώση άνω του 3% τη Δευτέρα. Η Orsted σημείωσε πτώση 0,5%.

Νομικά δύσκολη η πλήρης ανατροπή των δεκάδων πολιτικών της ΕΕ

Αν και τα νέα μέτρα για το κλίμα μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες, η πλήρης ανατροπή των δεκάδων πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα που ψηφίστηκαν την τελευταία πενταετία θα ήταν νομικά δύσκολη. Οι πολιτικές αυτές – οι οποίες περιλαμβάνουν στόχους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ένα ενισχυμένο καθεστώς τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ενέργεια και τη βιομηχανία – έχουν ενσωματωθεί στο δίκαιο της ΕΕ και εφαρμόζονται ήδη σε όλα τα 27 κράτη μέλη του μπλοκ. Πολλές από αυτές λειτουργούν ήδη. Οι εκπομπές της ΕΕ έχουν μειωθεί σχεδόν κατά ένα τρίτο σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και η Ευρώπη εγκαθιστά αιολική και ηλιακή ενέργεια με ταχύτητα ρεκόρ. Παρόλα αυτά, κατά την προεκλογική εκστρατεία αυξήθηκαν οι εκκλήσεις της δεξιάς για την κατάργηση ορισμένων πολιτικών της Πράσινης Συμφωνίας – με πρωταρχικό στόχο την απαγόρευση της ΕΕ το 2035 για τα νέα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα. Αυτή η πολιτική έχει ρήτρα αναθεώρησης το 2026, για την οποία το Κοινοβούλιο θα έχει λόγο.

«Ήταν μια ιδεολογική ανοησία, η οποία πρέπει οπωσδήποτε να διορθωθεί», δήλωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι στο διαδικτυακό περιοδικό Open την περασμένη εβδομάδα. Τρεις διπλωμάτες της ΕΕ ξεχώρισαν την πολιτική για τα αυτοκίνητα του 2035 ως μια πολιτική που η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα αντιμετωπίσει σημαντικές πιέσεις για την αποδυνάμωσή της, μεταξύ άλλων και από ορισμένους νομοθέτες του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος που θέλουν την κατάργησή της. Η φον ντερ Λάιεν χρειάζεται την υποστήριξη της πλειοψηφίας των νομοθετών στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να κερδίσει μια δεύτερη θητεία.

Αλλά η ευρεία ανατροπή της πολιτικής για το κλίμα είναι απίθανη, δήλωσαν αξιωματούχοι και αναλυτές. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι τα υφιστάμενα μέτρα της ΕΕ για το κλίμα αθροίζονται για την επίτευξη του κλιματικού στόχου της για το 2030 – για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 – τον οποίο οι εθνικές κυβερνήσεις και οι νομοθέτες ενέκριναν στο δίκαιο της ΕΕ.

«Θα μπορούσαν κάλλιστα να υπάρξουν αλλαγές σε επιμέρους νομοθετήματα, αλλά αυτό που θα είναι σημαντικό να παρακολουθήσουμε είναι πώς αυτά αθροίζονται», δήλωσε ο Mats Engström, ανώτερος συνεργάτης στο think-tank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.

Σε αντίθεση με τις τελευταίες εκλογές της ΕΕ το 2019, όταν εκατομμύρια νέοι διαδηλωτές για το κλίμα κατέβηκαν στους δρόμους της Ευρώπης, η φετινή εκστρατεία είδε την κλιματική αλλαγή να σφετερίζεται θέματα όπως η μετανάστευση, τα οικονομικά προβλήματα και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες που αγωνίζονται.

Η επίτευξη του κλιματικού στόχου της ΕΕ για το 2030 θα απαιτήσει επενδύσεις ύψους 1 τρισεκατομμυρίου ευρώ ετησίως, ένα άλμα περίπου 356 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως σε σύγκριση με την περίοδο 2010-2020, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Η επένδυση στις τοπικές βιομηχανίες αποτέλεσε προεκλογική υπόσχεση σε όλο το πολιτικό φάσμα, καθώς ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ και την Κίνα οξύνεται για την παραγωγή πράσινης τεχνολογίας, όπως ο χάλυβας χαμηλών εκπομπών άνθρακα και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ορισμένοι αναλυτές δήλωσαν ότι αυτή η εστίαση θα δει την ΕΕ να περνά περισσότερα κονδύλια και πολιτικές για τη στήριξη έργων φιλικών προς το κλίμα – αλλά με επίκεντρο τη βοήθεια προς τη βιομηχανία και όχι το να είναι «πράσινη» και «καθαρή».

«Αν πρόκειται για την κλιμάκωση της παραγωγής πράσινων τεχνολογιών εδώ στην Ευρώπη, τότε αυτό μπορεί να γίνει στο όνομα της “βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας” και όχι για το κλίμα», δήλωσε η Linda Kalcher, εκτελεστική διευθύντρια της δεξαμενής σκέψης Strategic Perspectives.

Διαβάστε ακόμη