Ένα χρόνο μετά το κλείσιμο των τελευταίων πυρηνικών εργοστασίων, η Γερμανία εξακολουθεί να συζητά για την πυρηνική ενέργεια.

Ακόμη και ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) μίλησε τον περασμένο Δεκέμβριο για ένα «νεκρό άλογο» που κανείς δεν πρέπει να καβαλήσει πια. Οι πυρηνικοί αντιδραστήρες στη Γερμανία έχουν κλείσει εδώ και ένα χρόνο και η χώρα θα μπορούσε επιτέλους να αφήσει το θέμα πίσω της.

Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα για το αν θα μπορούσε, πράγματι, να υπάρξει εναλλακτική. Ακόμα σημαντικότερο είναι το ερώτημα σε σχέση με το αν η Γερμανία θέτει σε κίνδυνο την τροφοδοσία της ίδιας της χώρας με τη σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας.

Αυτά είναι ερωτήματα που θέτουν συνεχώς πολιτικοί από το CDU/CSU, το AfD και περιστασιακά το FDP ειδικότερα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η κοινοβουλευτική ομάδα του CDU/CSU ζήτησε και πάλι μια επίκαιρη συζήτηση για το θέμα στην Μπούντεσταγκ. Ο βουλευτής του SPD Κάρστεν Τρέγκερ στάθηκε στενάζοντας στο βήμα. Ναι, θα μιλούσε ξανά, παρόλο που είχε ήδη πραγματοποιήσει τη συζήτηση «για 33η φορά».

Χάμπεκ: Η ασφάλεια του εφοδιασμού είναι δεδομένη ανά πάσα στιγμή

Ακόμη και η ομοσπονδιακή υπουργός Περιβάλλοντος Στέφι Λέμκε (Πράσινοι), ήταν εντελώς ενοχλημένη και επέκρινε την «όλο και πιο εξωπραγματική μυθοποίηση» γύρω από την πυρηνική ενέργεια.

Πριν από ένα χρόνο, στις 15 Απριλίου 2023, η Γερμανία ολοκλήρωσε οριστικά τη σταδιακή κατάργηση της πυρηνικής ενέργειας και έκλεισε τους τρεις τελευταίους πυρηνικούς σταθμούς Isar 2, Neckarwestheim 2 και Emsland, υπενθυμίζει η Handelsblatt.

Η αποσυναρμολόγηση έχει αρχίσει και μπορεί να διαρκέσει έως και 15 χρόνια. Μετά από αυτό, άλλα πράγματα μπορούν να κατασκευαστούν στις πρώην πυρηνικές εγκαταστάσεις – ίσως ακόμη και η επόμενη ανεμογεννήτρια. Η λειτουργία των πυρηνικών εργοστασίων παρατάθηκε για λίγους μήνες ακόμη, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού με φόντο τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Ένα χρόνο μετά, ο ομοσπονδιακός υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) λέει: «Η ασφάλεια του εφοδιασμού ήταν εγγυημένη ανά πάσα στιγμή». Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν μειωθεί και πάλι σημαντικά και οι εκπομπές CO2 μειώνονται. «Από αυτή την άποψη, πρέπει να πούμε ότι η απαισιοδοξία ήταν περιττή», τονίζει ο Χάμπεκ. Αυτό επιβεβαίωσε και ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων, Κλάους Μίλερ, σε συνέντευξή του στο NDR: «Μπορεί να δηλωθεί ότι οι πολλοί φόβοι δεν επαληθεύτηκαν».

Πολλά συνέβησαν και στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μετά τη σταδιακή κατάργηση: σύμφωνα με την πύλη σύγκρισης Verivox, οι μέσες τιμές για τους καταναλωτές μειώθηκαν κατά 17%. Ενώ τον Απρίλιο του 2023 μια οικογένεια με κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας 4000 κιλοβατώρες πλήρωνε ακόμα 1703 ευρώ για το ρεύμα, σήμερα πληρώνει 1412 ευρώ.

Λάθος η σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών λέει η πλειονότητα του πληθυσμού

Η ασυμφωνία μεταξύ γεγονότων και αντιλήψεων που χαρακτηρίζει μερικές φορές τη συζήτηση για τα πυρηνικά μπορεί να γίνει αισθητή και στον πληθυσμό, όπως δείχνουν και τα στοιχεία της Verivox.

Σε μια πρόσφατη αντιπροσωπευτική έρευνα που ανατέθηκε από την πύλη σύγκρισης, το 51,6% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι η σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών είναι εκ των υστέρων λάθος. Το 28,4 % δεν πιστεύει κάτι τέτοιο. Το 20% είναι αναποφάσιστο σε αυτό το ερώτημα.

Αυτόν τον μήνα, 1019 άτομα ηλικίας 18 έως 79 ετών συμμετείχαν στην έρευνα. Πρόκειται για ένα μικρό δείγμα – το οποίο όμως συνοψίζει αρκετά καλά τη συνολική διάθεση.

Αυτό που δείχνει επίσης η έρευνα είναι ότι δεν υπάρχουν μόνο επιφυλάξεις σχετικά με τη σταδιακή κατάργηση, αλλά και μεγάλη υποστήριξη για τον θεμελιώδη μετασχηματισμό της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Η λέξη-κλειδί είναι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Εδώ, ο υπουργός Χάμπεκ συνιστά «παραμονή στην πορεία».

Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε πρόσφατα από 46,2% το 2022 σε μόλις 52% πέρυσι.

Μέχρι το 2030, το ποσοστό αυτό θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 80%. Μελέτη της Greenpeace και της Green Planet Energy καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Γερμανία θα έχει ακόμη και καθαρό πλεόνασμα ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2030 και θα το εξάγει σε άλλες χώρες.

Η Γερμανία έπρεπε να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια

Η κατάσταση σήμερα φαίνεται κάπως διαφορετική – κάτι που επισημαίνουν επανειλημμένα και οι επικριτές της σταδιακής κατάργησης. Το 2023, η Γερμανία εισήγαγε περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια από όση εξήγαγε, για πρώτη φορά από το 2006. Συνολικά, αυτό ανήλθε σε 11,8 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες, δηλαδή το 2% της ακαθάριστης κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων.

Εάν οι τρεις τελευταίοι πυρηνικοί σταθμοί ήταν ακόμη στο δίκτυο, η Γερμανία δεν θα χρειαζόταν να κάνει εισαγωγές. Ωστόσο, σύμφωνα με το υπουργείο, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τόσο υψηλότερες εκπομπές CO2 όσο και υψηλότερους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.

Είναι γεγονός ότι η Γερμανία είναι μέρος μιας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η χώρα εισάγει το μεγαλύτερο μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας από τη Δανία και τη Νορβηγία, όπου παράγεται κυρίως από αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια.

Το οποίο είναι επίσης αλήθεια. Δεν έχουν όλες οι γειτονικές χώρες την ίδια άποψη για την πυρηνική ενέργεια με τη Γερμανία. Πυρηνικοί σταθμοί λειτουργούν σήμερα σε 12 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ δύο νέοι πυρηνικοί σταθμοί βρίσκονται ακόμη υπό κατασκευή στη Σλοβακία και τη Γαλλία.

Οι Χάμπεκ και Λέμκε επισημαίνουν ότι το κόστος των σημερινών πυρηνικών έργων αυξάνεται απότομα και ότι δεν έχει οικονομικό νόημα η κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών, πέρα από τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

«Το γεγονός παραμένει ότι καμία ασφάλιση στον κόσμο δεν καλύπτει τον κίνδυνο μιας τήξης», λέει η Λέμκε. Πρόκειται για μια «τεχνολογία υψηλού κινδύνου» και αυτό δεν μπορεί να ειπωθεί αρκετά συχνά.

Δεν υπάρχει ακόμα λύση για τα αποθετήρια

Και έπειτα υπάρχει το άλυτο ζήτημα της τελικής αποθήκευσης. Είκοσι επτά χιλιάδες κυβικά μέτρα άκρως ραδιενεργών αποβλήτων αποτελούν επίσης μέρος του ισολογισμού περισσότερων από 60 ετών πυρηνικής ενέργειας στη Γερμανία. Οι μύθοι και οι εικασίες μπορούν να περιστρέφονται για πάντα στη θεωρία, αλλά το πρόβλημα των αποβλήτων πρέπει να λυθεί στην πράξη. Και η λύση απέχει ακόμη πολύ, καθώς η επόμενη πρόταση για τις πιθανές τοποθεσίες δεν αναμένεται πριν από το τέλος του 2027.

Ο υπουργός πρόεδρος της Βαυαρίας, Μάρκους Σέντερ(CSU) έχει ήδη ανακοινώσει ότι θέλει να γυρίσει πίσω τον πυρηνικό τροχό στη Γερμανία από το 2025, αν είναι στην κυβέρνηση. Αλλά και ο Σέντερ το έχει καταστήσει σαφές αυτό, λέγοντας πως τελική αποθήκη δεν πρέπει να κατασκευαστεί στη Βαυαρία.