Η Αφρική εκπέμπει πλέον τόσο άνθρακα όσο αποθηκεύει. Το γεγονός δημιουργεί ανησυχίες για την δυνατότητα της Ηπείρου, που αποτελεί περίπου το 20% της παγκόσμιας δεξαμενής άνθρακα, να «παρέχει πλέον κλιματικές υπηρεσίες στον πλανήτη», όπως έγραψαν οι συντάκτες της μελέτης «Ο αφρικανικός περιφερειακός προϋπολογισμός για τα αέρια του θερμοκηπίου». Η μελέτη περιγράφει τα αίτια γι’ αυτή τη συνθήκη και πιθανούς τρόπους για τη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα στην Αφρική.

Αν και η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έχει αυξηθεί σε μικρό βαθμό καθώς η ήπειρος έχει αστικοποιηθεί, το δίκτυό της εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο και τον άνθρακα, όπως έδειξαν τα στοιχεία της Ember, όπως γράφει το Semafor.

Τα αίτια για την αύξηση άνθρακα στην Αφρική

Η καύση ορυκτών καυσίμων και η γεωργία είναι οι μεγαλύτερες πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα – και οι δύο είναι ανθρωπογενείς πηγές εκπομπών. Άλλες εκπομπές αποτελούν μέρος της λειτουργίας του οικοσυστήματος, αλλά μπορούν επίσης να επηρεαστούν από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Υπάρχουν επίσης ορισμένες σημαντικές φυσικές διεργασίες που τραβούν τον άνθρακα και τα αέρια του θερμοκηπίου πίσω στην επιφάνεια της γης. Σε αυτές περιλαμβάνονται η ανάπτυξη της βλάστησης και η αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος, καθώς και η αποσάθρωση των πετρωμάτων (η οποία μετατρέπει το ατμοσφαιρικό CO₂ σε ανθρακικά ορυκτά) και η ταφή του άνθρακα στον ωκεανό.

Ο προηγούμενος προϋπολογισμός άνθρακα της Αφρικής (1985-2009) έδειξε ότι οι διεργασίες που έλκουν άνθρακα στην Αφρική ήταν υψηλότερες από τις φυσικές εκπομπές και τις ανθρωπογενείς εκπομπές. Η ήπειρος αποτελούσε καταβόθρα άνθρακα παρόλο που εξέπεμπε κάποια ανθρωπογενή αέρια του θερμοκηπίου: Η Αφρική παρείχε μια κλιματική υπηρεσία στον πλανήτη.

Η ανάπτυξη μιας net zero προσέγγισης για την Αφρική

Η εξεύρεση τρόπων ανάπτυξης της Αφρικής με τρόπο που να είναι ουδέτερος ως προς τον άνθρακα αποτελεί μεγάλη πρόκληση. Η επένδυση σε πηγές ενέργειας ουδέτερες ως προς τον άνθρακα και η μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα θα ήταν μια αρχή. Αλλά για να γίνουν ουδέτερες ως προς τον άνθρακα οι αφρικανικές χώρες θα απαιτηθεί παγκόσμια υποστήριξη και χρηματοδότηση.

Η αλλαγή χρήσης γης και η γεωργική επέκταση είναι η κύρια αιτία των εκπομπών της. Υπάρχουν πολλές καινοτόμες προσεγγίσεις για την παραγωγή τροφίμων με τρόπους που εκπέμπουν λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – και πάλι, η πρόκληση είναι να βρεθούν τρόποι για την εξάπλωσή τους σε κλίμακα.

Η προστασία, η διαχείριση και η αποκατάσταση των τοπίων που συμβάλλουν στην απορρόφηση του υπερβολικού διοξειδίου του άνθρακα μπορεί επίσης να βοηθήσει πολύ. Υπάρχουν όμως και εδώ προκλήσεις. Το να καταστεί η αποθήκευση άνθρακα ο κύριος στόχος της διατήρησης μπορεί να συγκρουστεί με τη βιοποικιλότητα και την παροχή νερού.

Τα μεικτά συστήματα βοοειδών και άγριας ζωής και οι νέες μέθοδοι διαχείρισης της κτηνοτροφίας υπόσχονται μείωση των κλιματικών επιπτώσεων και βελτίωση της λειτουργίας των τοπίων.