Η συμφωνία-ορόσημο της Ουγγαρίας με την Τουρκία για φυσικό αέριο μεταξύ της BOTAŞ και της MVM CEEnergy, δίνει στη χώρα μια ενεργειακή «σανίδα σωτηρίας». Ωστόσο, θα μπορούσε να ανοίξει μια νέα «κερκόπορτα» για τη Ρωσία, ώστε να πάρει εκ νέου τον έλεγχο στα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, προειδοποιούν αναλυτές, σύμφωνα με το Politico.
Η Ουγγαρία αναζητά νέες πηγές φυσικού αερίου καθώς πλησιάζει στο τέλος μιας συμφωνίας που φέρνει στη χώρα περίπου 4,5 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού αερίου κάθε χρόνο μέσω ουκρανικών αγωγών. Τη Δευτέρα μάλιστα, έκανε ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, λαμβάνοντας τις πρώτες παραδόσεις φυσικού αερίου μέσω μιας νέας συμφωνίας με την Τουρκία, σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Péter Szijjártó.
Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης που υπεγράφη μεταξύ της τουρκικής κρατικής εταιρείας BOTAŞ και της ουγγρικής MVM CEEnergy τον περασμένο Αύγουστο, η χώρα θα λάβει έως και 275 εκατ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου μόνο τις επόμενες εβδομάδες – περισσότερα δηλαδή από όσα χρησιμοποιούν όλα τα ουγγρικά νοικοκυριά για θέρμανση και μαγείρεμα κατά μέσο όρο μηνιαίως.
Μιλώντας σε ένα ενεργειακό συνέδριο στο Σότσι την περασμένη εβδομάδα, ο κορυφαίος διπλωμάτης της Ουγγαρίας Péter Szijjártó χαιρέτισε την έναρξη του προγράμματος ως μια «ιστορική ημέρα» που θα ενισχύσει τους δεσμούς με την Άγκυρα. Για την Τουρκία, το σύμφωνο αντιπροσωπεύει επίσης μια ευκαιρία να γίνει «κόμβος φυσικού αερίου» για όλη την Ευρώπη – μια φιλοδοξία που ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει διατυμπανίσει μπροστά στον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό και την αυξανόμενη δημόσια δυσαρέσκεια στη χώρα.
Ενώ η Τουρκία προμηθεύει σήμερα τη Βουλγαρία με έως και 1,85 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, η συμφωνία με τη Βουδαπέστη είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία εξάγει φυσικό αέριο πέρα από τους άμεσους γείτονές της.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Politico, υπάρχουν ανησυχίες ότι το αέριο που στέλνει η Τουρκία στην Ευρώπη θα μπορούσε στην πραγματικότητα να προέρχεται από τη Ρωσία, καθώς τα κράτη της ΕΕ καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να τερματίσουν την εξάρτησή τους από τη Μόσχα. Η ίδια η Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές και, παρόλο που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η Άγκυρα έχει αρνηθεί να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα και έχει υποσχεθεί να αυξήσει το ενεργειακό της εμπόριο με τη Ρωσία.
Μπορεί να ελεγχθεί η προέλευση του φυσικού αερίου;
«Η Τουρκία δεν θα ήταν σε θέση να έχει τόσο φθηνές τιμές φυσικού αερίου εάν προερχόταν από κάπου αλλού εκτός από τη Ρωσία», δήλωσε η Aura Sabadus, συνεργάτης του Royal United Services Institute και αναλύτρια της ICIS, ειδικής σε θέματα εμπορευμάτων. Η Ουγγαρία είναι επίσης μία από τις φθηνότερες αγορές φυσικού αερίου στην Ευρώπη, λόγω των αγορών ρωσικού φυσικού αερίου σε μειωμένες τιμές.
Ωστόσο, η Ουγγαρία χρειάζεται νέες πηγές φυσικού αερίου. Η Ουκρανία έχει επιμείνει -και το επιβεβαίωσε στο Politico- ότι δεν θα ανανεώσει τη συμφωνία με την Gazprom, για να αφήσει το φυσικό αέριο να περάσει από το έδαφός της, όταν η συμφωνία λήξει τον Ιανουάριο. Η αντικατάσταση αυτής της διαδρομής με φυσικό αέριο μέσω Τουρκίας αποτελεί εδώ και καιρό μια επιλογή για τη Βουδαπέστη, η οποία θα καθιστούσε σχεδόν αδύνατη την εξακρίβωση της πραγματικής προέλευσης του καυσίμου.
«Δεν υπάρχει καμία λογική» για να παρέμβουν οι Βρυξέλλες για το θέμα, σημείωσε ο Sabadus, προσθέτοντας: «Οι έμποροι δεν φαίνεται να έχουν κανέναν ενδοιασμό να πάρουν ρωσικό φυσικό αέριο». Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος μίλησε υπό το καθεστώς ανωνυμίας στο Politico, είπε ότι η Κομισιόν «παρακολουθεί πολύ στενά το σχέδιο της Τουρκίας να ανοίξει έναν κόμβο φυσικού αερίου». Ωστόσο, ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι η αγορά ρωσικού φυσικού αερίου μέσω άλλης χώρας επιτρέπεται βάσει των υφιστάμενων κανόνων περί κυρώσεων.
Η Βουδαπέστη έχει αντιταχθεί σταθερά σε αυστηρότερους περιορισμούς στη ρωσική ενέργεια, συμπεριλαμβανομένου του μη στρατιωτικού πυρηνικού τομέα, και στην πραγματικότητα έχει αυξήσει τις ενεργειακές συνδέσεις με τη Μόσχα. Η κρατική εταιρεία Rosatom της Ρωσίας συμβάλλει στην κατασκευή ενός μεγάλου νέου πυρηνικού σταθμού κοντά στο Πακς στη νότια Ουγγαρία. Και στο ταξίδι του Szijjártó στη Ρωσία την περασμένη εβδομάδα μίλησε σε συνέδριο για την ατομική ενέργεια, επαινώντας την απόφαση της Τουρκίας να βασιστεί επίσης στη Rosatom για την κατασκευή του νέου πυρηνικού σταθμού Akkuyu.
Οι κινήσεις αυτές έγιναν παρά το γεγονός ότι η Ουκρανία προέτρεψε τα δυτικά έθνη να τερματίσουν την εξάρτησή τους από τη Μόσχα, δεδομένων των επανειλημμένων προειδοποιήσεων ότι οι στρατιώτες της διακινδυνεύουν καταστροφή με τη στάθμευση στρατευμάτων και οπλισμού στο μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ευρώπης στην κατεχόμενη Ζαπορίζια.
