Με την έναρξη της κατασκευής του εργοστασίου μπαταριών της Northvolt, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς θέλει να δείξει ότι η Γερμανία μπορεί να γίνει πιο ανεξάρτητη όσον αφορά την τεχνολογία του μέλλοντος.
Η επιρροή της Κίνας στον τομέα των μπαταριών είναι εδώ και καιρό μέρος της καθημερινότητας. Την ίδια ώρα, όμως, η τρέχουσα χαμηλή ζήτηση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα στην Ευρώπη φαίνεται να έχει αφήσει σε μεγάλο βαθμό αδιάφορους τους κατασκευαστές μπαταριών, όπως η Northvolt.
Με γνώμονα την επιθυμία να καταστεί η εν λόγω εταιρεία λιγότερο εξαρτημένη από τις εισαγωγές από την Ασία, ο αριθμός των ανακοινωθέντων εργοστασίων gigafactories για την ηλεκτρονική κινητικότητα στην ήπειρο συνεχίζει να αυξάνεται σταθερά. Ωστόσο, οι Κινέζοι προμηθευτές θα μπορούσαν να επωφεληθούν δυσανάλογα από αυτή την εξέλιξη.
Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Fraunhofer για την Έρευνα Συστημάτων και Καινοτομίας (ISI), τα οποία έχει στη διάθεσή της η Handelsblatt, δείχνουν επί του παρόντος 80 προγραμματισμένα έργα μπαταριών για την Ευρώπη, σε σύγκριση με 70 πριν από ένα χρόνο.
Ωστόσο, πολλά από τα έργα αυτά είναι πιθανό να ξεκινήσουν να λειτουργούν στην καλύτερη περίπτωση μόνο κατά τη διάρκεια της δεκαετίας. Η παραγωγή στο νέο εργοστάσιο στο Heide έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2026.
Ταυτόχρονα, μια ανάλυση της μεγάλης ελβετικής τράπεζας UBS υποθέτει ότι το μερίδιο αγοράς των κινεζικών εταιρειών μπαταριών στην ΕΕ θα μπορούσε να αυξηθεί από 30% πρόσφατα σε 50% το 2027.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές πιέζουν προς την Ευρώπη
Ενώ οι προμηθευτές της Νότιας Κορέας, όπως η LG, η Samsung και η SK, τείνουν να επεκτείνονται στην Αμερική και όχι στην Ευρώπη λόγω του πιο ελκυστικού περιβάλλοντος επιδοτήσεων, οι Κινέζοι προμηθευτές τείνουν να αναζητούν την Ευρώπη λόγω των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Σημειώνεται πως 9 από τους 10 μεγαλύτερους κατασκευαστές μπαταριών στον κόσμο προέρχονται είτε από την Κίνα, είτε από τη Νότια Κορέα.
Ωστόσο, οι πολιτικοί θέλουν να αποτρέψουν τους Ευρωπαίους προμηθευτές από το να μείνουν πίσω. Ο Γερμανός καγκελάριος Σολτς δήλωσε κατά την έναρξη της κατασκευής του εργοστασίου 60 γιγαβάτ της νεοφυούς εταιρείας Northvolt πως «επενδύσεις όπως αυτή της Northvolt είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας και την Ευρώπη».
Και η πτώση της ζήτησης για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, η οποία στην πραγματικότητα είναι πολιτικά ανεπιθύμητη, δίνει στην Ευρώπη περισσότερο χρόνο.
«Η πίεση για την ταχεία δημιουργία παραγωγικών δυνατοτήτων για κυψέλες μπαταριών και, επομένως, για την έγκαιρη εξασφάλιση μεριδίου αγοράς έχει χαλαρώσει σημαντικά στην τρέχουσα κατάσταση στην Ευρώπη», λέει ο Φίλιπ Βούντερλιχ, ειδικός σε θέματα μπαταριών στην Accenture.
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι κατασκευαστές μπαταριών μπορούν να χαλαρώσουν κατά τη διάρκεια της τρέχουσας ηλεκτρικής ύφεσης. Ο ανταγωνισμός από την Ασία και η ζήτηση για μπαταρίες στο εγγύς μέλλον είναι πολύ μεγάλοι για κάτι τέτοιο.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Northvolt, Πέτερ Κάρλσον, δήλωσε επίσης στην Handelsblatt πως «είμαστε πεπεισμένοι ότι δεν υπάρχει κανένας τρόπος να παρακάμψουμε τη στροφή προς την ηλεκτροκίνηση – ακόμη και αν υπάρχουν μερικά σύννεφα στον ορίζοντα».
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Jefferies, 8,9 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα μπορούσαν να πωληθούν στην ήπειρο το 2030.
Αν και πρόκειται για περίπου 400.000 λιγότερες μονάδες από την προηγούμενη πρόβλεψη του ινστιτούτου, εξακολουθεί να είναι τεσσεράμισι φορές περισσότερα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από όσα ταξινομήθηκαν πρόσφατα στην Ευρώπη το 2023.
Αντίθετα, σύμφωνα με το Fraunhofer ISI, η ετήσια παραγωγική ικανότητα όλων των εργοστασίων gigafactories στην Ευρώπη θα πρέπει να έχει αυξηθεί μέχρι τότε σε πάνω από μία τεραβατώρα – αρκετή για να τροφοδοτεί περίπου 13 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα με στοιχεία μπαταρίας κάθε χρόνο.
«Βλέπουμε την τρέχουσα αδυναμία στα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα ως ένα βαθούλωμα που δεν θα σταματήσει τη θεμελιώδη τάση», λέει ο Ντιρκ Άμπεντροτ, επικεφαλής της Customcells στο Itzehoe, η οποία προμηθεύει μπαταρίες υψηλής ποιότητας μεταξύ άλλων στην κατασκευάστρια εταιρεία σπορ αυτοκινήτων Porsche.
Οι προμηθευτές υλικών καθόδου, όπως η BASF, είναι επίσης χαλαροί, παρά την τρέχουσα επιβράδυνση της αύξησης της ηλεκτροκίνησης. «Οι ικανότητές μας για υλικά καθόδου είναι συμβατικά δεσμευμένες και εξαντλημένες για τα επόμενα χρόνια», δήλωσε η εταιρεία απαντώντας σε σχετικό ερώτημα. Η ευρωπαϊκή αγορά θα τροφοδοτείται από το νέο εργοστάσιο στο Schwarzheide της ανατολικής Γερμανίας, το οποίο εγκαινιάζει η BASF το καλοκαίρι του 2023.
Ωστόσο, ακόμη και τα νέα έργα μπαταριών στη Γερμανία δεν θα είναι σε θέση να καλύψουν τη ζήτηση προς το παρόν.
«Κατά τα επόμενα χρόνια, θα εξακολουθεί να υπάρχει σίγουρα η ανάγκη εισαγωγής στοιχείων μπαταριών λόγω της αύξησης της παραγωγής που μόλις ξεκίνησε», λέει ο Λούκας Βάιμαν, ειδικός σε θέματα μπαταριών στο Fraunhofer ISI. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα περισσότερα έργα μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη πρέπει ακόμη να εγκριθούν και να κατασκευαστούν.
Επιπλέον, οι κυψέλες απορρίπτονται μερικές φορές κατά τους πρώτους μήνες και χρόνια της εκκίνησης ενός εργοστασίου, επειδή συχνά δεν πληρούν τις αυστηρές ποιοτικές απαιτήσεις των κατασκευαστών αυτοκινήτων σε αυτή τη φάση.
Ανταγωνισμός επιδοτήσεων και ανεξαρτησία
Η επιχείρηση μπαταριών είναι εξαιρετικά εντάσεως κεφαλαίου και, ως εκ τούτου, επιρρεπής σε καθυστερήσεις.
Μόνο το εργοστάσιο της Northvolt θα κοστίσει συνολικά 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Τα 900 εκατομμύρια από αυτά προέρχονται από ομοσπονδιακά και κρατικά κονδύλια, έξι φορές περισσότερα από όσα είχαν αρχικά προγραμματιστεί – μια απάντηση των Βρυξελλών και του Βερολίνου στο αμερικανικό πακέτο επιδοτήσεων του νόμου περί μείωσης του πληθωρισμού.
Ωστόσο, ο μποναμάς των επιδοτήσεων δεν είναι μόνο ένας αγώνας δρόμου με τις ΗΠΑ. Η ΕΕ ενδιαφέρεται επίσης να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα. Η ΕΕ επιθυμεί το 90% όλων των μπαταριών των ηλεκτρονικών αυτοκινήτων να κατασκευάζονται τοπικά έως το 2030. Για να επιτευχθεί αυτό, η βιομηχανία θα πρέπει να εγκατασταθεί κατ’ αρχάς στην Ευρώπη.
«Είναι σημαντικό οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες να επενδύουν σταθερά σε αυτή την τεχνολογία, να παραμείνουν στην πορεία – και να το κάνουν με γρήγορους ρυθμούς», έγραψε πρόσφατα στο προφίλ του στο LinkedIn ο Τόμας Σμαλ, Chief Technology Officer της Volkswagen.
Η VW θα ανοίξει το πρώτο της εργοστάσιο gigafactory στο Salzgitter το επόμενο έτος με τη θυγατρική της Powerco. Το επόμενο εργοστάσιο θα ακολουθήσει ένα χρόνο αργότερα στο Σαγκούντ της Ισπανίας.
Ωστόσο, μοιάζει μάλλον απελπιστικό ότι Ευρωπαίοι παίκτες όπως η Northvolt ή η VW θα μοιράσουν την εγχώρια αγορά μπαταριών σχεδόν εξ ολοκλήρου μεταξύ τους. Αντιθέτως – η επιρροή των ασιατικών κατασκευαστών είναι πιθανό να συνεχίσει να αυξάνεται.
Οι κατασκευαστές κατακλύζουν την αγορά
Οκτώ από τους δέκα μεγαλύτερους κατασκευαστές μπαταριών στον κόσμο είτε λειτουργούν ήδη εγκαταστάσεις παραγωγής στην Ευρώπη είτε σχεδιάζουν να κατασκευάσουν ή να επεκτείνουν την παραγωγική τους ικανότητα.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η LG από τη Νότια Κορέα, η οποία λειτουργεί σήμερα το μεγαλύτερο γιγαντιαίο εργοστάσιο της Ευρώπης στο Βρότσλαβ της Πολωνίας.
Αλλά και ο ηγέτης της αγοράς CATL από την Κίνα, ο οποίος προμηθεύει περισσότερο από το ένα τρίτο της παγκόσμιας ζήτησης μπαταριών και σχεδιάζει ένα εργοστάσιο 100 γιγαβάτ στην Ουγγαρία, εκτός από την υφιστάμενη μονάδα παραγωγής του στο Άρνσταντ της Θουριγγίας.
«Εκτός από τις κυψέλες των ασιατικών κατασκευαστών που είναι ήδη ευρέως διαδεδομένες στην ευρωπαϊκή αγορά, θα δούμε περισσότερες εισαγωγές από την Κίνα», προβλέπει ο εμπειρογνώμονας της Accenture Wunderlich.
Αυτό συμβαίνει επειδή προμηθευτές όπως η CATL, η Eve και η Gotion κατακλύζουν σήμερα την παγκόσμια αγορά με τις μπαταρίες τους, προκειμένου να αξιοποιήσουν τα εργοστάσιά τους με πλήρη δυναμικότητα. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των μπαταριών για τα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα πέφτουν απότομα μπροστά στην υπερπροσφορά.
Σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Bloomberg NEF, η τιμή μιας μπαταρίας ιόντων λιθίου θα φθάσει στο χαμηλότερο επίπεδο ρεκόρ των 138 δολαρίων ανά κιλοβατώρα (kWh) στα τέλη του 2023. Συγκριτικά, η τιμή το προηγούμενο έτος ήταν 161 δολάρια ΗΠΑ ανά kWh.
Οι συνέπειες αυτής της εξέλιξης γίνονται ήδη αισθητές από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Πάρτε για παράδειγμα το αφεντικό της BMW, Όλιβερ Ζίπσε: το αφεντικό των αυτοκινήτων πιθανώς περιμένει με ανυπομονησία τις μπαταρίες Northvolt από το Schleswig-Holstein. Ακριβώς όπως και οι ανταγωνιστές του από τη Volkswagen και τη Volvo, ο 60χρονος έχει υπογράψει συμβάσεις προμήθειας με τη νεοσύστατη επιχείρηση.
Η BMW προμηθεύεται ήδη μπαταρίες Northvolt από τη Σουηδία. «Από το 2025, αναμένουμε ότι η ζήτηση για πλήρως ηλεκτρικά οχήματα θα αυξηθεί σημαντικά», δήλωσε το αφεντικό της BMW κατά την παρουσίαση των ετήσιων στοιχείων του ομίλου την περασμένη εβδομάδα.
Ζήτημα κερδοφορίας
Ωστόσο, η Northvolt είναι πιθανό να επωφεληθεί από αυτή την «έκρηξη» μόνο σε περιορισμένο βαθμό. Οι στρογγυλές κυψέλες για την επόμενη γενιά ηλεκτρικών αυτοκινήτων της BMW, τα οποία θα κυκλοφορήσουν στην αγορά ως New Class από το 2025, προμηθεύονται οι Βαυαροί από τον Κινέζο προμηθευτή τους Eve από ένα εργοστάσιο στην Ουγγαρία. Ο παγκόσμιος ηγέτης της αγοράς CATL από την Κίνα προμηθεύει επίσης αξιόπιστα την BMW εδώ και χρόνια – και είναι πιθανό να δεχτεί χαμηλότερα περιθώρια κέρδους σε αντάλλαγμα.
«Πρέπει ακόμη να αποδειχθεί ότι μπορείτε να κερδίσετε σημαντικά χρήματα με την παραγωγή κυψελών μπαταρίας στην Ευρώπη», λέει ο ειδικός σε θέματα αυτοκινητοβιομηχανίας Ματίας Χούτενραουχ, ο οποίος ήταν πρόσφατα επικεφαλής της Ευρώπης στην CATL.
Δεν είναι μόνο η αρχική επένδυση που παίζει ρόλο εδώ, η οποία πρέπει πρώτα να αποσβεστεί, αλλά και παράγοντες όπως οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και οι μισθοί. «Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος με υψηλούς μισθούς και υψηλές τιμές ενέργειας – όχι οι καλύτερες συνθήκες για την παραγωγή κυψελών μπαταρίας, ιδίως με απρόβλεπτες διακυμάνσεις του όγκου».
Η ηλεκτρική ενέργεια για τη Northvolt θα προέρχεται από ανανεώσιμη αιολική ενέργεια γύρω από το εργοστάσιο. Για να αποφύγει να εκτεθεί σε πόλεμο τιμών, η Northvolt – όπως και άλλοι ευρωπαίοι πάροχοι – προσπαθεί επίσης να διαφοροποιηθεί με το επιχείρημα της βιωσιμότητας.
Η σουηδική εταιρεία ισχυρίζεται ότι οι μπαταρίες της εκπέμπουν 60 έως 70% λιγότερο CO2 από ό,τι θα εκπέμπει ένας προμηθευτής από την Ασία.
«Το πράσινο αποτύπωμα γίνεται κάθε χρόνο όλο και πιο σημαντικό για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων», τονίζει το αφεντικό της Northvolt, ο Kάρλσον. Μέχρι το 2030, ο ίδιος και η εταιρεία του θέλουν επίσης να χρησιμοποιούν το 50% των πρώτων υλών από τη δική τους ανακύκλωση μπαταριών.
Υπό την προϋπόθεση ότι τα σύννεφα στον ουρανό της ηλεκτροκίνησης πράγματι θα προχωρήσουν σύντομα, καταλήγει το ίδιο δημοσίευμα.
