Μεγάλη έλλειψη διαφάνειας θέτει το ζήτημα της εξίσου μεγάλης διαφοράς στις τιμές εγκατάστασης ηλιακών συστημάτων στη Γερμανία. Σύμφωνα με έρευνα του γερμανικού τύπου, η διαφορά στις τιμές μπορεί να φτάνουν ακόμα και το 50%. Και αυτό την ίδια ώρα που η γερμανική βιομηχανία φωτοβολταϊκών πιέζεται εξαιρετικά από τον ανταγωνισμό με τους Κινέζους, ενώ συνολικά το ενεργειακό κόστος συνεχίζει να αποτελεί ένα σημαντικό βαρίδι για τους Γερμανούς καταναλωτές.
Ιδιαίτερα οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες χρεώνουν μερικές φορές διπλάσια ποσά από τον ανταγωνισμό. Η Handelsblatt έλαβε προσφορές από ορισμένες από τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και τις έλεγξε με τη δική της έρευνα. Το αποτέλεσμα είναι πως αποκαλύφτηκαν διαφορές τιμών από 10.000 έως 15.000 ευρώ ανάλογα με την προσφορά.
«Μερικές φορές βλέπουμε διαφορές τιμών 20% έως 30% για το ίδιο κτίριο αλλά διαφορετικές προσφορές», επιβεβαιώνει ο ειδικός σε θέματα ηλιακής ενέργειας Γιεργκ Σούτερ από το κέντρο συμβουλευτικής καταναλωτών της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας.
Πολύ λίγοι πελάτες το αντιλαμβάνονται αυτό, διότι «υπάρχει μεγάλη έλλειψη διαφάνειας όσον αφορά τις τιμές των ηλιακών συστημάτων». Τελικά, μόνο ο ιδιοκτήτης γνωρίζει συνήθως την πραγματική τιμή. Το κόστος μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το σπίτι, τον τύπο κατασκευής και τη στέγη. Και όποιος ερευνά τους παρόχους συνήθως καταλήγει πρώτα στις πιο ακριβές πλατφόρμες.
«Υπάρχουν μερικές εταιρείες που έχουν προωθήσει τα συστήματά τους αρκετά καλά στην αγορά τα τελευταία χρόνια», αναφέρει ένας γνώστης του κλάδου. Σε αντίθεση με τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, η σύγκριση που καλύπτει τις πιο σημαντικές λεπτομέρειες είναι πολύ χρονοβόρα κατά την αγορά ενός ηλιακού συστήματος – και δύσκολα διαχειρίσιμη από ένα γραφείο.
Από αυτό επωφελούνται ιδιαίτερα οι νέοι, δυναμικοί διαδικτυακοί πάροχοι. Μεγάλες πλατφόρμες όπως η EKD Solar, η Enpal, η Zolar και η Otovo κυριαρχούν στην αγορά εδώ και μερικά χρόνια. Διαφημίζουν χαμηλό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, μέγιστη ανεξαρτησία και μεγαλύτερη ασφάλεια.
Όποιος αναζητά παρόχους στο διαδίκτυο δύσκολα μπορεί να τους αποφύγει. Είναι γρήγοροι, αποτελεσματικοί και φθηνοί – αυτή είναι η υπόσχεσή τους. Οι επιχειρήσεις με την πώληση ηλιακών συστημάτων γνωρίζουν μεγάλη άνθηση.
Ο ηγέτης της αγοράς Enpal υπερδιπλασίασε τον κύκλο εργασιών του σε περίπου 900 εκατομμύρια ευρώ πέρυσι. Και το 2023 ήταν χρονιά ρεκόρ: 14 γιγαβάτ ηλιακής ενέργειας εγκαταστάθηκαν πρόσφατα συνολικά.
Ένα εκατομμύριο νέα συστήματα συνδέθηκαν στο δίκτυο μέσα σε ένα χρόνο. Η πλειονότητα από αυτά στην οροφή ενός σπιτιού. Ωστόσο, το πόσο κοστίζει ένα σύστημα εξαρτάται αποκλειστικά από το ποιος το εγκαθιστά.
Αυτό φαίνεται και από τα στοιχεία της σύγκρισης. Η νεοσύστατη επιχείρηση του Βερολίνου Enpal είναι μακράν η ακριβότερη, ακολουθούμενη από την Enerix και την EKD Solar. Ενώ ένα ηλιακό σύστημα με αποθήκευση κοστίζει σχεδόν 22.000 ευρώ στην Enpal, κοστίζει πάνω από 10.000 ευρώ λιγότερο στους ανταγωνιστές Otovo και Zolar.
Για να διασφαλιστεί ότι οι προσφορές είναι συγκρίσιμες, κάθε τιμή αναφέρεται σε ένα ηλιακό σύστημα και ένα σύστημα αποθήκευσης με ισχύ 5 έως 5,5 κιλοβάτ αιχμής (kWp). Η προσφορά ενός τοπικού εγκαταστάτη από τη Στουτγάρδη για το ίδιο πακέτο είναι εκπληκτικά μεσαία σε σύγκριση με τον διαδικτυακό ανταγωνισμό, στα 15.829 ευρώ.
«Με τα μεγάλα ονόματα, δεν είναι μόνο το φωτοβολταϊκό σύστημα που εμπλέκεται, αλλά και το κόστος για το μάρκετινγκ, τις πωλήσεις, το λογισμικό και ούτω καθεξής. Για εμάς, όλα γίνονται από στόμα σε στόμα», λέει μια άλλη εταιρεία από τη Βαυαρία, εξηγώντας τη διαφορά.
Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο προμηθευτής με έδρα τη Στουτγάρδη χρησιμοποιεί μόνο γερμανικές μονάδες. Αυτές είναι σημαντικά ακριβότερες στην αγορά από τα αγαθά των κινεζικών προμηθευτών, τα οποία η Enpal και η EKD εγκαθιστούν μόνο.
Εν τω μεταξύ, οι πάροχοι Zolar και Otovo προσφέρουν επίσης γερμανικά προϊόντα και συγκαταλέγονται μεταξύ των φθηνότερων παρόχων στο διαδίκτυο.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν μεταβιβάσει την πτώση των τιμών των ηλιακών μονάδων σχεδόν ένα προς ένα στους πελάτες τους, υποστηρίζει η επικεφαλής της Zolar, Σάρα Μίλερ: «Τους τελευταίους μήνες, μειώσαμε τη συνολική μας τιμή κατά 30%». Σύμφωνα με την Otovo, η μείωση φτάνει το 50%.
Στην Enpal, από την άλλη πλευρά, οι τιμές «δεν έχουν αλλάξει σημαντικά» τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με την εταιρεία. Ο ειδικός σε θέματα ηλιακής ενέργειας Σούτερ εξηγεί τη στρατηγική του ηγέτη της αγοράς: «Οι διαδικτυακοί λιανοπωλητές έχουν πολύ φιλόδοξους στόχους ανάπτυξης και έχουν ευθυγραμμίσει πλήρως τη δομή τους με αυτούς. Τώρα η αγορά δεν αναπτύσσεται όπως αναμενόταν».
Αφού η ζήτηση για ηλιακά συστήματα αυξήθηκε δραματικά πριν από δυόμισι χρόνια λόγω της ενεργειακής κρίσης, η πτώση είναι τώρα ακόμη μεγαλύτερη στο σημερινό περιβάλλον της αγοράς με τον πληθωρισμό, την αύξηση των επιτοκίων και τη χαοτική δημοσιονομική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης.
Εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης
Και στην Enpal, η τεταμένη κατάσταση της αγοράς μετά τη χρονιά ρεκόρ οδηγεί ήδη σε δημιουργικές εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης. Μόλις πρόσφατα, ο ηγέτης του κλάδου πούλησε ένα μεγάλο μέρος της υφιστάμενης δραστηριότητάς του έναντι 160 εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να αντλήσει νέα χρήματα για νέα έργα.
Το αφεντικό της Zolar, η Μίλερ, είναι, όμως, αισιόδοξη: «Αν και παρατηρούμε ότι η ζήτηση μειώνεται σε σχέση με τα δύο τελευταία χρόνια, πιστεύουμε επίσης ότι έχουμε πιάσει πάτο». Παρ’ όλα αυτά, η αλλαγή θα πρέπει σύντομα να αποτυπωθεί στους αριθμούς. «Έχουμε ήδη παρατηρήσει ότι η αγορά ψύχεται από το καλοκαίρι του 2023. Είναι θέμα χρόνου να επηρεάσει αυτό τα οικονομικά, και αυτό θα συμβεί σύντομα», πιστεύει ένας γνώστης του κλάδου.
Όσοι αγόρασαν τις μονάδες τους σε ευνοϊκές τιμές θα συνεχίσουν επομένως να τις πωλούν για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με υψηλό κέρδος – σύμφωνα με την κριτική.
Καμία από τις εταιρείες που συμμετείχαν στην έρευνα δεν θέλησε να σχολιάσει το κέρδος ανά σύστημα. Ωστόσο, η Enpal επισημαίνει ότι συχνά προσφέρουν έκπτωση έως και 6.000 ευρώ μετά από ατομικό έλεγχο: «Αντί να δελεάζουν τους πελάτες με δήθεν χαμηλές τιμές που αποδεικνύονται μόνο ως καθαρά διαφημιστικές προσφορές αργότερα κατά τη διαδικασία εγκατάστασης, ο πελάτης συχνά καταλήγει σε σημαντικά χαμηλότερη τιμή από αυτήν που ανακοινώθηκε στην αρχική προσφορά», αναφέρει εκπρόσωπος της εταιρείας όταν του ζητήθηκε να δικαιολογήσει τις υψηλότερες τιμές.
Πολλοί πάροχοι, από την άλλη πλευρά, ανακοινώνουν πρόσθετο κόστος για σκαλωσιές, ηλεκτρολογικά ή άλλες υπηρεσίες μόνο λίγο πριν από την εγκατάσταση. «Η Enpal προσφέρει εγγύηση σταθερής τιμής». Τελικά, η απόφαση εξακολουθεί να εναπόκειται στον ενδιαφερόμενο, τονίζει ο Σούτερ, συμπληρώνοντας πως «Συνιστούμε να λαμβάνετε πάντα πολλές προσφορές για σύγκριση», όσο χρονοβόρο κι αν είναι αυτό.
