Σε τριπλό κλοιό βρίσκονται οι προμηθευτές ενέργειας -ιδίως οι μικροί- στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Συγκεκριμένα, ο φετινός (απρόβλεπτα) «ζεστός» χειμώνας λόγω κλιματικής αλλαγής (ο οποίος άφησε απούλητες ποσότητες ενέργειας), η έλλειψη χώρων αποθήκευσης ενέργειας και η μείωση των τιμών δημιουργούν νέους «πονοκεφάλους» στους εν λόγω προμηθευτές.
Μάλιστα, στη Γερμανία, εξετάζονται συστήματα πρόβλεψης των κλιματικών εξελίξεων, με τη χρήση ακόμη και της τεχνητής νοημοσύνης.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, ο διευθύνων σύμβουλος ενός μεγάλου προμηθευτή ενέργειας στη Γερμανία λέει επίσης στη Handelsblatt πως «μια μόνο ημέρα μας κοστίζει σήμερα 250.000 ευρώ».
Στα μέσα Φεβρουαρίου, το ποσό ήταν ακόμη και διπλάσιο σε στιγμές που ήταν «τόσο μουντή ζέστη».
Ένας σύμβουλος διαχείρισης που εργάζεται για ενεργειακές εταιρείες κάνει λόγο για «προβλήματα εκατομμυρίων» και ένας άλλος για «πρόκληση σε ολόκληρη την αγορά», η οποία αποτυπώνεται σήμερα σε πολλές ετήσιες οικονομικές καταστάσεις.
Ο λόγος για τις δυσκολίες των εταιρειών φαίνεται αρχικά εκπληκτικός: οι τιμές του φυσικού αερίου πέφτουν και πέφτουν. Στο χρηματιστήριο TTF, έχουν μειωθεί περισσότερο από το μισό από τον Νοέμβριο – από 55 ευρώ σε μόλις 25 ευρώ ανά μεγαβατώρα κατά καιρούς.
Ωστόσο, αυτό κοστίζει καθημερινά χρήματα στις δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και σε άλλους προμηθευτές ενέργειας, επειδή αγόρασαν φυσικό αέριο για το χειμώνα όταν οι τιμές ήταν ακόμη υψηλές.
Ωστόσο, λόγω του ζεστού καιρού, χρειάζονται τώρα πολύ λιγότερο φυσικό αέριο για τους οικιακούς πελάτες τους από ό,τι περίμεναν και πρέπει να πωλούν καθημερινά τις πλεονάζουσες ποσότητες πίσω στο χρηματιστήριο – για πολύ λιγότερα χρήματα από αυτά που πλήρωσαν οι ίδιοι.
Φαίνεται παράξενο, αλλά κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης που ακολούθησε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας υπέφεραν από τη δραστική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και ήλπιζαν σε έναν ζεστό χειμώνα. Τώρα υποφέρουν από την πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και ελπίζουν σε πιο κρύες μέρες.
Οι μεγάλες ενεργειακές εταιρείες σημειώνουν κέρδη ρεκόρ
Οι μεγάλες εταιρείες ενέργειας έχουν προ πολλού ανακάμψει από την κρίση. Ο εισαγωγέας φυσικού αερίου Uniper, ο οποίος χρειάστηκε να διασωθεί από πιθανή πτώχευση από το κράτος το 2022 και ανέφερε τη μεγαλύτερη ζημία στην ιστορία της γερμανικής εταιρείας, μόλις παρουσίασε τα καλύτερα επιχειρηματικά στοιχεία στην ιστορία του.
Ο προμηθευτής ενέργειας Eon μπορεί επίσης να είναι ικανοποιημένος με τα ισχυρά αποτελέσματά του. Ο όμιλος ξεπέρασε σημαντικά τους στόχους κερδών του για το 2023. Ένας λόγος ήταν πως μπόρεσε να πουλήσει ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο στους πελάτες της σε σημαντικά υψηλότερες τιμές από ό,τι είχε αγοράσει την ενέργεια.
Οι λόγοι για τους οποίους οι μικρότεροι προμηθευτές ενέργειας δέχονται και πάλι πιέσεις είναι διάφοροι:
- Οι μικροί προμηθευτές ενέργειας δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου
Ο διευθύνων σύμβουλος του μεγαλύτερου προμηθευτή ενέργειας λέει πως «οι μέσες τιμές χαρτοφυλακίου είναι πάνω από 50 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Με τις τρέχουσες τιμές, έχετε ζημία 30 ευρώ για κάθε μεγαβατώρα».
Το φαινόμενο είναι σήμερα ακόμη ισχυρότερο επειδή η ενεργειακή κρίση έχει αλλάξει τους καθιερωμένους μηχανισμούς.
Κανονικά, οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εξακολουθούσαν να είναι σε θέση να αγοράζουν τις ελλείπουσες ποσότητες φυσικού αερίου σε σύντομο χρονικό διάστημα, λέει ο Geyer. Πρόσφατα, ωστόσο, οι τιμές έχουν παρουσιάσει υπερβολικές διακυμάνσεις, ώστε κανείς να θέλει να αναλάβει αυτό το ρίσκο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας εξασφάλισαν από νωρίς μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου – σε τιμές που από τη σημερινή οπτική γωνία φαίνονται υπερβολικά υψηλές.
- Η κατανάλωση φυσικού αερίου είναι όλο και πιο δύσκολο να προβλεφθεί
Δεν είναι μόνο οι τιμές του φυσικού αερίου που αυξομειώνονται περισσότερο από το συνηθισμένο, αλλά και η ζήτηση για φυσικό αέριο.
Ο Αντρέας Σβέντσερ, εταίρος της εταιρείας συμβούλων διαχείρισης Advyce & Company, αναφέρει πως «οι προβλέψεις όγκου των προμηθευτών ενέργειας δεν είναι πλέον τόσο καλές όσο ήταν παλαιότερα».
Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για αυτό:
- Πρώτον, η ενεργειακή κρίση επιτάχυνε τον μετασχηματισμό των επιχειρήσεων. Χρησιμοποιούν πλέον ηλεκτρική ενέργεια και άλλα καύσιμα, όπως πετρέλαιο, στην παραγωγή τους και συνεπώς ζητούν λιγότερο φυσικό αέριο από ό,τι για πολλά χρόνια.
- Δεύτερον, η χαμηλή οικονομική ανάπτυξη ασκεί επίσης πίεση στην κατανάλωση φυσικού αερίου στη βιομηχανία. Σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό Οργανισμό Δικτύων, αυτή ήταν έως και 20 % χαμηλότερη από τον μέσο όρο για την περίοδο 2018-2021 σε ορισμένες περιπτώσεις τους τελευταίους μήνες.
- Τρίτον, τα πρωτοσέλιδα σχετικά με την ακριβή ενέργεια και οι ανησυχίες για το πάγωμα της προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης έκαναν αρχικά τα νοικοκυριά πιο οικονομικά με το φυσικό αέριο – αλλά το αποτέλεσμα αυτό δεν επαναλήφθηκε το επόμενο έτος, όπως είχε προβλεφθεί. Το γεγονός αυτό κατέστησε δύσκολη την πραγματοποίηση αξιόπιστων προβλέψεων σχετικά με τη ζήτηση φυσικού αερίου.
- Τέταρτον, η κλιματική αλλαγή, καθιστά τους χειμώνες θερμότερους από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Αυτό σημαίνει ότι οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν μπορούν πλέον να βασίζονται σε δοκιμασμένα μοντέλα για την εκτίμηση των θερμοκρασιών.
- Πέμπτον, υπάρχει και το πρόβλημα των ακυρώσεων. Ο Σβέντσερ λέει πως «σήμερα, πολύ περισσότεροι πελάτες από ό,τι στο παρελθόν ελέγχουν τακτικά τα τιμολόγια φυσικού αερίου τους σε πύλες σύγκρισης με άλλες προσφορές. Επίσης, οι καταναλωτές λύουν τις συμβάσεις τους πιο γρήγορα αυτές τις μέρες και επομένως είναι πιο πρόθυμοι να αλλάξουν».
Εάν πολλά νοικοκυριά μεταπηδήσουν αυθόρμητα σε άλλους προμηθευτές, αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στην προμήθεια φυσικού αερίου των προηγούμενων προμηθευτών. Όσον αφορά τις δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας τις οποίες συμβουλεύει, ο Σβέντσερ λέει πως γνωρίζει από ορισμένους πελάτες ότι η ακύρωση ενός και μόνο νοικοκυριού οδηγεί σήμερα σε τετραψήφια ζημία, επειδή το πλεονάζον αέριο πρέπει να πωληθεί πίσω με ζημία.
Προμήθεια φυσικού αερίου: Νέες στρατηγικές από τους προμηθευτές ενέργειας
Οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και οι σύμβουλοί τους εργάζονται τώρα με όλες τους τις δυνάμεις για να βρουν λύσεις σε αυτό το δαπανηρό πρόβλημα.
Μια προσέγγιση είναι τουλάχιστον η ακριβέστερη προσαρμογή στις καιρικές συνθήκες στο μέλλον. Ο σύμβουλος διαχείρισης Geyer λέει πως «οι προμηθευτές ενέργειας προσπαθούν τώρα να βελτιώσουν τους μηχανισμούς πρόβλεψης, ώστε να μπορούν να προβλέπουν καλύτερα τις ανάγκες τους σε φυσικό αέριο το χειμώνα».
Ο διευθύνων σύμβουλος του μεγαλύτερου προμηθευτή ενέργειας αναφέρει επίσης το εξής: «Έχουμε κάνει σημαντικές προσαρμογές στις προβλέψεις μας για τον καιρό».
Τώρα εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν τεχνητή νοημοσύνη για το σκοπό αυτό στο μέλλον.
Αν και σχεδόν τίποτα δεν είναι τόσο δύσκολο να προβλεφθεί μακροπρόθεσμα όσο ο καιρός, ο διευθυντής λέει πως «η ζημία και οι ευκαιρίες που κρύβονται σε αυτό είναι ήδη τεράστιες».
Ένα πράγμα είναι σαφές: Οι προμηθευτές ενέργειας θα πρέπει στο μέλλον να ελέγχουν συχνότερα τις δικές τους εκτιμήσεις για τη ζήτηση φυσικού αερίου. Ο Σβέντσερ λέει πως «οι δημοτικές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας πρέπει να διαχειρίζονται πιο ενεργά τα χαρτοφυλάκια πωλήσεών τους. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να προσαρμόζουν συχνότερα τις στρατηγικές προμηθειών τους στις νέες εξελίξεις».
