Ρολά θα «κατεβάσει» τελικά ο ελβετικός όμιλος παραγωγής ηλιακής ενέργειας Meyer Burger στις μονάδες παραγωγής φωτοβολταϊκών στη Γερμανία και ετοιμάζεται να κλείσει το εργοστάσιό του στο Φράιμπεργκ της Σαξονίας στα τέλη Απριλίου.
Η εταιρεία προέβη στην τελική σχετική ανακοίνωση της χθες (23.02.24), μετά την «προειδοποίηση» την οποία είχε κάνει τον περασμένο μήνα.
Σε πρώτη φάση, η παραγωγή θα διακοπεί από το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου. Αντ’ αυτού, ο κατασκευαστής μονάδων σκοπεύει τώρα να επεκτείνει την παραγωγή συστημάτων στις ΗΠΑ.
«Η πιο ισχυρή έμφαση στην επιχειρηματική μας δραστηριότητα στις ΗΠΑ μας καθιστά ανεξάρτητους από τις πολιτικές αποφάσεις στην Ευρώπη», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Meyer Burger, Γκούντερ Έρφουρτ , εξηγώντας την κίνηση της εταιρείας του.
Για να εξασφαλιστεί ότι υπάρχουν αρκετά χρήματα για την αναδιοργάνωση, στα μέσα Μαρτίου πρόκειται να πραγματοποιηθεί αύξηση κεφαλαίου ύψους 200 έως 250 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων. Παράλληλα, η γερμανική κυβέρνηση ενέκρινε εγγύηση εξαγωγικών πιστώσεων ύψους έως 95 εκ. δολαρίων. Ένα άλλο δάνειο ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων πρόκειται να χορηγηθεί από αμερικανική τράπεζα.
Με αυτόν τον τρόπο η εταιρεία σκοπεύει να καλύψει το χρηματοδοτικό της κενό. Η Meyer Burger βρίσκεται στο «κόκκινο» εδώ και χρόνια, σύμφωνα με την Handelsblatt . Η κατάσταση επιδεινώθηκε τελευταία λόγω του καταστροφικού πολέμου τιμών στην αγορά ηλιακής ενέργειας.
Οι ενδοκυβερνητικές διαφωνίες στο Βερολίνο καθυστερούν το «Ηλιακό Πακέτο Ι»
Το λεγόμενο «Ηλιακό Πακέτο Ι», το οποίο είχε εξαγγείλει η γερμανική κυβέρνηση είχε στην πραγματικότητα ως στόχο να βοηθήσει τις προβληματικές επιχειρήσεις, για την περαιτέρω προώθηση της επέκτασης των φωτοβολταϊκών με μια σειρά μέτρων. Ωστόσο, επειδή η κυβέρνηση συνασπισμού δεν μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία, το νομοθετικό πακέτο αναβλήθηκε τουλάχιστον μέχρι τα μέσα Μαρτίου.
Τα συστήματα με ένα ελάχιστο ποσοστό ευρωπαϊκών εξαρτημάτων επρόκειτο να λάβουν υψηλότερη αμοιβή από τον νόμο για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (EEG), το λεγόμενο «μπόνους ανθεκτικότητας».
Οι εταίροι του συνασπισμού διαφωνούν για αυτό ακριβώς το μπόνους: Από τη μια μεριά, οι Πράσινοι και το SPD τάσσονται υπέρ της πρόσθετης χρηματοδότησης, ενώ από την άλλη πλευρά, το FDP αντιμετωπίζει το μπόνους με κριτική διάθεση.
Εάν τελικά επιτευχθεί συμφωνία, η Meyer Burger θα αναβάλει το πραγματικό κλείσιμο της παραγωγής μονάδων της για τα τέλη Απριλίου.
Πανευρωπαϊκή η κρίση στην παραγωγή φωτοβολταϊκών και το «Net Zero Industry Act»
Η κρίση της γερμανικής βιομηχανίας ηλιακής ενέργειας δεν αποτελεί εξαίρεση στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την Handelsblatt, η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλιακής ενέργειας στο χείλος του γκρεμού, αλλά η ΕΕ είναι διχασμένη ως προς τον τρόπο βοήθειας
Στις αρχές του τρέχοντος μηνός, η Επίτροπος της ΕΕ για τις χρηματοοικονομικές υποθέσεις, Μέιριντ Μακ Γκινες συζήτησε με τους ευρωβουλευτές στο Κοινοβούλιο της ΕΕ στο Στρασβούργο για τη βοήθεια προς τις προβληματικές εταιρείες.
Ωστόσο, η επίτροπος της ΕΕ δεν ανακοίνωσε συγκεκριμένα μέτρα. Σύμφωνα με την Handelsblatt, οι σχετικές συζητήσεις συνεχίζονται στο παρασκήνιο. Η σιωπή δείχνει πόσο διχασμένα είναι τα εμπλεκόμενα μέρη στο ζήτημα του πώς η ΕΕ μπορεί να βοηθήσει την εγχώρια βιομηχανία.
Αυτό φαίνεται και από το εύρος των μέτρων που συζητούνται: Από ένα πακέτο διάσωσης έκτακτης ανάγκης μέχρι μέτρα εμπορικής άμυνας, όπως οι δασμοί – που είναι αμφιλεγόμενοι στη βιομηχανία – μέχρι τον «νόμο για την καθαρή μηδενική βιομηχανία» (Net Zero Industry Act – NZIA) για τις καθαρές τεχνολογίες, ο οποίος ολοκληρώνεται επί του παρόντος, αλλά θα τεθεί σε ισχύ μόνο μακροπρόθεσμα.
Οι πρώτοι κατασκευαστές μονάδων έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα σταματήσουν την παραγωγή στη Γερμανία. Ο λόγος για αυτό είναι ότι οι κινέζοι κατασκευαστές εισέρχονται με το ζόρι στην αγορά με μονάδες σε τιμές «ντάμπινγκ».
Οι κατασκευαστές της Κίνας πωλούν τα προϊόντα τους 50% κάτω από τους Ευρωπαίους. Στην Ευρώπη, όπου η ηλιακή βιομηχανία αποτελείται ούτως ή άλλως από λίγες εταιρείες, οι πρώτοι κατασκευαστές, όπως η Norwegian Crystals, οδηγούνται σε πτώχευση.
Άλλοι απειλούν να κλείσουν τα εργοστάσιά τους επειδή η παραγωγή μονάδων δεν είναι πλέον κερδοφόρα, όπως η η Solarwatt.
Αν και η ζήτηση για ηλιακά συστήματα βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, η ευρωπαϊκή βιομηχανία φωτοβολταϊκών βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Η ηλιακή βιομηχανία δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Οι κατασκευαστές ανεμογεννητριών αντιμετωπίζουν ένα παρόμοιο σενάριο.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει ένα δίλημμα: ενώ θέλει να προστατεύσει τη δική της βιομηχανία, έχει επίσης φιλόδοξους στόχους για την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ορισμένες φωνές εντός της ΕΕ φοβούνται, επομένως, ότι η ευνοϊκή μεταχείριση των ευρωπαίων κατασκευαστών θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών – και έτσι να επιβραδύνει την επέκταση.
Το πόσο δύσκολη είναι η αναζήτηση μιας λύσης φαίνεται και από τις τελικές διαπραγματεύσεις για την πράξη Net Zero Industry Act, ένα από τα σημαντικότερα έργα της ΕΕ.
Αυτό δεν είναι τίποτε λιγότερο από την απάντηση στο νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού (IRA) – το τεράστιο πρόγραμμα επιδότησης των ΗΠΑ για τις καθαρές τεχνολογίες. Η ΕΕ δεν βρίσκεται σε έναν αγώνα βιομηχανικής πολιτικής μόνο με την Κίνα, αλλά και με τις ΗΠΑ.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή της ΕΕ παρουσίασε τον περασμένο Μάρτιο ένα σχέδιο για την Net Zero Industry Act (NZIA).
Αυτό προέβλεπε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να καλύψει το 40% της δικής της ζήτησης για στρατηγικά σημαντικές τεχνολογίες – οι οποίες συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών στόχων – έως το 2030.
Οι επιταχυνόμενες διαδικασίες έγκρισης και οι προδιαγραφές που ευνοούν τις ευρωπαϊκές εταιρείες στους διαγωνισμούς θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε αυτό.
Αλλά και οι διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο της ΕΕ είναι επίσης περίπλοκες. Οι ευρωβουλευτές δεν ήθελαν να δεσμευτούν για μια χούφτα τεχνολογίες που θα κατηγοριοποιούνταν ως στρατηγικά σημαντικές και στη συνέχεια θα λάμβαναν ειδική χρηματοδότηση. Αντ’ αυτού, το Κοινοβούλιο επιδιώκει μια ευρύτερη προσέγγιση. Υπήρξε επίσης διαφωνία σχετικά με το αν πρέπει να τηρούνται κριτήρια βιωσιμότητας στους δημόσιους διαγωνισμούς.
Τα κριτήρια θα πρέπει να ευνοούν τους Ευρωπαίους προμηθευτές στους διαγωνισμούς, καθώς αυτοί είναι ήδη υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται με τα πρότυπα βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ – ενώ οι Κινέζοι προμηθευτές δεν είναι. Ειδικά η Γαλλία και η Γερμανία δεν μπόρεσαν να καταλήξουν σε συμφωνία επί του θέματος στο Συμβούλιο.
Η Γερμανία φοβάται ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να επιβραδύνει την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, επειδή θα αυξήσει τις τιμές.
Πού θα βρεθούν τα χρήματα για τη βιομηχανία
Η NZIA εξακολουθεί να έχει ένα πολύ πιο θεμελιώδες πρόβλημα: Σε αντίθεση με την IRA, η οποία υπόσχεται απεριόριστες φορολογικές ελαφρύνσεις για την εγκατάσταση στις ΗΠΑ, δεν υπάρχουν νέα χρήματα για την NZIA.
Η ΕΕ σχεδιάζει να είναι σε θέση να καλύψει 30 γιγαβάτ ηλιακής παραγωγικής ικανότητας με εγχώρια εργοστάσια έως το 2030.
Επί του παρόντος, λιγότερο από 9 γιγαβάτ ηλιακών μονάδων παράγονται στη Γερμανία, ενώ η παγκόσμια ζήτηση πέρυσι εκτιμήθηκε σε 400 γιγαβάτ – που σε μεγάλο βαθμό καλύπτονται από Κινέζους προμηθευτές.
Σε κάθε περίπτωση, η NZIA δεν θα τεθεί σε ισχύ για τουλάχιστον δύο χρόνια. Η βιομηχανία ζητά επομένως άμεση δράση και προτείνει: μια εξαγορά των αποθεμάτων υπό την ηγεσία της ΕΕ, μια τροποποίηση των νόμων περί κρατικών ενισχύσεων και μια άμεση αλλαγή των κανόνων για τις δημοπρασίες έργων. Μια ένωση αρκετών εταιρειών από την ηλιακή, τη χημική και τη γυάλινη βιομηχανία έγραψε τη Δευτέρα στους πολιτικούς ζητώντας και πάλι επείγοντα μέτρα ενίσχυσης για τους κατασκευαστές που αγωνίζονται.
Λόγω της σοβαρής κατάστασης, υπήρξαν επίσης εκκλήσεις για την επαναφορά των δασμών στις κινεζικές μονάδες. Ωστόσο, το μέτρο αυτό είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενο στη βιομηχανία ηλιακής ενέργειας. Οι επικριτές προειδοποιούν ότι αυτό θα καταστήσει πρωτίστως την ενεργειακή μετάβαση πιο ακριβή. Άλλωστε, σχεδόν το 90% όλων των συστημάτων που εγκαθίστανται σήμερα στη Γερμανία προέρχονται από την Κίνα.
Επιπλέον, κάθε ευρωπαίος κατασκευαστής εξαρτάται από τις προμήθειες από την Κίνα, τόσο για μεμονωμένα εξαρτήματα όσο και για ολόκληρες μονάδες.
