Η μακροχρόνια και πολύπλοκη διαδικασία αδειοδότησης έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης και τον μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η «ταχύτητα» στη λήψη αποφάσεων αποτελεί μείζον ζήτημα για τις επιχειρήσεις σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποίησε το 2023 η BusinessEurope μεταξύ 240 εταιρειών προερχόμενων από διάφορους τομείς σε 21 ευρωπαϊκές χώρες.
Για το 83% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα, η πολυπλοκότητα και η διάρκεια των διαδικασιών αδειοδότησης αποτελούν εμπόδιο για επενδύσεις στην Ευρώπη. Αναφέρονται επίσης σε προκλήσεις με τις δημόσιες αρχές – ταχύτητα και έλλειψη συντονισμού-καθώς και σε επιπλοκές και αβεβαιότητα σχετικά με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς κανονισμούς. Παρόλο που η ΕΕ έχει κάνει βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα.
Οι διατάξεις που σχετίζονται με τις άδειες είναι διάσπαρτες σε πολλές νομοθεσίες της ΕΕ. Ταυτόχρονα, είναι αποσπασματικές και αλληλεπικαλυπτόμενες και με σημαντικό επίπεδο ασυνεπειών. Ως εκ τούτου, απαιτείται μια σειρά συντονισμένων δράσεων, χωρίς τεράστιες απαιτήσεις χρηματοδότησης. Αν και η αδειοδότηση εξακολουθεί να είναι ένα ζήτημα «εθνικά καθοδηγούμενο, μπορεί να γίνει ένα πραγματικό ευρωπαϊκό ενιαίο εμβληματικό έργο».
Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, οι κυριότερες συστάσεις της BusinessEurope προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περίοδο 2024-2029 συνοψίζονται ως ακολούθως:
- Το θέμα της βιομηχανικής αδειοδότησης θα πρέπει να είναι κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
- Συγκρότηση ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου, με αποστολή να παραδώσει εντός 12 μηνών ένα σύνολο εισηγήσεων για τη μεταρρύθμιση των βιομηχανικών αδειοδοτήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.
- Ανάπτυξη ένας απλού συνόλου δεικτών (KPI’s) για τη μέτρηση της προόδου με την πάροδο του χρόνου.
- Δημιουργία δομημένου διάλογου και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Εθνικών Αρχών Αδειοδότησης και της Βιομηχανίας.
Υπενθυμίζεται πως εξήντα Ευρωπαίοι βιομήχανοι προτρέπουν την Κομισιόν να ενισχύσει γρήγορα και αποτελεσματικά τη θέση της βιομηχανίας στην Ευρώπη, υιοθετώντας μια « Industrial Deal», Συμφωνία για τη Bιομηχανία.
Για το σκοπό αυτό, οι Διευθύνοντες Σύμβουλοι των μεγάλων επιχειρήσεων αναμένεται να ανακοινώσουν κοινή δήλωση με την οποία θα απαιτούν μια «βιομηχανική συμφωνία» από την Κομισιόν και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, γράφει η «Handelsblatt». Οι CEO ζητούν μια «Συμφωνία» 10 σημείων που προορίζεται να συμπληρώσει την «Πράσινη Συμφωνία» της ΕΕ. Στόχος είναι να διατηρηθούν «θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας για τους ευρωπαίους εργαζόμενους στην Ευρώπη». Στο κείμενο της έκκλησης τονίζεται ότι «η Ευρώπη δεν πρέπει να είναι μόνο μια ήπειρος βιομηχανικής καινοτομίας, αλλά και να παραμείνει μια ήπειρος βιομηχανικής παραγωγής».
Οι γεωπολιτικοί κλυδωνισμοί, οι πόλεμοι, στην Ουκρανία και στο Ισραήλ, το ενδεχόμενο μείωσης της αμυντικής βοήθειας που προσφέρουν οι ΗΠΑ στην Ευρώπη μετά τις αμερικανικές εκλογές, η επιδείνωση των σχέσεων Ευρώπης – Ρωσίας από την οποία η ΕΕ εξαρτάται ενεργειακά. Οι τεκτονικές αυτές αλλαγές οδηγούν αναγκαστικά σε αύξηση όλων των ευρωπαϊκών δαπανών, τόσο για την κάλυψη των αμυντικών αναγκών, όσο και για την ενεργειακή ανεξαρτησία της ΕΕ. Απαιτούν δαπάνες πολύ μεγαλύτερες από αυτές που αντιλαμβανόμαστε σήμερα και που κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει από μόνο του, με τον δικό του προϋπολογισμό. Και αντί να συζητάνε οι ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής το πόσο θα αυξήσουν τις δαπάνες, συζητάνε ξανά το Σύμφωνο Σταθερότητας και την αποθέρμανση των οικονομιών. Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωράει την πράσινη μετάβαση η οποία έχει τεράστιο κόστος για τις επιχειρήσεις και για τα κράτη. Απαιτεί κολοσσιαίες επενδύσεις σε υποδομές, σε νέες τεχνολογίες, έρευνα και τεχνολογία.
Μεγάλοι κολοσσοί, όπως οι ExxonMobil, TotalEnergies, ArcelorMittal και Ineos, προειδοποιούν ότι η αποβιομηχάνιση της Ευρώπης θα συνεχιστεί και ότι ενώ θέλουν να επενδύσουν σε νέες καθαρές τεχνολογίες, η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία λειτουργεί απωθητικά, αναγκάζοντας τους να στρέψουν αλλού το ενδιαφέρον τους. Στέλεχος της ExxonMobil, Κ. McKee δήλωσe χθες στους FT ότι «βιώνουμε τη ραγδαία αποβιομηχάνιση της ευρωπαϊκής οικονομίας και ανησυχούμε», είπε στους FT, προσθέτοντας ότι «οι φιλόδοξοι κανονισμοί της Ευρώπης σχετικά με το κλίμα συνοδεύονται από βασανιστικά αργές και γραφειοκρατικές διαδικασίες για την αδειοδότηση και την πρόσβαση σε χρηματοδότηση».
Οι επενδύσεις στη βιομηχανία μειώθηκαν τους τελευταίους 12 μήνες κατά 25%, κατά 38% στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), κατά 71% στη Γερμανία και κατά 21% στη Γαλλία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τελευταίου παγκόσμιου βαρόμετρου βιομηχανικών επενδύσεων της Trendeo και της McKinsey. Την ίδια ώρα: Οι όγκοι των βιομηχανικών επενδύσεων στον κόσμο έχουν σταθεροποιηθεί τους τελευταίους 12 μήνες, σε περίπου 1.205 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Η ΕΕ, η οποία χάνει μερίδιο αγοράς στις παγκόσμιες βιομηχανικές επενδύσεις, καταγράφει πιο περιορισμένες δραστηριότητες, 40% μικρότερες από τον παγκόσμιο μέσο όρο, με 256 εκατομμύρια ευρώ ανά μεταποιητικό έργο σε σύγκριση με 436 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Τα τελευταία επτά χρόνια έχουν αφιερωθεί στη βιομηχανία μόνο το 35% του συνολικού ποσού που δαπανήθηκε και το 46% του αριθμού των έργων στην ΕΕ. Υπήρξε μια σαφής αύξηση στο μερίδιο των “εγχώριων” επενδύσεων μετά τον Covid, αλλά η οποία δεν συνεχίζεται τους τελευταίους 18 μήνες», αναφέρει η Trendeo σε τελευταία έκθεσή της.
Οι τιμές της ενέργειας στην ΕΕ μπορεί να είναι τώρα χαμηλότερες από το περασμένο καλοκαίρι, όταν έφθασαν σε ιστορικά υψηλά. Ωστόσο, οι ειδικοί συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό: ποτέ δεν θα είναι τόσο φθηνή η ενέργεια ,όσο πριν από τον πόλεμο της Ουκρανίας. Οι τιμές ενέργειας είναι ένα ακόμα βαρίδι για τις εταιρείες στην Ευρώπη οι οποίες πληρώνουν σήμερα περίπου πέντε φορές περισσότερο για ηλεκτρική ενέργεια και επτά φορές για φυσικό αέριο.
Η BusinessEurope, που εκπροσωπεί τους συνδέσμους επιχειρήσεων ανά την Ευρώπη, κάνει ιδιαίτερη μνεία στο παράδειγμα της Ελλάδας τονίζοντας πως είναι μία χώρα, η οποία από το 2016 προώθησε μία συνολική μεταρρύθμιση του πλαισίου αδειοδοτήσεων. Αυτό επιτάχυνε τη μετάβαση από μία διαδικασία αδειοδότησης 6 μηνών σε 10 ημέρες σε ορισμένες περιπτώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα «βιομηχανικά πάρκα» που παίρνουν τις άδειες, όχι μεμονωμένα βιομηχανικά έργα μέσα στα πάρκα.
