Φέτος για πρώτη φορά οι χώρες που συμμετείχαν στην COP28, θα δώσουν πλήρη απολογισμό των εκπομπών τους και των δράσεων για το κλίμα. Οι εκθέσεις θα δείξουν κατά πόσον οι χώρες αρχίζουν να τηρούν τις υποσχέσεις που έδωσαν στην περσινή COP28 στο Ντουμπάι, όπου υπέγραψαν έναν κατάλογο πραγμάτων που πρέπει να διατηρήσουν την πορεία τους για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, συμπεριλαμβανομένης της «μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα».
Το κρίσιμο είναι ότι οι υποβολές θα είναι πιο τυποποιημένες και ευκολότερα συγκρίσιμες, εκπληρώνοντας τα όνειρα πολλών λογιστών άνθρακα, όπως γράφει το Bloomberg.
Ήδη ο Simon Stiell, επικεφαλής του τμήματος κλιματικής αλλαγής του ΟΗΕ, είναι ενθουσιασμένος που θα δει το αποτέλεσμα. Στις 2 Φεβρουαρίου, σε ομιλία του στο Αζερμπαϊτζάν, που φιλοξενεί τη φετινή συνάντηση COP29, ο Stiell δήλωσε ότι τα BTR θα βοηθήσουν στην παραγωγή «της πρώτης έκθεσης προόδου από τις χώρες σχετικά με την εφαρμογή της συμφωνίας του Παρισιού» που υπογράφηκε το 2015.
Αυτό είναι σημαντικό, διότι ακόμη και αν όλες οι μεγάλες οικονομίες έχουν δεσμευτεί να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές εντός δεκαετιών, είναι επίσης πολύ μακριά από την επίτευξη αυτών των στόχων. Έτσι, ακόμη και αν οι δεδηλωμένες φιλοδοξίες αυτών των χωρών μπορεί να ανταποκρίνονται σε έναν από τους σημαντικότερους στόχους του Παρισιού, δηλαδή τη συγκράτηση της αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τους 2C, αυτό θα συμβεί μόνο αν εφαρμόσουν δράσεις για τη μείωση των εκπομπών. Τα BTR θα δείξουν αν σημειώνουν πραγματική πρόοδο σε αυτό το θέμα.
Η ομιλία του Stiell στο Μπακού αποτέλεσε το εναρκτήριο λάκτισμα για το φετινό ημερολόγιο της κλιματικής διπλωματίας. Και επειδή ένα μεγάλο μέρος της εργασίας που κάνουν οι χώρες υπό τις οδηγίες του ΟΗΕ είναι διαδικαστικό, ακολούθησε μια διαφορετική προσέγγιση για να εξηγήσει τη σημασία της βαρετής αλλά σημαντικής εργασίας. Ο Stiell έθεσε ένα όραμα για το πόσο καλύτερα θα μοιάζει ο κόσμος το 2050, αν επιτύχει το καθαρό μηδέν, και στη συνέχεια περπάτησε πίσω μέχρι το 2030, το 2025 και το τέλος του 2024 για να δείξει όλα τα βήματα που πρέπει να πάνε σωστά για να γίνει αυτό το όραμα πραγματικότητα.
Η ομιλία έτυχε θετικής υποδοχής από τους ειδικούς σε θέματα κλίματος. «Ήταν μια έξυπνη και αναγκαία πλαισίωση», δήλωσε ο Κίνγκσμιλ Μποντ, στρατηγικός σύμβουλος για την ενέργεια στη μη κερδοσκοπική οργάνωση για το κλίμα RMI. «Αυτό μου δίνει ενέργεια για το επόμενο έτος», δήλωσε ο Laurence Tubiana, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για το Κλίμα και ένας από τους αρχιτέκτονες της Συμφωνίας του Παρισιού. Η «ομιλία δίνει τον τόνο που χρειαζόμαστε για τα επόμενα δύο χρόνια», δήλωσε η Agnes Appiah-Hall, διευθύντρια παγκόσμιων εκστρατειών της 350.org.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής συνεχίζουν
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα υπάρξουν ακόμη μεγάλες μάχες. Για παράδειγμα, στην COP29 οι ανεπτυγμένες χώρες πρέπει να συμφωνήσουν σε έναν νέο στόχο για τη χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών για το κλίμα. Έχοντας καθυστερήσει τρία χρόνια να επιτύχουν τον προηγούμενο στόχο των 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ετήσια χρηματοδότηση για το κλίμα, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα επιδιώξουν έναν πολύ υψηλότερο στόχο. Οι ανεπτυγμένες χώρες που αντιμετωπίζουν υψηλές αποπληρωμές χρέους θα αντιδράσουν αναμφίβολα.
Αλλά ακόμη και τα διαδικαστικά πράγματα είναι δύσκολο να γίνουν. «Η κλιματική αλλαγή του ΟΗΕ τρίζει πλέον κάτω από το βάρος των εξουσιοδοτημένων διαδικασιών και των ροών εργασίας», δήλωσε ο Stiell στην ομιλία λήξης της COP28 στο Ντουμπάι τον Δεκέμβριο. «Ο προϋπολογισμός μας χρηματοδοτείται λιγότερο από το μισό». Ο οργανισμός του ΟΗΕ επιδιώκει αύξηση 40% στον βασικό προϋπολογισμό του – ανεβάζοντάς τον στα 88 εκατομμύρια ευρώ (95 εκατομμύρια δολάρια) για τα επόμενα δύο χρόνια – δεδομένων των επιπλέον απαιτήσεων από τις χώρες για την τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί τα τελευταία χρόνια.
Ο κόσμος αντιμετωπίζει τεράστιο αριθμό προβλημάτων και αυξανόμενες διαιρέσεις. Και, ωστόσο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το τι πρέπει να γίνει για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, υπάρχει περισσότερη συμφωνία παρά διαφωνία. Ωστόσο, οι συμφωνίες αυτές πρέπει να μετατραπούν σε συγκεκριμένα βήματα, και μόνο τότε το έργο της λογιστικής καταγραφής αυτών των βημάτων μέσω των BTR θα δείξει πρόοδο.
«Η δράση για το κλίμα βρίσκεται σε μια δύσκολη φάση: γεωπολιτική κρίση, έλλειψη πολυμερούς προσέγγισης, αύξηση των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα, περιορισμένες λύσεις τεχνικής διόρθωσης», δήλωσε ο Tubiana. «Απέναντι σε όλα αυτά, ο Simon Stiell προτείνει ένα επιθυμητό μέλλον».
