Πόσο αφοσιωμένα είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και την ανάπτυξη τεχνολογιών για την πράσινη μετάβαση; Είναι ένα εύλογο ερώτημα που τίθεται εν όψει της COP28 και γίνεται ακόμη πιο κρίσιμο ύστερα από πληροφορίες που ήθελαν τα ΗΑΕ, τα οποία προεδρεύουν της φετινής διάσκεψης για το κλίμα, να δρομολογούν εκεί τη σύναψη συμφωνιών ορυκτών καυσίμων με κυβερνήσεις.
H COP28 λαμβάνει χώρα στο Ντουμπάι αυτήν την εβδομάδα, με τις κινήσεις των ΗΑΕ να βρίσκονται στο στόχαστρο, ιδιαίτερα μετά τη δέσμευσή τους να τριπλασιάσουν την παραγωγή ΑΠΕ μέχρι το 2030. Επί του παρόντος, τα ΗΑΕ ανήκουν στη συνομοταξία των χωρών με τις μεγαλύτερες εκπομπές ρύπων. Δεν κατέχουν απλά το όγδοο ισχυρότερο πετρελαιοπαραγωγό κράτος στον κόσμο, αλλά η ηλεκτροδότησή του γίνεται σχεδόν εξ ολοκλήρου με φυσικό αέριο, σύμφωνα με τον Global Carbon Atlas.
Το 2021, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (C02) των ΗΑΕ έφθασαν τα 237 εκατ. τόνους, δηλαδή 25 τόνους κατά κεφαλήν από έναν συνολικό πληθυσμό εννέα εκατ. ανθρώπων, ενώ μόνον το 5% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από ΑΠΕ. Ως μέτρο σύγκρισης, οι κατά κεφαλήν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στη Σαουδική Αραβία είχαν φθάσει προ διετίας τους 18 τόνους και στο Κατάρ τους 40 τόνους. Σε συνολική βάση, οι εκπομπές CO2 στη Βρετανία ναι μεν είχαν υπολογιστεί το 2021 στα 348 εκατ. τόνους αλλά σε μια χώρα 67 εκατ. ανθρώπων.
Επενδύσεις-μαμούθ σε ΑΠΕ
Την ίδια ώρα, όμως, ο Σουλτάν Αχμέντ Αλ-Τζάμπερ των ΗΑΕ καταβάλει προσπάθειες για να αντισταθμίσει την εξάρτηση του κράτους στα ορυκτά καύσιμα με τη δρομολόγηση επενδύσεων-μαμούθ σε ΑΠΕ. Σύμφωνα με ανάλυση των Financial Times, οι κρατικές εταιρείες και τα επενδυτικά κεφάλαια των ΗΑΕ έχουν επενδύσει σχεδόν 200 δισ. δολάρια, κυρίως, σε τεχνολογίες και υποδομές πράσινης ενέργειας στο 12μήνο πριν από τη σύνοδο της COP28. Μέσα στον Νοέμβριο, ο Σουλτάν Αλ-Τζάμπερ ταξίδεψε στο Αζερμπαϊτζάν για τα εγκαίνια αιολικού πάρκου με τη δυνατότητα 230 μεγαβάτ (MW), αρκετού για την ηλεκτροδότηση 110.000 κατοικιών.
Πληροφορίες των Financial Times θέλουν επίσης να υπέγραψε με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ, τρεις ακόμη συμφωνίες ΑΠΕ, συνολικής δυνατότητας ενός γιγαβάτ (GW) και εκτιμώμενης αξίας ενός δισ. δολαρίων. Τα ΗΑΕ έχουν επίσης συνάψει κοινοπραξίες για πράσινη ενέργεια με την Αίγυπτο και τη Ζάμπια. Κατ’ αρχήν συμφωνίες για έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας και την παραγωγή μπαταριών έχουν ανακοινωθεί στη Μαλαισία, συνολικού ύψους 8 δισ. δολαρίων, ενώ οι συμφωνίες με την Τουρκία υπολογίζονται στα 30 δισ. δολάρια, σημειώνει η βρετανική εφημερίδα.
Τα σχέδια ADNOC και η κριτική για πράσινο ξέπλυμα
Σκοπός των ΗΑΕ και άλλων πετρελαιοπαραγωγών κρατών είναι να διατηρήσουν την ισχύ τους, γενικά, στον κλάδο της ενέργειας σε μια περίοδο που κρίνεται απαραίτητη η μείωση των εκπομπών ρύπων. Επικριτές των ΗΑΕ, όμως, υποστηρίζουν πως οι επενδύσεις σε ΑΠΕ, οι οποίες γίνονται κυρίως μέσω της Masdar που είναι το «πράσινο» αντίπαλο δέος του Abu Dhabi National Oil Company (ADNOC), λειτουργούν ως πράσινο ξέπλυμα ή greenwash.
Αυτό το επιχείρημα ενισχύουν προβλέψεις της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Global Witness πως με την πορεία που έχει χαράξει η ADNOC, οι εκπομπές ρύπων από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα αυξηθούν πάνω από 40%, φθάνοντας τα 684 εκατ. τόνους μέχρι το 2030. Πρόκειται για τριπλάσιο επίπεδο από το 2021.
Εκπρόσωπος της COP, δηλαδή της διεθνούς διάσκεψης που τελείται υπό την αιγίδα του UNFCCC (Σύμβαση – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή), απέρριψε τους ισχυρισμούς του BBC και του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Centre for Climate Reporting πως ο Σουλτάν Αλ-Τζάμπερ των ΗΑΕ σκόπευε να συνάψει συμφωνίες ορυκτών καυσίμων με 15 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας, της Γερμανίας, της Αιγύπτου και της Κίνας. Η COP υποστήριξε πως τα σχετικά έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας είναι «ανακριβή». Ο κώδικας συμπεριφοράς της UNFCCC απαγορεύει στους εκλεγμένους και διορισμένους αξιωματούχους να εκμεταλλεύονται τη θέση τους για δικό τους όφελος ή πλεονέκτημα.
Σε κάθε περίπτωση, τα ΗΑΕ είναι εδώ και χρόνια ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στον παγκόσμιο ενεργειακό κλάδο, με την ADNOC να προγραμματίζει επενδύσεις 150 δισ. δολαρίων μέσα στην επόμενη πενταετία. Την ίδια ώρα, όμως, τα ΗΑΕ έχουν τη δυνατότητα να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο σε μελλοντικές επενδύσεις της τάξεως των 125 τρισ. δολαρίων που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των στόχων της Συμφωνίας του Παρισιού μέχρι το 2050. Έως τα τέλη του 2021, το επενδυτικό κεφάλαιο των ΗΕΑ έφθανε τα 2 τρισ. δολάρια.
