Τους τελευταίους μήνες, στα ενεργειακά θέματα υψηλού στρατηγικού ενδιαφέροντος της Ελλάδας εξελίσσεται ένα παιχνίδι που δύναται να οδηγήσει σε ένα σημαντικό πλήγμα για τα εθνικά συμφέροντα της χώρας.
Το θέμα αφορά το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Great Sea Interconnector που θα συνδέει την Κύπρο με την Ελλάδα και την υπόλοιπη ΕΕ και το οποίο περνάει από περιοχές στρατηγικής σημασίας για την ΑΟΖ της Ελλάδας. Παρά το ότι το καλώδιο είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για την Κύπρο και την Ελλάδα, η Κυπριακή κυβέρνηση εδώ και μήνες καθυστερεί την έναρξη υλοποίησής του για λόγους φαινομενικά ακατανόητους αλλά στην ουσία μικροπολιτικούς.
Μέχρι πρότινος η προβληματική στάση της Λευκωσίας δημιουργούσε απώλειες στα μελλοντικά εθνικά συμφέροντα της Κύπρου και της Ελλάδας. Εδώ και μερικές μέρες όμως, η Λευκωσία, αρχίζει και πλήττει με τη στάση της πλέον άμεσα, και τα υφιστάμενα εθνικά συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου. Για αυτή της δε τη στάση έχει βρει αφορμή από μια κίνηση της ελληνικής εταιρίας που εμπλέκεται στο έργο, του ΑΔΜΗΕ.
Στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της Κυπριακής κυβέρνησης, η ελληνική εταιρία, λανθασμένα, και εντελώς ερασιτεχνικά, ξεκίνησε να κάνει αναφορές σε «γεωπολιτικό ρίσκο» υλοποίησης του έργου. Σε μεγάλα έργα αυτού του είδους, υπάρχουν πάντα όροι που αναφέρονται σε “force majeure” (ανωτέρα βία) σε συνθήκες δηλαδή κάτω από τις οποίες μια εταιρεία δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις υποχρεώσεις της για λόγους που ξεφεύγουν από το δικό της πλαίσιο δραστηριοτήτων, οπότε και δεν υποχρεούται να καλύπτει τα κόστη που προκύπτουν από την αθέτηση των υποχρεώσεων της.
Στην περίπτωση του συγκεκριμένου έργου, και με βάση τα όσα έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, ο ΑΔΜΗΕ αποφάσισε να συγκεκριμενοποιήσει τον όρο της ανωτέρας βίας και να αναφερθεί σε «γεωπολιτικό ρίσκο». Η εταιρεία λέει λοιπόν ότι αν το έργο δεν υλοποιηθεί λόγω «γεωπολιτικού ρίσκου» θα πρέπει να πληρώσει η Κύπρος το οικονομικό κόστος. Η δε Κυπριακή Κυβέρνηση απάντησε ότι δεν θέλει να καλύψουν οι Κύπριοι πολίτες το «γεωπολιτικό κόστος» ενός κρίσιμου στρατηγικού έργου για τη χώρα, του πλέον κρίσιμου για την Κύπρο από την σύσταση του Κυπριακού κράτους.
Το ζήτημα όμως δεν είναι το ποιος θα πληρώσει σε περίπτωση προβλήματος, αλλά το ότι οι δύο πλευρές αποδέχονται την πιθανότητα ύπαρξης «γεωπολιτικού ρίσκου».
Οι αναφορές σε «γεωπολιτικό ρίσκο» ουσιαστικά υπαινίσσονται ότι η Τουρκία θα επιχειρήσει παράνομα, και με στρατιωτικά μέσα, να παρεμποδίσει την πόντιση του καλωδίου χωρίς να την σταματήσει κανείς (δηλαδή η Ελλάδα).
Μάλιστα αποδέχονται αυτό το ενδεχόμενο ως τόσο πιθανό, που επειδή κανείς δεν θέλει να αναλάβει αυτό το ρίσκο, δεν ολοκληρώνεται η συμφωνία μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Κύπρου και το έργο κινδυνεύει να μη πραγματοποιηθεί υπό αυτό το φόβο !
Αυτό συνιστά μια σημαντική ήττα για την Ελλάδα, αφού ουσιαστικά ένα έργο στρατηγικής σημασίας κινδυνεύει να ακυρωθεί, και μάλιστα χωρίς η Τουρκία να χρειαστεί ούτε το δαχτυλάκι της να σηκώσει μέχρι στιγμής !
Αν αυτό δεν συνιστά άμεση παρέμβαση στην εθνική κυριαρχία της χώρας μας, δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσε να είναι! Μιλάμε για ένα σημαντικότατο έργο για την Ελλάδα το οποίο δηλώνουμε ότι ίσως να μη το υλοποιήσουμε επειδή φοβόμαστε τις αντιδράσεις της Τουρκίας!
Δεν είναι δυνατό να αποδέχεται η Ελλάδα ότι κινδυνεύει ένα εθνικό μας έργο από μια παράνομη παρέμβαση της Τουρκίας σε αυτό.
Η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να βγει άμεσα και να διαβεβαιώσει ότι καμία εργασία του καλωδίου δεν θα σταματήσει και ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν την ικανότητα, και η ελληνική κυβέρνηση έχει τη βούληση, να το εγγυηθούν αυτό.
Το έργο είναι εξίσου σημαντικό και για την Κύπρο, αλλά εάν η Κυπριακή κυβέρνηση είναι τόσο φοβισμένη, υποχωρητική και έτοιμη να παραχωρήσει κυριαρχικά της δικαιώματα επειδή φοβάται τις αντιδράσεις της Τουρκίας, τότε είναι υπόλογη έναντι του κυπριακού λαού και της ιστορίας.
Η Ελληνική κυβέρνηση όμως δεν μπορεί να αφεθεί να συρθεί στον κατήφορο και να υποστεί σημαντικότατες ζημίες σε εθνικό και στρατηγικό επίπεδο επειδή η Κύπρος δεν θέλει να υπερασπίσει τα δικά της συμφέροντα.
Από πλευράς της Ελλάδας, κατ’ αρχήν, ο ΑΔΜΗΕ δεν θα έπρεπε να τολμήσει να αναφερθεί σε «γεωπολιτικό ρίσκο» σε επίσημες διεθνείς συμφωνίες χωρίς να συμβουλευτεί πρώτα το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ! Το συγκεκριμένο έργο δεν είναι ένα απλό ιδιωτικό έργο και ο ΑΔΜΗΕ εξακολουθεί να είναι υπό κρατική ιδιοκτησία οπότε είναι ανεπίτρεπτο να κάνει τέτοιες αναφορές.
Μπορεί τυπικά το θέμα να αφορά την Κύπρο, αλλά καθώς πλήττεται άμεσα η Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να κινηθεί άμεσα, πιεστικά και αποτελεσματικά για να βγάλει τους Κύπριους αδερφούς μας από τα φοβικά σύνδρομα τους που πλήττουν άμεσα τα συμφέροντα της Ελλάδας.
Ο Μιχάλης Μαθιουλάκης είναι Αναλυτής Ενεργειακής Στρατηγικής, Ακαδημαϊκός Διευθυντής του Greek Energy Forum και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ για θέματα ενέργειας
Διαβάστε ακόμη
