«Η Κροατία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σημαντικό κόμβο εισαγωγών, ενώ ο νότιος διάδρομος από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Γεωργίας, Τουρκίας, Ελλάδας, Βουλγαρίας και στη συνέχεια μέσω όλων των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αποτελεί επίσης ένα σημαντικό θεμέλιο. Αυτοί οι αγωγοί είναι έτοιμοι για μεταφορά υδρογόνου. Αυτό που δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί είναι η σύνδεση μεταξύ Αιγύπτου, Ισραήλ, Ιορδανίας και στη συνέχεια Τουρκίας και TANAP». Αυτά δήλωσε ο Γιώργος Χατζημαρκάκης, Γενικό Γραμματέας του Hydrogen Europe, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ceenergy news. Στη συνέχεια πρόσθεσε πως «αν η περιοχή του Κόλπου συνδεθεί μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Κατάρ ή μέσω των υπαρχόντων αγωγών από την Αίγυπτο, μπορούν να μεταφερθούν τεράστιες ποσότητες υδρογόνου, καθιστώντας απόλυτα λογική τη σύνδεση του Ισραήλ με την Τουρκία. Παρόλο που αυτό μπορεί να φαίνεται αδύνατο κάποιες φορές, πάντα λέω ότι το υδρογόνο θα είναι ο ειρηνοποιός. Όταν όλοι κατανοήσουν ότι πρόκειται για κοινό συμφέρον, τότε θα το κάνουν πραγματικότητα. Οπότε, “φτιάξτε υδρογόνο, όχι πόλεμο” — αυτό είναι το μότο μου εδώ».
Αναφορικά με τις σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα του υδρογόνου το 2024, ειδικά στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, ο κ. Χατζημαρκάκης δήλωσε: «Ένα από τα θέματα που απασχολούν έντονα τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών είναι η Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Όλη η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην εκπλήρωση των αυστηρών απαιτήσεων των εκτελεστικών πράξεων, που ορίζουν ως πράσινο υδρογόνο εκείνο που παράγεται αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές. Ακόμη και στη Δυτική Ευρώπη η συμμόρφωση είναι δύσκολη, ενώ στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη σχεδόν αδύνατη. Η Τσεχία έστειλε σαφές μήνυμα λέγοντας ότι δεν μπορεί να ενσωματώσει αυτές τις υποχρεώσεις καθώς δεν διαθέτει αρκετές ΑΠΕ.
Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα έργα, νέες προτάσεις για “κοιλάδες υδρογόνου” σε Τσεχία και Πολωνία έχουν αρχίσει να προσελκύουν επενδύσεις. Βλέπουμε επίσης τα πρώτα έργα στους κλάδους του χάλυβα και των χημικών. Χαλυβουργίες σε Σλοβακία και Πολωνία εξετάζουν διαδικασίες βασισμένες στο υδρογόνο για τη μείωση των εκπομπών. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η έννοια του υδρογόνου χαμηλών εκπομπών προωθείται ξανά, ιδιαίτερα από τις κυβερνήσεις της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, επειδή εκείνες μπορούν να συμβάλουν μέσω πυρηνικής ενέργειας, πυρόλυσης και όχι τόσο μέσω ΑΠΕ. Στην Ουγγαρία υπάρχει ένα μεγάλο έργο ηλεκτρόλυσης με τη MOL, που είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί χρηματοδοτείται ιδιωτικά, χωρίς χρήματα της ΕΕ. Αυτή είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, καθώς δείχνει ότι η βιομηχανία αναλαμβάνει από μόνη της την ηλεκτρόλυση, ενώ ακόμη και στη Δυτική Ευρώπη, οι εταιρείες περιμένουν κρατική στήριξη.
Στην Τσεχία υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη μεταποίηση. Όπως και η Ουγγαρία, που κατασκευάζει πολλά εξαρτήματα, έτσι και η Τσεχία είναι ενεργή στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, με ορισμένα τμήματα παραγωγής να στρέφονται πλέον στην κατασκευή ηλεκτρολυτών. Στην Πολωνία βλέπουμε ισχυρή πίεση για μείωση της εξάρτησης από τον άνθρακα. Παράλληλα, η χώρα διαθέτει μεγάλο πλεονέκτημα: πολλές αλατούχες κοιλότητες, ιδανικές για την αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων υδρογόνου, ακόμα και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό μπορεί να υποστηρίξει και τα data centers, τα οποία απαιτούν τεράστιες δυνατότητες αποθήκευσης».
Ως προς τις χώρες με ανεκμετάλλευτο δυναμικό, ο κ. Χατζημαρκάκης ανέφερε πως «πέρα από τις ήδη αναφερθείσες χώρες, η Ουκρανία, για παράδειγμα, αξίζει επίσης προσοχής. Το νέο δελτίο παρακολούθησης του IEA για την Ουκρανία μόλις κυκλοφόρησε και δείχνει πώς η χώρα μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως παραγωγός υδρογόνου, που θα χρησιμοποιείται σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, όσο και ως βιομηχανικός κινητήρας για εταιρείες που επιθυμούν να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Η Ρουμανία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε κάτι ανάλογο με τη Σουηδία, καθώς διαθέτει πυρηνική ικανότητα και σημαντικό δυναμικό σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Βουλγαρία, χάρη στον αγωγό που διέρχεται από το έδαφός της, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό ενεργειακό κόμβο. Υπάρχει επίσης αξιοσημείωτο δυναμικό τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, αν και η χώρα δεν έχει τον ίδιο χώρο με τη Ρουμανία. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ανεκμετάλλευτο δυναμικό στη χρήση υδρογόνου σε χημικά βιομηχανικά σύμπλοκα.
Η Κροατία στοχεύει στη μείωση της ισχυρής εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας, και η μακρά της ακτογραμμή θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας και την υποστήριξη της χρήσης υδρογόνου στη θαλάσσια μεταφορά και τις τοπικές βιομηχανίες. Υπάρχουν επίσης σχέδια για εισαγωγές πράσινης αμμωνίας από τη Βραζιλία και τον Κόλπο. Επιπλέον, η Κροατία πρωτοπορεί στην παραγωγή υδρογόνου από απόβλητα μέσω πυρόλυσης, συμπεριλαμβανομένης της πυρόλυσης πλάσματος, η οποία διασπά τα μόρια των αποβλήτων σε καθαρό υδρογόνο και στερεό άνθρακα – έναν βασικό πόρο γραφίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας».
Οι προβλέψεις του κ. Χατζημαρκάκη για το υδρογόνο
Απαντώντας σε ερώτηση για το πώς θα εξελιχθεί ο τομέας του υδρογόνου τα επόμενα πέντε χρόνια, ο κ. Χατζημαρκάκης δήλωσε: «Όταν ξεκίνησα να εργάζομαι στον τομέα του υδρογόνου πριν από εννιάμισι χρόνια, επρόκειτο για έναν μικρό, εξειδικευμένο τομέα. Οι αριθμοί που βλέπουμε σήμερα ξεπερνούν κατά πολύ τις προσδοκίες που είχαμε τότε. Ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία οδήγησε σε μια επίσημη υπερεκτίμηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γι’ αυτό και πιστεύουμε ότι η μετάβαση στο υδρογόνο δεν εξελίσσεται με τον ρυθμό που απαιτείται. Στην πραγματικότητα, προχωρά με έναν κανονικό ρυθμό – απλώς όχι με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που είχε αρχικά παρουσιαστεί με υπερβολές.
Περιμένουμε μια τυπική ανάπτυξη της αγοράς, με την κλιμάκωση τοπικών έργων ηλεκτρόλυσης στην περιοχή των 10 έως 15 μεγαβάτ, φτάνοντας σταδιακά τα 100 μεγαβάτ μέχρι το 2028 στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Θα υπάρξει επίσης σύγκλιση τιμών. Με το σύστημα τιμολόγησης άνθρακα ETS, τα εθνικά συμβόλαια για διάφορα σχήματα και την αυξανόμενη τιμή του φυσικού αερίου, το υδρογόνο θα μπορούσε να γίνει ήδη ανταγωνιστικό μέχρι το 2027-2028. Οι συνεργασίες με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αυξηθούν σε χώρες όπου αυτό είναι εφικτό. Η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Πολωνία και φυσικά η Ουκρανία θα ενισχύσουν δραστικά την εγχώρια παραγωγή υδρογόνου τους.
Πρέπει επίσης να ενσωματώσουμε την Οδηγία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά φαίνεται να υπάρχει κάποια απροθυμία. Προς το παρόν, το 42% του υδρογόνου που χρησιμοποιείται στη διύλιση και την παραγωγή λιπασμάτων πρέπει να είναι πράσινο έως το 2030. Ειλικρινά, αυτό είναι μια πολύ απαιτητική πρόκληση. Γι’ αυτό συνεργαζόμαστε με τις λεγόμενες “ηγετικές αγορές. Θέλουμε οι εταίροι να ενωθούν και να κατανοήσουν ποιος μπορεί να παράγει τι και ποιος μπορεί να απορροφήσει πόσο. Αυτό είναι κρίσιμο για να ξεπεραστεί το “δίλημμα του αυγού και της κότας”, και το Clean Industrial Deal επιτρέπει τη δημιουργία αυτών των αγορών.
Έχουμε ήδη ξεκινήσει αυτή τη διαδικασία και ελπίζουμε πολλές εταιρείες από την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη να συμμετάσχουν και να συνυπογράψουν. Ωστόσο, καθώς πρόκειται για ένα εθελοντικό σχήμα – όπως ήταν και ο Χάρτης για την Αιολική Ενέργεια πριν δύο χρόνια – θέλουμε επίσης τα κράτη-μέλη να δεσμευτούν, ώστε να συμβάλουν στην κάλυψη του κενού μέσω συμβολαίων διαφορών ή να συμμετάσχουν σε διαδρομές προμηθειών, όπου μπορεί να αναπτυχθεί νέα υποδομή, όπως καθαρός χάλυβας που παράγεται με χρήση υδρογόνου. Αυτά είναι τα στοιχεία που θα αναδειχθούν τα επόμενα χρόνια και θα επιταχύνουν την ανάπτυξη του υδρογόνου, ιδιαίτερα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη».
Διαβάστε ακόμη
