Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα βιώσιμης νησιωτικής μετάβασης στην Ευρώπη αναδεικνύεται πλέον η Κύθνος, χάρη στην ολοκληρωμένη εφαρμογή τεχνολογικών καινοτομιών που έχουν αλλάξει ριζικά την καθημερινότητα των κατοίκων και τη λειτουργία του νησιού. Με πυρήνα τις δράσεις του Δικτύου ΔΑΦΝΗ για τα Βιώσιμα Νησιά και τη στενή συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και τον Δήμο Κύθνου, το έργο Kythnos Smart Island (KSI) αποτελεί πια ένα εργαστήριο πραγματικής ζωής για τη βιώσιμη ανάπτυξη σε νησιωτικά περιβάλλοντα, όπως αναφέρεται στην πρόσφατη έκθεση της FEDARENE για τις «Βιώσιμες Περιφέρειες σε Δράση 2025».
Η Κύθνος έχει πλέον μετατραπεί σε ένα πλήρως λειτουργικό υπόδειγμα της κυκλικής οικονομίας σε τοπικό επίπεδο. Το πιλοτικό έργο, που χρηματοδοτήθηκε από τη Siemens στο πλαίσιο του Συμβιβασμού της εταιρείας με την Ελληνική Δημοκρατία, σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει ένα ολιστικό μοντέλο μετάβασης με βάση τις ανάγκες του νησιού. Η παρέμβαση άγγιξε όλα τα επίπεδα της τοπικής καθημερινότητας: από την αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών και του δημόσιου φωτισμού, μέχρι την εφαρμογή «έξυπνων» τεχνολογιών για διαχείριση απορριμμάτων και τη δημιουργία ενός πλήρους δικτύου φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα.
Κεντρικό ρόλο στο εγχείρημα διαδραμάτισε ο μικρο-σταθμός ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα Γαϊδουρονήσια, ο οποίος ενισχύθηκε με πέντε νέα φωτοβολταϊκά πεδία, αυξάνοντας την εγκατεστημένη ισχύ και ενισχύοντας την ενεργειακή αυτονομία της Κύθνου. Η νέα εγκατάσταση περιλαμβάνει φωτοβολταϊκά ισχύος 25 kW και αποθηκευτική δυνατότητα 30 kWh, συμβάλλοντας καθοριστικά στην απεξάρτηση του νησιού από τα ορυκτά καύσιμα.
Η επιτυχία του KSI δημιούργησε ισχυρή βάση για την εξέλιξη δύο ακόμα σημαντικών έργων: του RE-EMPOWERED και του WIRE-K, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν με ευρωπαϊκούς πόρους και εστίασαν στην ενίσχυση της συμμετοχικής διακυβέρνησης, τη βελτιστοποίηση των ενεργειακών συστημάτων και την αξιοποίηση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για τη μείωση των εκπομπών και την αύξηση της αξιοπιστίας του δικτύου.
Το RE-EMPOWERED (2021–2024) συνέχισε την αναβάθμιση της μικρογραφίας στα Γαϊδουρονήσια, ενσωματώνοντας σύστημα διαχείρισης ενέργειας με βάση τα δεδομένα, καθώς και νέα πλατφόρμα διασύνδεσης και αυτοματισμών (co-simulation και ecoPlatform), ώστε να επιτυγχάνεται καλύτερη διασύνδεση ανανεώσιμων πηγών και φορτίων με τα διαθέσιμα μέσα αποθήκευσης και κατανάλωσης.
Τα αποτελέσματα των έργων είναι εντυπωσιακά: οι εκπομπές CO₂ στην Κύθνο μειώθηκαν κατά 66%, ενώ η κατανάλωση καυσίμου σημείωσε μείωση 56%. Η ενεργειακή αυτονόμηση του νησιού έχει φτάσει το 8,6%, ένα ποσοστό που κρίνεται αξιοσημείωτο για ένα μικρό νησί του Αιγαίου. Παράλληλα, η μείωση της περικοπής παραγόμενης ενέργειας από φωτοβολταϊκά έφτασε το 18%, καταδεικνύοντας την επιτυχία της διαχείρισης ισχύος και των λύσεων αποθήκευσης.
Το έργο WIRE-K, που υλοποιείται από τη NESSOS, έφερε στο προσκήνιο την αναβάθμιση παλαιού αιολικού πάρκου της Κύθνου, το οποίο επαναλειτούργησε με σύγχρονες ανεμογεννήτριες. Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση της παραγόμενης αιολικής ενέργειας κατά 35%, συμβάλλοντας στην περαιτέρω αύξηση της τοπικής ενεργειακής αυτονόμησης.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στην ενσωμάτωση συστήματος τηλεθέρμανσης, αντλιών θερμότητας και έξυπνης διαχείρισης αποβλήτων, καθώς και στην ανακαίνιση δημοτικών κτιρίων με στόχο την ενεργειακή απόδοση. Όλα τα παραπάνω επιτρέπουν στην Κύθνο να παράγει περίπου 319 MWh καθαρής ενέργειας ετησίως, εξοικονομώντας συνολικά 6.593 kWh μέσω παρεμβάσεων βελτίωσης της απόδοσης.
Η Κύθνος διαθέτει πλέον δημόσιο δίκτυο φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, επιτρέποντας στους κατοίκους και τους επισκέπτες να μετακινούνται με μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενώ έχει δημιουργηθεί και σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων με χρήση ανανεώσιμης ενέργειας. Οι δημόσιοι χώροι φωτίζονται με φωτιστικά LED υψηλής απόδοσης και τα συστήματα διαχείρισης υποδομών χρησιμοποιούν προηγμένες εφαρμογές αισθητήρων και δεδομένων.
Η πράσινη μετάβαση της Κύθνου δεν αποτελεί πια απλώς πείραμα. Είναι μια αποδεδειγμένη περίπτωση επιτυχίας, με τεκμηριωμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη, που μπορεί να λειτουργήσει ως οδηγός για άλλες νησιωτικές περιοχές της Ελλάδας και της Μεσογείου. Το νησί αναδεικνύεται σε φάρο βιώσιμης καινοτομίας και ενεργειακής αυτάρκειας, με προστιθέμενη αξία για την τοπική οικονομία, την απασχόληση, αλλά και τον τουρισμό, ενισχύοντας την εικόνα της Κύθνου ως ενός πράσινου, «έξυπνου» και αυτόνομου νησιού του μέλλοντος.
Διαβάστε ακόμη
