Τα χερσαία αιολικά πάρκα αποτελούν τη φθηνότερη τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πρόοδο της ΕΕ στην ανταγωνιστικότητα των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας. Τα στοιχεία δείχνουν πως το μεσοσταθμικό κόστος ενέργειας (Levelized Cost Of Energy- LCOE) για τη χερσαία αιολική ενέργεια είναι περίπου στα 60 ευρώ ανά MWh. Λίγο υψηλότερο είναι το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υδροηλεκτρικά και φωτοβολταϊκά, ενώ κάτω από 100 ευρώ ανά MWh βρίσκεται και το LCOE της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας.

Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία είναι βασισμένη σε δεδομένα του 2023, τα ορυκτά καύσιμα έχουν σε γενικές γραμμές μεγαλύτερο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ σε αντίστοιχη θέση βρίσκεται και η πυρηνική ενέργεια. Πιο συγκεκριμένα, το μέσο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο βρίσκεται μεταξύ 150-200 ευρώ ανά MWh (ανάλογα την τεχνολογία που χρησιμοποιείται), ενώ το χαμηλότερο σενάριο ως προς το κόστος παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο είναι περίπου 80 ευρώ ανά MWh. Το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη κυμαίνεται μεταξύ 140-350 ευρώ ανά MWh ενώ το μέσο κόστος του ξεπερνάει τα 150 ευρώ ανά MWh.

Πολύ ακριβή είναι πλέον η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα (coal), ενώ είναι πολύ μεγάλο και το εύρος του κόστους του στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα στην Ευρώπη κυμαίνεται από 180 έως 550 ευρώ ανά MWh περίπου, ενώ το μέσο κόστος του είναι στα 220 ευρώ ανά MWh. Ως προς το μέσο LCOE της πυρηνικής ενέργειας, βρίσκεται γύρω στα 170 ευρώ ανά MWh και το κόστος της ανά την ΕΕ κυμαίνεται από 120 έως 180 ευρώ ανά MWh.

Τι είναι το LCOE

Επισημαίνεται πως το Levelized Cost of Energy (LCOE), ή Levelized Cost of Electricity, είναι ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για να εκτιμήσει το μέσο κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από μια συγκεκριμένη πηγή ενέργειας κατά τη διάρκεια της ζωής του έργου. Υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη όλες τις δαπάνες που συνδέονται με την ανάπτυξη, την κατασκευή, τη συντήρηση και την απόσβεση του έργου, και εκφράζεται συνήθως σε ευρώ ανά MWh. Το LCOE επιτρέπει τη σύγκριση της οικονομικής αποδοτικότητας διαφόρων τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας, ανεξάρτητα από τις διαφορές στις αρχικές επενδύσεις ή τις λειτουργικές δαπάνες. Έτσι, το LCOE παρέχει μια μέθοδο για την αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας των πηγών ενέργειας, βοηθώντας τις αποφάσεις πολιτικής και τις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα.

Όπως αναφέρει η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το κόστος ενεργειακών επενδύσεων, καθώς και το κόστος λειτουργίας και συντήρησης, αυξήθηκε το 2023 λόγω του πληθωρισμού, της ανόδου του κόστους των υλικών και της αύξησης του κόστους εργασίας. Ο υψηλός πληθωρισμός και τα αυξημένα επιτόκια έπαιξαν σημαντικό ρόλο επηρεάζοντας ή καθυστερώντας τις επενδυτικές αποφάσεις το 2023, τόσο για τους αναπτυξιακούς φορείς έργων όσο και για τους κατασκευαστές.

Παρά την αύξηση αυτών των δαπανών, οι τεχνολογίες με χαμηλά μεταβλητά κόστη (συμπεριλαμβανομένων των λειτουργικών εξόδων, π.χ. κόστη συντήρησης και καυσίμων), όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα η χερσαία αιολική και η ηλιακή ενέργεια, παραμένουν πιο ανταγωνιστικές σε κόστος σε σύγκριση με τις τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας με υψηλά μεταβλητά κόστη, όπως το φυσικό αέριο και ο άνθρακας που επηρεάζονται από τα κόστη καυσίμων. Συνολικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παραμένουν εξαιρετικά ανταγωνιστικές ως προς το κόστος, εντός των κρατών μελών της ΕΕ, τονίζει η έκθεση.

Οι λόγοι πίσω από τη μείωση του κόστους παραγωγής στα αιολικά πάρκα και τα φωτοβολταϊκά

Μεταξύ των λόγων που ευθύνονται για τη μείωση του LCOE στα αιολικά πάρκα και τα φωτοβολταϊκά τα τελευταία χρόνια βρίσκονται οι τεχνολογικές εξελίξεις, που έχουν οδηγήσει σε αύξηση της αποδοτικότητας και της ισχύος. Παράλληλα, οι οικονομίες κλίμακας, η πολιτική στήριξη, με επιδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα, η τιμολόγηση του άνθρακα, η βελτίωση των αλυσίδων εφοδιασμού και των διαδικασιών παραγωγής, έχουν αυξήσει συνολικά την ανταγωνιστικότητα των καθαρών τεχνολογιών, όπως τα αιολικά πάρκα και τα φωτοβολταϊκά, έναντι των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Αυτές οι συνδυασμένες επιρροές έχουν αλλάξει το ενεργειακό τοπίο, κάνοντας τις ανανεώσιμες πηγές πιο οικονομικές και μειώνοντας την εξάρτηση από τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας, υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Υπενθυμίζεται πως το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα ηλεκτροπαραγωγής της ΕΕ αυξήθηκε σε νέο ιστορικό υψηλό, 48%, το 2024 (σε σύγκριση με 45% το 2023 και 41% το 2022), ενώ το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων μειώθηκε σημαντικά στο 24% (από 28% το 2023). Η παραγωγή από ηλιακή ενέργεια και υπεράκτια αιολική ενέργεια κατέγραψε σημαντική αύξηση το 2024. Η υπεράκτια αιολική ενέργεια αυξήθηκε κατά 17%, ενώ η παραγωγή από φωτοβολταϊκά εκτοξεύθηκε κατά 19%. Η υδροηλεκτρική ενέργεια βελτίωσε την παραγωγή της κατά 7%, η παραγωγή από χερσαία αιολικά πάρκα παρέμεινε περίπου σταθερή (-1 TWh) και η πυρηνική παραγωγή αυξήθηκε κατά 5% την ίδια περίοδο. Τέλος, όπως φαίνεται, ο εξηλεκτρισμός της οικονομίας δεν έχει επιταχυνθεί, με το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας στο συνολικό ενεργειακό μείγμα να παραμένει σταθερό γύρω στο 20% από το 2000.

Διαβάστε ακόμη