Tαχύτερα από οποιαδήποτε άλλη χώρα στην ΕΕ αναπτύσσει η Γερμανία την αιολική ενέργεια, αν και είχε προηγηθεί ένα μεγάλο χρονικό διάστημα γκρίνιας -στο πεδίο αυτό- ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν νέα προβλήματα, υπό την πίεση των Χριστιανοδημοκρατών του Φρίντριχ Μερτς, οι οποίοι αναμένεται να καταλάβουν την κυβέρνηση στις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου. Πρόσφατα, η Γερμανία αναδείχθηκε μάλιστα σε πρωταθλήτρια Ευρώπης, καθώς καμία άλλη χώρα δεν κατασκευάζει νέες ανεμογεννήτριες γρηγορότερα.

Ωστόσο, για χρόνια, υπήρχε μόνο ένα ζήτημα και αυτό δεν ήταν άλλο από τις χρονοβόρες διαδικασίες έγκρισης, η υπερβολική γραφειοκρατία και οι παρατεταμένες νομικές προσφυγές των πολιτών, οι οποίες είχαν προκαλέσει την ουσιαστική κατάρρευση της επέκτασης της αιολικής ενέργειας από το 2016. Όποιος ήθελε να ανεγείρει μια ανεμογεννήτρια έπρεπε να περιμένει τέσσερα έως πέντε χρόνια – μόνο και μόνο για να πάρει μια άδεια. Ο μέσος χρόνος έγκρισης είναι τώρα ενάμισι έτος, με πτωτική τάση.

Εγκρίσεις σε επίπεδο ρεκόρ

«Ποτέ δεν είχαμε καλύτερες συνθήκες πλαισίου», δηλώνει ενθουσιασμένος ο Χάρτμουντ Μπρέμσαμπλε (Hartmut Brösamle), ο οποίος διευθύνει τις επιχειρησιακές δραστηριότητες της εταιρείας σχεδιασμού αιολικών πάρκων WPD. Αυτό ισχύει τόσο για τις ποσότητες που δημοπρατούνται κάθε χρόνο και το σύστημα αμοιβών όσο και για τη διάρκεια των διαδικασιών αδειοδότησης και τον καθορισμό των περιοχών. Η ενεργειακή εταιρεία RWE είναι επίσης ευχαριστημένη: «Κερδίσαμε δύο χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό έως την έναρξη λειτουργίας», επιβεβαίωσε η Κάτια Βίνσελ (Katja Wünschel), επικεφαλής του τμήματος Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, στην Handelsblatt.

Ο λόγος για την ταχεία αύξηση είναι ότι το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικονομίας υπό τον υπουργό Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) έχει δρομολογήσει μια σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων. Για παράδειγμα, την απαίτηση ότι σχεδόν κάθε ομοσπονδιακό κρατίδιο πρέπει να ορίσει το 2% της γης του για την επέκταση της αιολικής ενέργειας. Επιπλέον, η κατασκευή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κηρύχθηκε ως ζήτημα «δημοσίου συμφέροντος και δημόσιας ασφάλειας», ενώ οι διαδικασίες έγκρισης ψηφιοποιήθηκαν, απλοποιήθηκαν και επιταχύνθηκαν εξαιρετικά με τη βοήθεια ενός κανονισμού έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν ήταν σαφές πόσο μαζικός θα ήταν ο αντίκτυπος των αλλαγών στην πράξη.

Ένα μη κερδοσκοπικό πρόγραμμα με την ονομασία «Goal100» κάνει τώρα αυτό το γεγονός ορατό για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας μια άνευ προηγουμένου βάση δεδομένων. Το «Wind Monitor» είναι προσβάσιμο σε όλους στο διαδίκτυο από το πρωί της Πέμπτης. «Το βασικό σημείο στο οποίο απευθυνόμαστε είναι μια ολοκληρωμένη επισκόπηση της ταχύτητας και της έκτασης της επέκτασης, η οποία έλειπε προηγουμένως», εξηγεί ο υπεύθυνος του έργου, Μπάνε Κάρστενσεν (Bahne Carstensen) από τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Project Together.

Μια χούφτα ανθρώπων δούλεψε πάνω στο εργαλείο για ένα χρόνο υπό την ομπρέλα τους. Το έργο χρηματοδοτήθηκε, μεταξύ άλλων, από τον μη κερδοσκοπικό βραχίονα της εταιρείας τεχνολογίας Google. Σε συνεργασία με τις αρχές, τις ενώσεις και τη βιομηχανία, η πλατφόρμα επιτρέπει επίσης μια πρόβλεψη βάσει δεδομένων για τα επόμενα χρόνια, λέει ο Κάρστενσεν. Αναλύθηκαν στοιχεία από τα επιμέρους ομόσπονδα κρατίδια έως και το επίπεδο της περιφέρειας. Εξακολουθούν να λείπουν μεμονωμένα στοιχεία από τρία ομόσπονδα κρατίδια όσον αφορά την περίοδο έγκρισης, αλλά σύμφωνα με τον Κάρστενσεν, αυτό διορθώνεται. Μόνο η Βαυαρία δεν έχει ακόμη καταφέρει να δημιουργήσει επικοινωνία. Στο εξής, ο δικτυακός τόπος θα ενημερώνεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο.

Οι δημιουργοί του «Goal100» κατέληξαν σε ένα εκπληκτικό συμπέρασμα: αν η επέκταση της αιολικής ενέργειας συνεχιστεί με αυτόν τον ρυθμό, η Γερμανία θα μπορούσε να υπερβεί ελαφρώς τον στόχο της για 115 γιγαβάτ αιολικής ενέργειας έως το 2030. Ο υπουργός Οικονομίας, Χάμπεκ, είναι επίσης πεπεισμένος από τους αριθμούς: «Είμαστε σε καλό δρόμο. Η ενεργειακή μετάβαση σημειώνει πρόοδο. Αυτό μας κάνει λιγότερο εξαρτημένους από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων και είναι καλό για το κλίμα μας», σχολίασε κατά την έναρξη της νέας πλατφόρμας.

Εκπρόσωποι του κλάδου και εμπειρογνώμονες το επιβεβαιώνουν: «Οι διαδικασίες έγκρισης έχουν γίνει στην πραγματικότητα ταχύτερες, οπότε δεν απέχουμε πολύ από τον στόχο επέκτασης των δέκα γιγαβάτ ετησίως», λέει ο Ντιρκ Μπρίζε (Dirk Briese )από την εταιρεία ερευνών αγοράς Trend Research. Εκεί που προηγουμένως υλοποιούνταν μόνο 60 έως 80 μεγαβάτ ετησίως, «τώρα διαχειριζόμαστε 300 μεγαβάτ», αναφέρει ο Φρανκ Μέι (Frank May), επικεφαλής της εταιρείας ανάπτυξης έργων αιολικών πάρκων Alterric. Συνολικά, η μηνιαία αιτούμενη δυναμικότητα στη Γερμανία έχει υπερτριπλασιαστεί μέσα σε τέσσερα χρόνια, φτάνοντας σε νέο ρεκόρ το 2024. Σύμφωνα με την τακτική έρευνα του κλάδου Wetix που διενεργεί η Windenergy Hamburg σε συνεργασία με την Trend Research, το κλίμα δεν ήταν ποτέ καλύτερο από το 2018.

Οι τρικλοποδιές του Μερτς

Οι εταιρείες αναφέρουν ότι όλο και περισσότερες ανεμογεννήτριες λαμβάνουν ακόμη και τις απαραίτητες άδειες μετά από ένα έως ενάμιση χρόνο. «Υποθέτουμε ότι αυτό θα γίνει το νέο πρότυπο», είναι πεπεισμένος ο διευθυντής της WPD, Μπρέμσαμπλε. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Goal100, το ταχύτερο ομόσπονδο κρατίδιο είναι η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, με μέσο όρο 16 μήνες. Ωστόσο, η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, από όλα τα μέρη, εξασφάλισε τώρα ότι το ρεκόρ επέκτασης θα μπορούσε να επιβραδυνθεί και πάλι. Την περασμένη Παρασκευή, η «Lex Sauerland», όπως είναι γνωστή στους ενεργειακούς κύκλους, ψηφίστηκε την τελευταία εβδομάδα της συνεδρίασης της Bundestag.

Οι επικριτές πιστεύουν ότι η κινητήρια δύναμη πίσω από το νομοσχέδιο ήταν ο υποψήφιος του CDU για την καγκελαρία Φρίντριχ Μερτς και η εκλογική του περιφέρεια στο Σάουερλαντ – εξ ου και το όνομα. Ωστόσο, ο νόμος εισήχθη από τον Ρόμπερτ Χάμπεκ. Βασίζεται σε μια τροποποίηση του Ομοσπονδιακού Οικοδομικού Κώδικα και του Ομοσπονδιακού Νόμου περί Ελέγχου των Αιωρήσεων, η οποία επιτρέπει σε όλα τα ομόσπονδα κρατίδια να χορηγούν αρχικά άδειες για αιολικά έργα εκτός ειδικά καθορισμένων περιοχών.

Η μαυρο – πράσινη (CDU-Πράσινοι) κυβέρνηση του κρατιδίου υπό τον Χέντρικ Βιρστ (Hendrik Wüst, CDU) αυστηροποίησε ακόμη περισσότερο τα πράγματα για τη Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία και επέβαλε μορατόριουμ για τους επόμενους έξι μήνες. Αυτό σημαίνει ότι καμία διαδικασία αδειοδότησης που έχει υποβληθεί τους τελευταίους δέκα μήνες δεν θα προχωρήσει. Σύμφωνα με την Ένωση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της Βόρειας Ρηνανίας – Βεστφαλιας (LEE), περισσότερες από 1000 εγκαταστάσεις επηρεάζονται από τους νέους κανονισμούς μόνο στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία.

«Οι τρέχουσες αλλαγές επιφέρουν αβεβαιότητες και κινδύνους», λέει ο εμπειρογνώμονας Μπρίζε. Συγκεκριμένα, αναφέρει επενδυτικούς κινδύνους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιθανές καθυστερήσεις. Η διευθύντρια της RWE, Βίνσελ, προειδοποιεί επίσης ότι ακριβώς τέτοιες «τρικλοποδιές» θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τους στόχους επέκτασης. Πολλοί κατασκευαστές έργων, όπως η WPD, αναφέρουν επίσης δυσκολίες στην προμήθεια σημαντικών εξαρτημάτων λόγω της ακραίας αύξησης της ζήτησης: «Εξαρτήματα όπως οι ανεμογεννήτριες, οι μετασχηματιστές και οι σταθμοί μετασχηματισμού μας προκαλούν ανησυχία. Ορισμένοι κατασκευαστές έχουν χρόνους παράδοσης δύο ετών ή και περισσότερο. Έχουμε 30 μήνες από την κατακύρωση του διαγωνισμού για την υλοποίηση του έργου, οι οποίοι στενεύουν», περιγράφει την κατάσταση ο Μπρέμσαμπλε.

Η φάση υλοποίησης που απαιτείται για την κατασκευή ενός αιολικού πάρκου και τη σύνδεσή του με το δίκτυο αυξάνεται ανάλογα. Ενώ το 2015 ήταν 13 μήνες σύμφωνα με τα στοιχεία του Goal100, τώρα είναι 29 μήνες. Παρ’ όλα αυτά, οι εταιρείες αιολικής ενέργειας είναι πιο σίγουρες από ποτέ: «Είμαι αισιόδοξος ότι μπορούμε να επιτύχουμε τους στόχους μέχρι το 2030, εάν οι συνθήκες πλαισίου συνεχίσουν να τίθενται σωστά», λέει ο διευθύνων σύμβουλος της Alterric, Μέι. Σε κάθε περίπτωση, οι συνθήκες δεν ήταν ποτέ τόσο καλές.

Διαβάστε ακόμη